EMASYA'da yapılacak 5 hayati değişiklik

27 Ocak 2010 08:12 tsi
Hükümet, Balyoz Darbe Planı ile tekrar gündeme gelen EMASYA protokolünü değiştiriyor. İçişleri Bakanlığı'nın EMASYA'da yapmayı planladığı değişikliklere ulaşıldı. İşte yapılacak değişiklikler:

İçişleri Bakanı Beşir Atalay, EMASYA protokolü üzerinde çalıştıklarını ve protokolü tamamen kaldırmak yerine değiştireceklerini açıkladı. İçişleri Bakanlığı'nın EMASYA'da yapmayı planladığı değişikliklere ise Bugün ulaştı. Askerin darbe hazırlığına dayanak oluşturduğu belirtilen EMASYA'nın değiştirilme çalışması 2008'in sonunda başladı. AB Reformları kapsamında 2008'de kabul edilen 3. Ulusal Program'da da EMASYA protokolüne de atıf yapılmıştı. EMASYA’nın değişmesi gerektiği, 2008'in son aylarında AB Genel Sekreterliği tarafından İçişleri Bakanlığı'na iletildi.

Çalışma başlatıldı

Bunun üzerine İçişleri Bakanlığı'nda protokolle ilgili çalışma başlatıldı. Başbakanlık bürokratları da destek verdiği çalışma, bilinmeyen bir nedenle soğumaya bırakıldı. Çalışma, Balyoz Planı'nın deşifre edilmesinin ardından, Başbakan Erdoğan'ın talimatı ile geçtiğimiz hafta tekrar raftan indirildi. İçişleri Bakanı Beşir Atalay da çalışmayı doğrulayarak protokolün değişeceğini açıkladı. TSK'ya Cumhuriyeti Koruma ve Kollama görevi veren İç Hizmet Kanunu 35. maddesinde de değişikliğe hazırlanan hükümet, Kırmızı Kitap olarak bilinen Milli Güvenlik Siyaset Belgesi'ndeki tehdit kavramında da değişiklik planlıyor.

AB de şikayetçi

Avrupa Birligi (AB) Komisyonu son 4 yıldır kamuoyuna açıkladığı ilerleme raporlarında son günlerin en tartışılan konusu olan EMASYA (Emniyet-Asayiş-Yardımlaşma) protokolün değiştirilmesini telep etmişti. Türkiye'deki senelik gelişmeleri değerlendiren en kapsamlı AB belgeleri olan ilerleme raporları 2006, 2007, 2008 ve 2009 çalışmalarında EMASYA'ya bir paragrafla değindi. 2006'daki yıllık raporunda protokole ilk defa atıf yapan AB Komisyonu, gizli belgenin Şemdinli Soruşturma Komisyonu tarafından ortaya çıkarıldığına dikkat çekti. Komisyonun 18 Şubat 2008'de onayladığı güncelleştirilmiş Katılım Ortaklığı Belgesi'nin kısa vadeli öncelikleri bölümünde de asker-sivil ilişkilerine atıf yapmış ve "Askeri kuvvetlerin sivil denetimini AB üyelerindeki uygulamalara uyumlu hale getirmek için çabaları kuvvetlendirin. Milli Güvenlik Stratejisi'nin şekillendirilmesi ve uygulaması dahil güvenlik konularında sivil amirlerin tam kontrolünü ve askerlerin siyasi konulara müdahalesini engelleyin" uyarısında bulunmuştur.

Yasaya aykırı hükümler ayıklanacak

İçişleri Bakanlığı'nda hazırlanan çalışma önümüzdeki ay, Bakan Beşir Atalay'a sunulacak. 5442 Sayılı İl İdaresi Kanunu'nun 11 (d) maddesinde toplumsal olaylara müdahale konusunda zaten bir düzenleme olduğundan yasaya ilave olarak hazırlanan EMASYA protokolünün, 5442 ve diğer yasalara, aykırı hükümleri ayıklanacak.

İşte yapılacak değişiklikler:

1- ) Protokole göre toplumsal olay sırasında vali veya kaymakamın talimatıyla askeri birlik devreye giriyor. Yasalara göre askerin mülki idare amirinin emrine girmesi gerekirken protokolde yetkinin en üst rütbeli askere verileceği yer alıyor. Burada askerin “Vali veya kaymakamın emrine gireceği” net hükümlerle yer alacak.

2-) Protokol aniden ortaya çıkan ve hakkında acilen karar alınması gereken sorunların çözümünde mülki idare amirlerinin takdir yetkisini ve hareket serbestisini kısıtlıyor. Bu nedenle, vali veya kaymakam'dan kuvvet talebi gelmeden askerin harekete geçemeyeceği kesin hükme bağlanacak.

3-) Protokol, olağanüstü durumlarda kolluk güçlerinin yani polis ve jandarmanın kaçınılmaz olarak yardıma gelen askeri birliğin komutasına girmesini öngörüyor. Yasalara aykırı bu duruma son verilecek. Asker ve kolluk güçleri, ayrı ayrı mülki idare amirinin emrinde olacak.

4-) Protokol'ün 20. maddesiyle Asayiş Harekât Merkezi ve 22 ve 23. maddeleri ile Müşterek istihbarat Merkezleri şeklinde düzenli ve sürekli örgütlenmelere gidilmesinin, 5442 Sayılı Kanun başta olmak üzere, iç güvenliği düzenleyen tüm yasalara aykırı olduğu tespit edildi. Bu nedenle söz konusu 3 madde iptal edilecek.

5-) EMASYA protokolü, muhtemel bir olağanüstü durumda müdahale için askerin önceden sivil alanda istihbarat yapmasını öngörüyor. 2004 yılında medyaya yansıyan “Sosyetik Fişleme' örneğinde olduğu gibi asker siviller hakkında istihbarat toplayabiliyordu. Protokole girecek net cümlelerle bu yetki ortadan kalkacak. Jandarmanın istihbarat yetkisini kullanmasına da sınırlama getirilecek.

bugün

Bu haber 773 defa okundu.