iyibilgi röportaj" /> iyibilgi röportaj"/>

En Sıcak Konular

Ruslar'ın göz bebeği: Nükleer santral

11 Mayıs 2010 16:20 tsi
Ruslar'ın göz bebeği: Nükleer santral Rusya Devlet Başkanı Medvedev'in yarın başlayacak Türkiye ziyareti neden çok önemli? Hangi konular masaya yatırılacak? İran konusu konuşulacak mı? iyibilgi sizin için sordu iyibilgi röportaj

Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu Başkan Yardımcısı, Abant İzzet Baysal Üniversitesi öğretim görevlisi Prof. Dr. Kamer Kasım'a Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev'in Türkiye ziyaretinin detaylarını sorduk.

Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev, Ortadoğu turu kapsamında ziyaret ettiği Suriye'den hemen sonra Türkiye'ye geliyor. Sizce bu zamanlama tesadüf mü? Yoksa bu ziyaretin vurgusu Ortadoğu mu?

Ortadoğu politikaları kapsamında düşünülerek yapılan bir ziyaret olduğunu sanmıyorum. Bu ziyaretin sebepleri arasında önümüzdeki Haziran ayında Türk-Rus ilişkilerinin başlamasının 90. yılı etkinlikleri, enerji projeleri ve karşılıklı olarak vizelerin kaldırılması sayılabilir. Tabii burada Rusların asıl olarak ilgilendikleri konular Samsun-Ceyhan boru hattı ile ve Güney Akım projesi ve Türkiye'de inşa edilecek nükleer santral meselesi.

O zaman bu ziyaretin ekonomik yönü, siyasi yönünden daha ağır basıyor diyebilir miyiz?

İkisini bir arada düşünmek lazım. Bu vizelerin kaldırılması konusuna özellikle Türkiye önem atfediyor. Türkiye'nin ısrarıyla ortaya atılmış bir şey ama Rusya'daki bürokasiden ciddi bir direnme var. Tam bir anlaşma sağlansa bile birden izin vermek istemiyorlar.

Vize konusunda Türkiye neden bu kadar ısrarcı peki?

Türkiye'nin genel bir dış politikası var. Öncelik komşu ülkelerle vizeleri kaldırmak. Bu şekilde iş adamları, akademisyenler ve toplumun diğer kesimlerinin komşu ülkeleri tanıması. Entellektüel birikim açısından katkı sağlayabilir, aynı zamanda ticareti de arttırabilir. Rusya ile Türkiye arasındaki bavul ticareti bir aralar hayli yaygındı. Sonra Rusya'dan kaynaklanan sebepler ile bu durdu. Çünkü vergisiz bir şekilde gerçekleşiyordu, Rusya Federasyonu buna müdahale etti. Hani vizeler kalkarsa, bavul ticareti tarzı olmasa da daha kontrollü bir şekilde, daha küçük işletmeler düzeyinde ticaretin artması söz konusu olabilir. Ama en önemlisi tabii ki, iki ülkeden insanların birbirlerini tanıması. Bu Türkiye'nin sadece Rusya Federasyonu'na yönelik bir politikası değil. Örneğin Mısır'a da aynı teklifte bulunulmuştu...

Enerji konusunda Rusya'nın Türkiye'den isteklerinden, beklentilerinden bahsedebilir miyiz?

Rusya'nın enerji konusunda bazı öncelikleri var. Örneğin Güney Akım projesi...Medvedev yaptığı konuşmada da bunu vurguladı. Türkiye'nin bu konudaki desteğini istiyorlar. Türkiye de bunun karşılığında Samsun-Ceyhan petrol boru hattının ön plana çıkarılması konusunda Rusya'nın desteğini istiyor. Ancak Medvedev'in birinci önceliği nükleer santral.

Türkiye açısından başka öncelikler var. Ticaret hacmi ile ilgili mesele bence önemli. Ne derece gündeme gelir bu ziyarette ama... Türkiye, Rusya ile olan ticaret ilişkilerinde çok açık veriyor. Evet, ticaret çok artıyor, 2008 yılı rakkamları kabaca 38 milyar dolar. Bu paranın 31.5 milyar doları Türkiye'nin Rusya'dan yaptığı ihtalat! Yani Türk vergi mükellefleri Rusya Federasyonu'na para ödemiş oluyor. Ticaret hacmi artarken, ihracat rakkamlarının da daha hızlı bir şekilde artması lazım yoksa bu makas çok fazla büyür...

Enerji konusunda masaya yatırılacak projeler arasında Nabucco olacak mı? Bir aralar çok konuşulan ama şu an gündemden düşmüş bu projeye Rusya'nın yaklaşımı değişti mi?

Nabucco konusuna Medvedev konuşmasında hiç değinmedi, dikkat ederseniz. Nabucco Avrupa ve ABD'nin önceliği, bence Türkiye'nin de önceliği olmalı. Çünkü bu projenin anafikri şuna dayanıyor: Avrupa ve Türkiye'nin doğalgaz alımındaki Rusya bağımlılığını azaltmak. Türkiye doğalgazın %65'ini Rusya Federasyonu'ndan alıyor. Dolayısıyla bu bağımlığı azaltmak için Nabucco hattı üzerinden, Türkmenistan, Azerbaycan gibi ülkelerin doğalgazı, Rusya by-pass edilerek Avrupa'ya ulaştırılacaktı. Fakat burada sorun şurada: Avrupa ülkeleri arasında bütüncül bir bakış açısı oluşturulmuş değil. Örneğin bakıyorsunuz, bazı ülkeler Nabucco konusunda çok ısrarcı olabilirken, Almanya, Rusya ile ayrı gaz anlaşmaları yapabiliyor. Bu ciddi bir sorun oluşturuyor, belirsizlik sürüyor. Bu belirsizliği de Rusya iyi kullandı. Azerbaycan ile bir doğalgaz anlaşması yaptı. Her ne kadar o anlaşma 2013 sonunda bitiyorsa da, Ruslar onu uzatmak isteyecektir.

Enerji uzmanları şunu söylüyor açıkça: Hem Güney Akım, hem de Nabucco aynı anda faaliyete geçemez. Bunlardan birisi öncelikli olacak. Ruslar da tabii ki Güney Akım'ı tercih ediyorlar ve bu konuda Türkiye'den destek bekliyorlar.

Peki basına dağıtılan gündem içersinde olmasa da, İran meselesi sizce masaya yatırılır mı?

Bu ziyaret kapsamında belki gündeme getirilmez ama Rusya ile mutlaka konuşulacak. ABD, "smart sanctions" denilen yeni bir takım yaptırımları Birleşmiş Milletler'in gündemine getirmeyi planlıyor. Rusya Federasyonu da bu yaptırımları destekleyebileceği sinyalini verdi. En azından vetosunu kullanmayacak.

Türkiye şu an BM Güvenlik Konseyi'nde olduğuna göre, Rusya'nın bu pozisyonu karşısında, İran'a verdiği destek ne olacak?

Tüm dünya ülkeleri böyle bir yaptırımı desteklerken, özellikle Türkiye'nin müteffikleri sözkonusuyken Türkiye de desteklemek zorunda kalacak diye düşünüyorum. Türkiye, son ana kadar diplomatik kanalları kullanmaya çalışacak. Rusya'nın bile veto etmediği bir durumda, Türkiye'nin çekimser kalması düşünülemez bile. Rusya, Amerika'ya yaptırımları destekleyeceği konusunda sinyal göndermişti.

www.iyibilgi.com röportaj



Bu haber 5,033 defa okundu.


Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.




    En Çok Okunan Haberler


    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    5,283 µs