Leş mi ithal edeceğiz?

4 Mayıs 2010 16:41 tsi
Kırmızı et fiyatlarının aşırı yükselmesi üzerine, hükümetin ithal eti serbest bırakma kararı yeni sorunları gündeme getirdi. GİMDES başkanı Hüseyin Büyüközer, Et balık kurumunun, ithalatta helal et kriterinin olmadığını, vatandaşa leş yedirilebileceğini s

LEŞ İTHALATINA YASAK YOK

Avrupalıların dörtte biri kadar et tüketilen Türkiye’de spekülatörlerin tavan yaptırdığı et fiyatlarının aşağıya çekilmesi için hükümetin ithal eti serbest bırakma kararı yeni sorunları da gündeme taşıdı. Et fiyatlarındaki aşırı farktan dolayı, Adana’da at ve eşek eti, Gebze’de domuz eti skandalarından sonra, ithal ette de bfolo ve leşin vatandaşa satılabileceği belirtildi.

 

HELAL ET KAVRAMI YERLEŞMELİ

GİMDES Başkanı Hüseyin Büyüközer, ithalat kriterleri içinde helal et kavramı olmadığını, bu yüzden de vatandaşa leş eti satma ihtimalinin yüksek olduğunu açıkladı. Büyüközer, “ Bir etin helal olabilmesi için İslamın ana kaynaklarında yenmesine izin verilmiş bir hayvana ait olmasını ve bu hayvanın İslamın kesim şartlarına uygun olarak kesildiğinin bilinmesini gerektirir. Kesim şartlarının başında Allah adına kesilmesi ve keserken Allah adının zikredilmesi esastır. Devamında gırtlak, yemek borusu ve iki ana damarının kesilmesi gerekmektedir.” Dedi.

İSLAMIN LEŞ DEDİĞİ HAYVANA AVRUPA TEMİZ DİYOR

Büyüközer “Hijyenlikten temizlik kastediliyorsa helalde temizlik temel şarttır. Ancak İslamda temizlik, batılı anlayıştan farklıdır. Batı kafasında şarap hijyendir, domuz hijyendir. Ancak İslamda bunlar necis olarak tavsif edilir. Yani temiz değillerdir. Hijyenlik bu sebeple biraz göreceli bir kavramdır. İslamda maddi temizlikten başka manevi temizlik kavramı vardır. Et ithalat ve ihracatında çoğu kez İslamda leş hükmünde kabul edilebilecek etler helal olarak işlem görmektedir.” Şeklinde konuştu.

AVRUPALI'DAN 4 KAT DAHA AZ ET YİYORUZ

Türkiye’de kişi başı et kütekitimi 3 kg’ye kadar düştü
Yılda 482.458 ton et üretilen Türkiye’de kişi başı et tüketimi son yıllarda aşırı fiyat artışından dolayı 8 kilogramdan 3 kilogırama kadar düştü. Türk insanının AB standartlarında beslenebilmesi için 1 milyon ton yeni et üretimine ihtiyaç bulunuyor. Türkiye’de et üretiminin tüketimi karşılamaması yüzünden, kaçak hayvan ve kırmızı et konusunda olumsuz bir tablo ortaya seriyor.

PİYASA AÇIĞI KAÇAK ETLE KAPATIYOR

Et pazarını 2 yıllık bir çalışmayla araştıran Uludağ Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Tayar Türkiye`nin et tüketiminin yüzde 50`sinin kaçak olduğunu, etkin mücadele yapılmaması nedeniyle kaçak et tüketiminin yılda 7 milyar dolar zarar açtığını, insan sağlığının ciddi tehdit altında olduğunu, soya kıyması kullanımındaki artışın da önlenmesi gerektiğini yer vererek, eskiden köftenin hilesi katılan kafa kıymasıydı. Şimdi ise yemek üreten işletmeler suyla birleşince hacmi 4 kat artan soya kıymasını tercih ediyor diyerek, 27 Mayıs 2004 tarihinde gıda üretim tesislerinin denetim yetkisi Sağlık Bakanlığı`ndan alınıp Tarım Bakanlığı`na devredilmesinin denetimleri zaafa uğrattığına, pek çok kasap ve marketlerde yasak olmasına rağmen açıkta hazır kıyma satıldığına dikkatleri çekti.

DÜNYA'DA 4-5 DOLAR TÜRKİYEDE 17 DOLAR

Türkiye'de kırmızı et üretiminin 1 milyon 200 bin tonluk tüketimin, yarısı kadar olduğuna dikkat çeken uzmanlar, “Et açığının karşılanmasında çözümün ithalat olmadığını, hayvan üretiminin artırılması gerektiğini söylediler. AB ülkelerinde 4 dolar, ABD’de 5 dolar olan kırmızı etin Türkiye’de 17 dolardan satılması hayvan yetiştiricilerinin mağduriyetlerini de gidermiyor. Üreticide 14,6 lira olan 1 kg. etin, kasaplarda 27-30 liradan satılıyor. Avrupalı et üreticisi Türk üreticisinden 3 kat daha fazla kazanıyor.

