En Sıcak Konular

'Başbakan o mektupları açıklasın'

19 Mayıs 2010 12:48 tsi
'Başbakan o mektupları açıklasın' Türkiye şimdi İsrail'in üzerine gidecek! iyibilgi Ankara

Gazeteci-yazar Nedret ERSANEL, İran anlaşmasının ilgili tüm boyutlarını bilinmeyen notlarla ve ilginç okumalarla iyibilgi.com’a anlattı…

iyibilgi: Türkiye ve Brezilya’nın İran’da ulaştıkları sonuç Batı dünyası açısından bir sendeleme hali mi yarattı? Çünkü ABD ve Avrupa ülkeleri resmi sözcüleri farklı şeyler söylüyor, basın farklı…

Ersanel: Başını ABD’nin çektiği bu konuyla ilgili Batı ittifakı diyelim, beni şaşırtacak kadar hızlı iki reaksiyon verdi. Bir; anlaşmanın mürekkebi kurumadan elbirliği ile ‘İran’a güvenilmez’ dediler. İki, aynı hızla İran'a yaptırım maddelerini içeren listeyi uygulamaya koydular. Hem reaksiyon hazırmış hem de yaptırımlar. Takdir ettim!

iyibilgi: Basın?

Ersanel: Batı basınına baktığınızda onlarda da İran’a yönelik kaygılar zikredilmekle beraber, kendi ülkelerinin resmi dilini sınırlı kullanıyorlar. “İran düzeldi” demiyorlar da, anlaşma, 'İran’a yönelik uluslararası mutabakatı bozar' diyorlar. Yaptırımlar zora girdi fikrindeler... Doğru ve Washington ve Avrupa’nın alelacele tavırları da bu yüzden zaten. Tabii bunun için Türkiye’ye kızgınlıkları var. Kızgınlığın nedeni “pişmiş aşa su katttığımız” içindir.

iyibilgi: Ne pişiriyorlardı?

Ersanel: İşte İran’a yönelik sonu nereye varacağı belli olmayan yaptırımlar girişimini. Sadece yaptırımlar açısından bakarsanız bölge ülkelerini de rahatsız eder ama açıkcası Ankara bunu istemiyor işte. Nedir bu işin sonu?. İran bu yaptırımlara da direnecek işte, ondan sonra da “yaptırımlara uymuyor” diye bombalayacak mısınız? İsrail mi bombalayacak? Olmaz kardeşim. İstemiyor buradaki ülkeler.

iyibilgi: Türkiye’nin bu hamlesi diplomatik başarı mıdır? Batı’da bir şaşkınlık oldu çünkü.

Ersanel: Öyle ama hiç şişinme zamanı değil. Çünkü siz diplomatik başarınızla övünürken onlar Türkiye orta ölçekli bir bölgesel güçten küresel güce dönüşüyor diye diş gıcırdatmaya başladılar. Şaşkınlığın nedeni 'İran’ın bu adımı atacağına kesinlikle inanmadıkları' içindir. 40 yıldır yapmadı bunu Tahran, bugün yaptı. 

İyibilgi: Niye yaptı, nasıl yaptı?

KİMLERİN OYUNU NASIL BOZULDU?

Ersanel: Tırnak içi cümlelerle anlatayım o zaman: “Kimse bu sonucu beklemediği için oyunları bozuldu”! Bizzat Davutoğlu’nun sözüdür, üzerinde durulmalı. Kimin oyunu, oyun ne?.. Gizli özne Batı’dır ve oyun da İran özelinde bölgeye yönelik yaptırımlarla ilgili süreçtir. Oyun nasıl bozuldu?.. Beklenmeyen yapılarak. Beklenmeyen İran’a tersini yapmaya ikna etmekti. Peki o nasıl yapıldı? Şimdi nereden çıktı diyeceksini belki: Preveze Deniz Savaşı örneği ile. Barbaros ile Haçlı Komutanı Amiral Andrea Dorya müzakereleri incelenerek. Kim söylüyor?. Yine Davutoğlu. Yalnız burada kişileri benzeştirmede karışıklık var gibi. Yani Barbaros Türkiye, Andrea Dorya İranmış gibi geliyor kulağa. Ama Dorya Haçlı komutanı yani. (Kahkahalar.)

Amerika’da tehlikeli bir süreç gelişiyor

iyibilgi: Dediğiniz gibi Hillary Clinton dün itibariyle yaptırımlar listesini sundu ve sanırız bir konuşma da olmuş Türk Dışişleri ile.

