İran-Zimbabve arasında 'gizli uranyum anlaşması'

26 Nisan 2010 09:48 tsi
İran ile Zimbabve'nin Tahran'a uranyum satışı karşılığı petrol tedariki için gizlice anlaştığı öne sürüldü

İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Muttaki, Batı’nın yaptırım paketini önlemek için Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) ve BM Güvenlik Konseyi üyeleri nezdinde lobiye koyulurken, Tahran’ın Zimbabve ile gizlice uranyum anlaşması yaptığı öne sürüldü. Sunday Telegraph’a göre, geçen hafta İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad’ı konuk eden Zimbabve Devlet Başkanı Robert Mugabe’nin yardımcısı Didymus Mutasa, martta Tahran’a gidip İran’ın artan uranyum ihtiyacının karşılanmasını öngören anlaşmaya imzayı koydu.

Anlaşma, İran’ın Zimbabve’de uranyum madeni çıkarmasını ve karşılığında petrol vermesini öngörüyor. Haberini Zimbabve hükümetinden bir kaynağa dayandıran gazete, anlaşma zemininin Mugabe’nin 2007’deki Tahran ziyaretinde atıldığını kaydetti. Yetkili “İranlı jeologlar bir yıldır madenlerin fizibilitesini yapıyor. Çalışmalar tamamlanınca madeni çıkarma operasyonu başlayacak” dedi. İran’ın Harare elçiliğindeki bir yetkili ise işbirliğinin sadece uranyum maddesi değil İran’ın diğer madenleri çıkarmasını da içerdiğini söyledi. Mugabe’nin sözcüsü George Charamba ise maden çıkarma hakkını tanıyan anlaşmayla ilgili sürecin henüz tamamlanmadığını kaydetti.  Zimbabve’de ilk uranyum madeni 1980’lerde Harere’nin 240 km kuzeyindeki Kanyemba’da bulunsa da çıkartılmamıştı. Rezervin 450 bin ton olduğu tahmin ediliyor. İran uranyum stokunun önemli kısmını 1970’lerde Güney Afrika’dan almıştı.

Muttaki lobi yapıyor
Anlaşma haberi BM Güvenlik Konseyi’nden İran’a karşı dördüncü yaptırım paketinin geçirilmesi çabalarının artırıldığı döneme denk geldi. 2006’da çıkartılan BM yaptırım kararı İran’ın uranyum zenginleştirme programında kullandığı her türlü materyal ve tekniğin satışını yasaklıyor. Muttaki ise dün Viyana’da UAEK Başkanı Yukiya Amano ile UAEK’nın Tahran’daki tıbbi amaçlı reaktöre nükleer yakıt temini ile düşük oranda zenginleştirilmiş uranyumun nükleer yakıtla takas önerisini ele aldı. İran kaynaklarına göre Amano buluşmayı ‘yapıcı’ diye nitelerken, UAEK sözcüsü ‘bugünden yarına nükleer yakıt anlaşması beklenmemesi gerektiğini’ açıkladı. İran takasın eş zamanlı ve kendi topraklarında yapılmasında ısrar edince öneri suya düşmüştü. Muttaki, öneriyi diriltme çabası çerçevesinde BM Güvenlik Konseyi üyelerinin elçileriyle de temaslarda bulunuyor.

Bu haber 719 defa okundu.