200 ÇEŞİT HASTALIK BİZLERİ BEKLİYOR

Dünyada toplam sığır ve dana eti üretimindeki en büyük payı yüzde 20,6 ile ABD ve yüzde 14 ile AB'nin aldığının aktarıldığı araştırma sonucuna göre, Türkiye'nin üretimdeki payı ise ancak yüzde 1,6-1,8'larla sınırlı. Hayvandan insana geçen 200 çeşit hastalığın bilinmesi et ithalatında çok dikkatli hareket edilmesi gerektiğine dikkat çekiyorlar.

ET YİYEMEYEN BEYAZ ETE YÖNELİYOR.

Türkiye 2009'da 1 milyon 255 bin ton beyaz et üretti. Kişi başına yıllık tüketim 17 kilo oldu. Toplam üretimin 1 milyon 175 bin tonunu iç pazara satan sektör, 80 bin ton tavuk eti, 32 bin ton tavuk ayağı, 874 ton da hindi etini ihraç etti. 1.5 milyon ton üretim kapasitesine sahip sektör, yılda beş dönem üretim gerçekleştirebiliyor. Kümeslerin kapasite kullanımının yüzde 85 olduğu beyaz et sanayiinde, damızlık kapasitesi yıllık 1 milyon 350 bin tona ulaşıyor.

 

GİMDES Başkanı Hüseyin Büyüközer ile et ithalatında doğabilecek mahzurları konuştuk. İşte o röportaj:

- Türkiye’de başta et olmak üzere gıda üretimi ve tüketiminde helal haram duyarlılığına dikkat ediliyor mu?

-Türkiye’de üretilen her ürün mutlaka helaldir telkinatı ve anlayışı içerisinde yaşandığı için haram helal duyarlılığı büyük ölçüde erozyana uğramış bulunmaktadır.

- Helal gıda tüketiminin temini için neler yapılabilir?

-Bunun için öncelikle uzun yıllar boyunca oluşturulmuş olan bu yanlış telkinat ve anlayışı değiştirebilmek için toplumun bütün kesimlerine dönük yoğun bir bilinçlendirme ve bilgilendirme çalışmalarına ihtiyaç bulunmaktadır. Bütün kesimlerde mevcut durumu sorgulama, yeniden helal haram kavramlarını günlük hayatında aktif hale getirme alışkanlığı kazanmış bir toplum oluşturulmalıdır.

- Helal sertifikası alan firmalar hakkında istatistiki bilgi verir misiniz?

-GİMDES, yaklaşık bir senedir ihracata dönük Helal Sertifika çalışması yapıyor. Bugüne kadar 100 ün üzerinde firma müracaat etmiş, 45 firmaya sertifikaları verilmiştir. Bunların içinde un firmaları, makarna firmaları, peynir firmaları, salça firmaları, fındık firmaları, bal ürünleri firmaları, kanatlı kesimhaneleri, büyükbaş ve küçükbaş kesimhaneleri yer almaktadır.

 

- Gıda da hijyen ile helal kavramları aynı mı, hijyenik bir ürünün haram olması, hijyen olmayanın helal olması söz konusu mu? Örnek verebilir misiniz?

- Hijyenlikten temizlik kastediliyorsa helalde temizlik temel şarttır. Ancak İslamda temizlik, batılı anlayıştan farklıdır. Batı kafasında şarap hijyendir, domuz hijyendir. Ancak İslamda bunlar necis olarak tavsif edilir. Yani temiz değillerdir. Hijyenlik bu sebeple biraz göreceli bir kavramdır. İslamda maddi temizlikten başka manevi temizlik kavramı vardır.

- Bir etin helal olması için gerekli şartlar nelerdir? Hangi etler haram kategorisine girer?

- Bir etin helal olabilmesi için İslamın ana kaynaklarında yenmesine izin verilmiş bir hayvana ait olmasını ve bu hayvanın İslamın kesim şartlarına uygun olarak kesildiğinin bilinmesini gerektirir. Daha detaylı bilgi ilmihal kitaplarında kolayca bulunabilir.

- Dünyada ve Türkiye’de helal et tüketimi ne boyutta. Rakamlarla açıklayabilir misiniz?

- Dünyada iki milyara yakın Mislüman toplumlar ne yazıkmki beyaz ve kırmızı et ihtiyacının önemli bir miktarını Brezilya, Avustralya ve Yeni Zelanda gibi ülkelerden temin etmektedirler. Bunlara Avrupa ve Çini de ekleyebiliriz. Yaptığımız araştırmalar ne yazık ki bu ülkelerde İslami şartlara riayet olayında büyük bir laubalilik yaşanmaktadır. Çoğu kez İslamda leş hükmünde kabul edilebilecek etler Helal olarak işlem görmektedir. Burada Müslüman tüketicilerin taleblerini karşılamak için ortaya çıkan tüccarların vurdum duymazlığı ve gayretsizliği de önemli rol oynamaktadır.