Ersanel: ABD'de İran konusuna bakışında hayal kırıklığına uğrayan kim? Hangi Amerika kızgın? Obama mı? Clinton mu? Pentagon mu? Neo-conlar ve bağlantılı basın mı? Kim? Onu söyleyelim sonrasına bakarız. Obama ne diyor tam onu bilmek isterim. Mısır’da Ankara’da söyledikleri ile emrindekilerin yaptıkları uygun mu? Öyle görmek lazım meseleyi ve yakın zamanlı seçimi anımsatırım. Başka dengeler var orada. Ve açık söyleyeyim ben Amerika’da tehlikeli bir sürecin geliştiğinden de kaygılanıyorum.

iyibilgi: Bu da şimdi ilginç bir cümle oldu ama eksen kaymasın, ana konudan devam edelim. Nedir Batı’nın şimdi dediği? Olmamış mı bu anlaşma, eksiği ne?

Ersanel: Sorun o zaten.. Eksiği yok. Neye göre yok? Bize söylenenlere göre. Takas’ı ilk zikreden kimdi ki? BM, ABD, bizzat Obama, bizzat Clinton, UAEK, Viyana Grubu (ABD, Fransa, Rusya), Avrupalılar bize İran’a ilişkin beklentilerini tam olarak söylediler. Biz de ona göre yaptık. Burası anlaşıldı mı? Çok önemli. Onlar ne söylediyse, biz meseleyi tam çözelim, itiraz edemesinler diye  İran’da hayata geçirmeye çalıştık. Öyle de oldu. Bu anlaşma o anlaşmadır.

İyibilgi: O zaman iki soru var: 1. Şimdi neye itiraz ediyorlar? 2. Bize söylenenler nasıl bir şey, yani yazılı mı sözlü mü nedir bunlar?

Ersanel: İtiraz ettikleri şunlar, diyorlar ki: a) “İran, bu anlaşmayı yaptı ama Uranyum’u zenginleştirme programını devam ettirecek.” Bu itiraza çok sarılacaklar. Temcid pilavı gibi tekrarlayacaklardır hiç şaşırmayın. b) “E, şimdi 1200 kilosunu verecek ama bu rakam 2009’un. Şimdi yine biriktirmiştir, bomba yapar.” Bu iyice felaket bir itiraz. Çocuk işi. Tam lafı çevirme manevrası. Kaçacak yer arıyorlar ve adamın midesini kaldırıyorlar. c) “Biz bu 1200’e karşılık 120 kilo vereceğiz ama bir yıla yetişmez.” Bakın bu yanıt sopalıktır. İlk önce 10 ay diyorlardı, Türkiye 12 aya çıkardı, şimdi 'yetiştiremeyiz' diyorlar. Türkiye de diyor ki, “ ne bir yılı 6 ayda verecek kapasiteleri var”. Tam kıvırıyorlar yani.

iyibilgi: Bu 6 ay bilgisi yeni bir şey galiba. Nereden?

Ersanel: Başbakanlık bilgisi. Yazabilirsiniz. Anlaşma öncesi bize söyledikleri böyle değil. İşte bunları sağlayın, mesele hallolur dediler. Hem şifaen hem yazılı. İçleri rahattı söylerken çünkü İran’ın yapmayacağını düşünüyorlardı. Brezilya ve Türkiye bunu İran’a kabul ettirdi.

‘Obama bahane yaratmayın’ demiş…

iyibilgi: Nedir bu yazılı ve sözlü belgeler?

Ersanel: Türk Dışişleri’ne ABD Dışişleri’nin söyledikleri var. Telefonlar var. Mektuplar var. Obama’nın bizzat Başbakan Erdoğan’a İran’dan neler istediklerini söyleyen mektubu var. Nükleer zirvesinde Obama ve ekibinin Başbakan’a söyledikleri var. Bunlar kayıt altında. Anlaşmanın maddeleri de bunlarla uyumlu. Başbakan o mektupları açıklasın.. Yüzleri biraz kızarır ama tartışma biter. Ama ona gerek kalmayacağını düşünüyorum.

iyibilgi: Yani Batılı ülkeler kabul edecekler mi?

Ersanel: Şu anki kızgınlıkları başka. Dediğimiz gibi bu yaptırımları uygulamak istiyorlar. Bir kısım Amerikan basınında, 'Başkan Türklere ve Brezilya’ya kızdı' demelerinin sebebi, Obama Nükleer Güvenlik Zirvesi’nde görüştüğü liderlere, 'İran’a BM şartlarından kurtulmak için bahane yaratmayın' diyerek uyardığı iddiası. Ne demekse bu?. “Yani meseleyi çözmeyin biz de gerekeni yapalım” mı demek, ne demek?. Kabul edecekler mi? Edecekler. Ama şimdi değil. İran meselesi ABD ile uzlaşmadan son bulamaz. İran sadece nükleer gücünü değil tabancasına kadar imha etse yine bitmez. Ta ki ABD-İran denklemi sağlanana kadar. Dün iyibilgi’nin manşetlerinden birinde, “anlaşma fena değil ama, Davutoğlu’nun o sözü fazla” diye bir haber vardı. Mesele odur.

iyibilgi: Rusya ve Çin?

