IMF kredileri kimlerin işine yarayacaktı?

15 Mart 2010 16:11 tsi
"2001 krizinde içi boşaltılan bankalardan öde öde bitmeyen borçların tutarı bugün hâlâ 20 milyar dolarda seyrediyor. Bu borcu da vatandaş ödemeye devam ediyor."

2008 yılının eylül ayında Lehman Brothers yatırım bankası batınca, bazıları, IMF’den kredi alınması için basında büyük bir gürültü çıkardılar. IMF olmazsa Türkiye’nin batacağını söylediler. Kriz sanki Türkiye’de çıkmış gibi yoğun bir lobi faaliyetinde bulundular ve toplumda olumsuz bir beklenti yarattılar.

IMF’siz geçen yirmi iki ayda kriz çıkmayınca, bu defa bu kriz lobisi, IMF’den borç alan ülkeleri Türkiye’ye örnek göstermeye başladı. “Bakın,” dediler, “IMF’den, borç alan ülkeler bu krizde nasıl büyüdü!” Halbuki bu söyledikleri de gerçek değildi. Aksine, IMF’den kredi alan ülkelerin hemen tamamına yakını küresel krizin derinleşmesiyle 2009 yılında küçüldü.

Hatta bazıları insanların gözlerinin içine baka baka, Polonya’nın IMF’den kredi alıp büyüdüğünü bile söylediler. Oysa bu da düpedüz bir çarpıtmaydı. Polonya, IMF ile 21 milyar dolarlık “esnek kredi” anlaşması yaptı. İhtiyacı olduğu takdirde, bu para kendisine verilecekti. Bu yolla IMF adeta bir sigorta poliçesi gibi Polonya’nın ardında durdu ama buna rağmen, Polonya ekonomisi, 2009’da yüzde bir oranında küçüldü.

Yine IMF ile esnek kredi anlaşması yapan Kolombiya binde üç, Meksika ekonomisi ise yüzde 6,5 oranında küçüldüler.

Gelelim IMF ile “stand-by” anlaşması yapan bazı ülkelere... Beklenenin tam aksine, IMF’den destek kredisi alan Macaristan yüzde 6,2, Gürcistan yüzde 4, Ermenistan yüzde 18,5, Romanya yüzde 7,2, Ukrayna yüzde 15, İzlanda yüzde 6,5, Bosna-Hersek yüzde 3 oranında küçüldü.

Demek ki, IMF desteği ile krizi atlatacağı söylenen ülkelerin ekonomileri beklenenin aksine 2009’da daha da ufaldı.

Peki, Türkiye, kriz lobisine uyup, 2008 sonunda onların istediği 35 milyar dolarlık destek kredisini IMF’den almış olsaydı, ne olacaktı? Diğerlerine olan olacaktı, ekonomi yine küçülecekti. Üstelik küçülmekle de kalmayacaktı, ekonominin üstüne bir de ilave olarak 35 milyar dolarlık devlet borcu yükü binecekti. Böylece, kriz lobisi, 35 milyar doları kapışıp geçmişte yaptığı gibi borcu yine halkın sırtına yükleyecekti.

Hatırlatalım... 2001 krizinde içi boşaltılan bankalardan öde öde bitmeyen borçların tutarı bugün hâlâ 20 milyar dolarda seyrediyor. Bu borcu da vatandaş ödemeye devam ediyor.

Bu dönemde IMF’den kredi alınmasıyla ilgili bütün bu itirazlarımızdan sonra, “IMF düşman kuruluş mu” sorusu aklınıza gelebilir. Elbette değil.

IMF, 28 Şubat sürecinde soyulan kamu maliyesini, 2000 yılında başlayan stand-by anlaşmasıyla bir düzene koydu. Ama 2004 yılından sonra IMF’ye gerek kalmamıştı. Şimdi de IMF’ye gerek yok. Çünkü Türkiye’nin ödemeler dengesinde bir sorun yok.

“IMF’den ucuz kredi alsaydık iyi olurdu” diyenlere gelince, sağlam bir gerekçeleri yok. Çünkü hem Türkiye’nin bu dönemde IMF’ye ihtiyacı bulunmuyor, hem de IMF’den ucuz kredi alan ülkelerin şu anki durumunu onlar dışında herkes görüyor. IMF’den kredi almış olup da bu dönemde büyüyen ülke pek yok. Anlaşılan IMF her derde deva olmuyor.

Tabii şu var... Türkiye’de IMF’yi isteyenlerin amacı başka. Onlar, seçilmiş hükümetlerin ekonomiyi yönetmesini istemiyorlar. Bütçenin “halka” değil kendilerine kaynak aktarmasını istiyorlar. Onlar, IMF ile birlikte askerî vesayetin sürmesinden yanalar. Ama bunu doğrudan söyleyemedikleri için, durmadan başka şeyler tartışıyorlar, IMF’yle ilgili dünyadan doğru olmayan örnekler veriyorlar.

Süleyman Yaşar / Taraf

Bu haber 947 defa okundu.