2 TRİLYONLUK PAZAR VAR

- Dünya tüketiminin ne kadarı helal, ne kadarı haram. Helal pazarının büyüklüğü ne kadardır?

-2 milyarlık İslam ümmetinin yıllık helal gıda potansiyeli 850 milyar ABD Doları toplam Helal hizmetler ise 2 trilyon ABD Doları olarak tahmin edilmektedir. 16 milyonluk Musevi toplumunun yıllık Kosher pazarı ise 250 milyar ABD dolar ile mukayese edilince yukarıdaki rakamların çok mütevazi olduğunu düşünebiliriz. Ne yazık ki bu mütevazi rakkamların dahi ancak %15 i gerçekleşebilmektedir

- Helal et Müslümanların kestiği et mi?

- Bir etin helal olabilmesi için İslamın ana kaynaklarında yenmesine izin verilmiş bir hayvana ait olmasını ve bu hayvanın İslamın kesim şartlarına uygun olarak kesildiğinin bilinmesini gerektirir. Kesim şartlarının başında Allah adına kesilmesi ve keserken Allah adının zikredilmesi esastır. Devamında gırtlak, yemek borusu ve iki ana damarının kesilmesi gerekmektedir.

- Et Balık Kurumu’nun et ithal kıstasları nelerdir? Bu kıstaslar arasında İslami usullere göre kesim ya da helal sertifikalı et var mı?

- Henüz bir açıklama yapmamıştır. Ancak Başbakan ve İlgili Bakan İslami kurallara uygunluğunun takip edileceğini belirtiyorlar. Biz burada büyük sıkıntıların yaşanacağını düşünüyoruz. Bu sebepten dolayı da dışarıdan et ithaline kesinlikle hayır diyoruz.

- Helal kesim olmayan etin vatandaşa bilgisi dışında satılmasının vebali kime ait. Vatandaş böyle bir eti yerse, ben bilmiyordum diyerek, günahtan kurtulabilir mi?

- Her mükellef yediğini içtiğini sorgulamakla mükelleftir. Gücünün yettiği kadar bu görevi yerine getirmelidir. Bütün gayretine rağmen bilmeden karşılacağı bir durum için Allah’ın affetmesi ümid edilebilir.

- Et ithalinin (Helal-Haram konusunda) mahzurları nelerdir? Et ithalatında vatandaşı bekleyen tehlikelerden bahseder misiniz?

- Et ithalatının en önemli mahzurları İslami kurallara uygun kesimlerin yapılamaması, Kesim usulleri sebebi ile leş hükmündeki hayvanların etlerinin karışmış olabilmesi, hormonlu antbiyotikli etlerin gelebilmesi, 4-5 gün sürebilecek sevkiyat zamanı sebebi ile etlerin dondurulmuş olarak tüketim noktalarına ulaştırılması

Et ithalatı fiyatların kontrol altına alınmasına yarar mı? Et ithalatı yapılmazsa, Vatandaşın helal ve ucuz et yemesi için neler yapılabilir? Ne gibi tedbirler alınabilir?

Et ithalatı geçici olarak fiyatlarda belki bir rahatlama sağlayabilir. Ancak uzun vadede besiciliği caydırabilir. Bu da ithalatın sürekli hale gelmesini tetikler ki ulusal ekonomiye yeni bir yük oluşturur. Sadece canlı hayvan ithalatı, besicileri caydırmaz. Spekulatif davranan bazı hayvan simsarlarını ve besicileri ellerinde beklettikleri hayvanları kesime götürmelerine ve böylece piyasaya fazladan et arzı ile fiyatların düşmesine yarayabilir. Bu süreç içinde bir yandan ithal hayvanlar devreye sokulurken bir yandan da gücendirilmiş besicilere devletin yeni destekler sağlaması ile hayvan sayısının normale çıkartılması çalışmalarına hız kazandırılmalıdır

 

- Helal et tüketiminin sağlık açısından bir artısı var mı? İslami kurallara göre kesilmeyen bir hayvanın yenmesinin mahzurları nelerdir?

- Gerçek manada helal et dünyanın en sağlıklı ve en temiz eti demektedir. Bu manda bütün insanlar için en büyük tercih sebebi olmalıdır. Dolayısı ile helal şartları haiz olmayan bir et de insan sağlığına uygun olmayacaktır.

- Okuyucularımıza vermek istediğiniz mesaj var mı?

-Helal yaşam ve onun içinde en önemli parçası olan helal gıda bir Müslümanın olmazsa olmazıdır ve onun imani bir meseloesidir. Bunu asla aklımızdan çıkarmamalıyız

-Verdiğiniz cevaplar için şimdiden teşekkür ederim.- Ben de ana bu fırsatı verdiğiniz teşekkür ederim. vesselam

8 sütun

Bu haber 815 defa okundu.