Ersanel: Çin kesinlikle yaptırımları istemiyor. Tartışmaya gerek yok. Rusya biraz değişik. ABD’yi genel olarak karşısına almak istemiyor. İşte o da daha geniş bir denklemle ilgili. Ama herhalde şu çıkarımı yapabiliriz; Daha yeni Medvedev buradaydı. İran konusunun konuşulmamış olması mümkün değil. Kremlin’in “İran’ı ikna etmeyin, ABD yaptırım uygulasın” dediğini hiç sanmıyorum. Ama Çin’e göre eli Amerika’ya daha yatkındır.

ABD-Türkiye: İlişkinin bel vereceği nokta?

iyibilgi: İngiltere?

Ersanel: Tek tek saydırmayacaksınız değil mi? İngiltere’nin mesajı The Times Gazetesi’nden geldi: “Hileli bir anlaşma olduğu kesin gibi”... “Gibi.”? Çok komik.. Yani laf bize de geliyor.

iyibilgi: Yani ABD ile Türkiye arasındaki gerilimin geçici olduğunu mu düşünüyorsunuz?

Türkiye İsrail’in üzerine gidecek

Ersanel: O kadar değil. Bu işin hassas yönü var. Amerika İran’ın Uranyum zenginleştirmesini istemiyor. Görüşü bu. Ama Türkiye, “yoo, zenginleştirebilir, yeter ki silah yapmasın” noktasında. İşte üzerine ağırlık binerse bel verecek yer burası. Başbakan Erdoğan bu yakınlarda Obama ile görüşecek. O zaman tablo netleşir.

iyibilgi: Siz hepsini sormayın dediniz ama İsrail’i sormazsak okurlarımız eksik görür.

Ersanel: İsrail tabii en önemli oyuncu bu konuda. Bu anlaşmadan mutlu değil, olması beklenemez ve ödü kopuyor. Daha da kötüleşecek. Çünkü Türkiye, İran meselesinden sonra İsrail’in bu konuda üzerine gidecek. İsrail konusunu, İsrail nükleer silahları olarak da okuyacağız, ABD’deki dengeler açısından da okuyacağız, İsrail iç dengeleri açısından da, Amerika'da İran anlaşmasını yorumlayan bazı gazetelerin dili mânasında da göreceğiz.. Şimdi bu İsrail gerçekten garip bir ülke. Samimi söylüyorum çok ilginç buluyorum. Bu kadar olay oluyor, tam da şimdi, hâla oturup 'İran'la savaş çıkarsa' simulasyonu yapıyorlar. Yapılmaz mı? Her ülke yapar. Ama bunu ayın 16'sında yapıyorlar. Her ülkeyi de bir önemli adama vermişler, onlar yönetiyor. İşte eski diplomatlar veya eski generaller falan.. Türkiye'yi kim yönetti acaba? (Kahkahalar.)  

iyibilgi: Son soru: Bu Amerika’da geliştiğinden kaygılandığınız süreç nedir? Unuttuk sandınız ama…

Ersanel: Tabii o konu biraz garip. ABD büyük gazetelerde değil ama orta boy fakat stratejik gazetelerdeki kimi yazılarda, önemli analiz sitelerinde Amerikan iç ve dış politikalarını yönlendirecek, tehlikeli bir girişimin yaşanabileceğinden bahis eden yazılar var. Yani bir terör olayı gibi bir havası var ama burada ziyadesiyle önemli olan, bu okumaları yapanların böyle bir "hissiyata" girmeleri. Nedeni ne olabilir dendiğinde ancak satır aralarından küresel sorunlara bakış ve iç politik çekişmelerin parçaları hissedilebiliyor. Ama bu kadar yazıyorlar. Dediğim gibi bu bir haber, analiz, okumadan çok ruh hali gibi. Fakat bir yoğunlaşma var. Bununla ilgili alıntıları da içeren bir köşe yazısı yazacağım zaten. O zaman daha teferruatlı söyleriz.

www.iyibilgi.com



Bu haber 3,547 defa okundu.


Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.




    En Çok Okunan Haberler


    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    4,435 µs