Rusya Erivan'a ne zaman hadi diyecek?

30 Mart 2010 15:23 tsi
Diplomatik efsane: Oylamaya Ruslar karıştı mı?

iyibilgi Ankara

Türkiye-Ermenistan ilişkileri daha çok; Ankara, Erivan, Washington, hatta zaman zaman AB dörtgeninde dönüyor izlenimi veriyor.

Oysa pek de iyi bilindiği gibi Erivan’ın ipleri hayli zamandır ve ağırlıklı biçimde Kremlin koridorlarına bağlı.

Esasında bunun somut örneğini iki ülke arasında imzalanan protokoller sırasında, Lavrov’un Ermeni Dışişleri Bakanı’nın “hırplayan” ve “imzala ve kalk git” diyen bakışlarında okumuştuk.

Kısaca Ermenistan ile ilgili tüm konuları, sadece Türkiye ile ilişkiler değil; Azerbaycan, İran ve hatta hatta “Avrupa’ya uzanan potansiyel enerji hatları” konusunda da Moskova bakarak pozisyonlamak lazım.

Peki bu halde, “Ermenistan’ın protokolleri kendi Anayasa Mahkemesi’nde sakatlaması, meclisine getirmemesi, yine aynı protokoller üzerinde açıklamalar yaparak sağını solunu didiklemesi, ve nihayet-lütfen dikkat-yetkililerinin Nisan sonunda Erivan’ın protokollerden çekileceğini söylemesinde (30 Mart, Radikal, manşet.) Rusya’nın payı ne?

Hatta nedense herkesin kendi kendine mırıldandığı, bir tür şehir efsanesi gibi tekrarlanan, o “diplomasi efsanesi”ne, yani ABD Kongresi Alt Komisyonu’nda sözde soykırım tasarısının onanmasında ‘Rus lobi’sinin payı olduğu iddiasına ne demeli? Bilinmez. Evet ABD’de Rus lobisi var ve eski bir lobi bu.

Ama bilinen şu. Ermenistan dediğinizde Rusya’yı hemen denkleme katacaksınız. Hemen!

Bu durumda tersi önermeye de! Rusya, Türkiye-Ermenistan yakınlaşmasında Erivan’a ne zaman “devam et” der? Bu sorunun yanıtı yukarıda saydığımız maddeler kadar, Rusya-ABD ilişkilerine de bağlı.

Tabii bir o kadar Kafkasya denklemine de. Kafkasya’nın uzun süredir siyasi sarhoşluk içinde huzursuz yaratması, Ermenistan’ın dünyaya açılımını da etkiliyor.

Ermenistan ABD için de önemli. Çünkü İran önemli. Ama İran-tersine-Ermenistan’la uğraşacak durumda değil. Bu yüzden Kafkaslar denklemi önemli. Daha dün yaşanan ve terör saldırılarının coğrafi adresi olarak Moskova tarafından gösterilmesi de önemli, Gürcistan, Abazya, Osetya da önemli.

Ulaşım ama daha önemli enerji yolları da önemli. Ermenistan-Türkiye buluşmasından sonra Erivan’ın Batı’ya kayışı da belki önemli. Doğu Avrupa’daki kimi ülkelerin NATO’ya girme arzusuna Rus bakışı da önemli, Karadeniz’e kıyısı olan ülkelerin ve uzaktaki müttefiklerin bakışı da önemli.

Son olarak Rusya ile ABD arasında nükleer silahların kontrolü anlaşmasının imzalanması, füze kalkanları da öyle.

Bu tablodan bakınca Rusya Erivan’a “hadi bakalım” der mi hiç? Der ve burada sayıldığı biçiminden daha kolay aslında. Hüner, Rusya’nın ne istediğini bilmek!

www.iyibilgi.com

Bu haber 961 defa okundu.