Seçimler yasa dışı ilan edilebilir!

4 Şubat 2010 10:51 tsi
Tarhan Erdem uyarıyor: Seçim kanunlarının tez elden düzeltilmezse, bir sonraki seçimler çok tartışmalı geçebilir!

Bu yazımı okuduğunuzda, ‘şimdi sırası mı?’ diyeceğinizi biliyorum, ancak ‘Gerekli’ dediğinizde de benim, ‘Bu kez artık yapacak bir şey yok’ diyeceğimi siz biliniz!

Gerçekte zamanı çoktan geçti, yasaya dayanmayan kararlarla idare edip bu günlere geldik, önümüzdeki seçim için gerekeni yapalım diyorum!

Konu, seçim kanunlarının seçimlerin ‘esasını’ bozacak düzeyde değişmiş ve eskimiş olmasıdır.

Seçimlerin, teknolojide yenilikler ve yasa değişiklikleriyle bozulmakta olan esasları, ‘serbest’, ‘eşit’, ‘genel oy’, ‘oyların sayım ve dökümünün açık yapılması’ kavramlarıyla belirlenen ilkelerdir. Bu ilkeler ilk kez 1950’deki kanunun birinci maddesine yazılıydı. 1961’de ‘Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’ (298) yeniden yazılırken, daha anlaşılır biçimde yazılmıştır.
298, seçim işlemlerinin yürütülmesinde ve denetlenmesinde siyasal partilere ihmal edilemez yetki ve görevler vermiştir.

Bu yasaya göre seçim işlemlerinin oluştuğu ve geçerli kayıt altına alındığı yer ilçe seçim kurullarıdır. İlçe seçim kurulları, bir başkan ve dördü siyasal partilerden gönderilen olmak üzere 6 üyeden oluşur. İlçe seçim kurullarında ayrıca ve üç yargıç üye ile kurulan il seçim kurullarında siyasal parti temsilcileri de bulunur.

298’e göre il ve ilçe seçim kurullarının görevleri seçim güvenliğinin temelidir. Seçim güvenliği, ilçe seçim kurullarına siyasal partiler katılmadan da yeni bir yasa ile sağlanabilir. Ancak ilçe seçim kurulunun yasal tanım ve görevleri dururken; diğer yanda o görevleri fiilen veya eksik yasal yetkilerle başka kurulların yapması güvenliği sarsar, sarsmıştır.

Anlatmaya çalıştığım, aşağıda örnek olarak vereceğim konuların, partilerin görevli olarak bulunmadığı ve ilçe seçim kurulu dışındaki yerlerde yürütülmekte oluşudur.

Bunlardan biri seçmen kütüğü konusudur. Yasanın bugün de yürürlükte bulunan temel anlayışına göre, seçmen listelerinin düzenlenmesi, askıya çıkarılması, sandıkların ve kurullarının belirlenmesi, sandık seçmen listelerine ayrılması gibi işler ilçe seçim kurullarına ait görevlerdir.

Bu görevin yürütülmesi sırasında, ilçe seçim kurulunun yarıdan fazlasını oluşturan siyasal partilere kayıtlı üyeler işlemin dışına çıkarılamaz, bunların işlevlerinin sistemin temelini oluşturduğu göz ardı edilemez. Bugün kütükle ilgili işlemlerde teknolojik gelişmeler sonucu ilçe seçim kurulunın işlevi kalmamış; görev ve yetki YSK’nda toplanmıştır. O da verileri İçişleri Bakanlığı’ndan almaktadır. Bu gelişme sonunda, kütük ve seçmen listeleri düzenlenmesi işlemlerinde ilçe seçim kurulu’nın ve dolayısıyla siyasal partilerin denetim yetki ve görevleri kalmamıştır.

Propaganda işlerinde de, benzer biçimde, görev ve denetim yeri değişmiştir. Bu alanda siyasal partilerin işlevleri seçmen kütüğündeki kadar bile bulunmamaktadır.

Görev ve karar yeri değişikliğinin farklılaştığı başka konular da vardır. Bütün bu söylediklerim sonucu, 298’in tanımları ve düzenlemeleri fiilen değişmiştir. Görev ve yetkiler yasal değişimlere göre düzenlenmemiş, kurullar yasal olmayan yetkiler kullanmış, çelişkiler yaratılmış ve çok sade olması gereken seçim işleri karmaşık bir hal almıştır.

Bu durum düzeltilmez, yasa yeniden yazılmaz ise, bir seçim akşamı o seçimin yasa dışı olduğu görülebilecektir.

Özet olarak, 298 ve Milletvekili Seçimi Kanunu yeniden yazılmalıdır; bunun için önümüzde beş aydan az zaman kalmıştır.

Tarhan Erdem / Radikal

Bu haber 779 defa okundu.