Ukrayna'da dönüm noktası seçim

17 Ocak 2010 16:25 tsi
Seçim sonucu Ukrayna'nın bundan sonraki yönünü belirleyecek ve aynı zamanda bölge jeopolitiğinde önemli etkilere yol açacak

Bugün Karadeniz komşumuz Ukrayna'da devlet başkanlığı seçimi yapılıyor. 2004 yılında meydana gelen tarihi Turuncu Devrim sonrası yapılacak olan bu ilk devlet başkanlığı seçimi birçok bakımdan son derece önemli ve adeta dönüm noktası teşkil edecek bir seçim olacak.

Seçim sonucu Ukrayna'nın bundan sonraki yönünü belirleyecek ve aynı zamanda bölge jeopolitiğinde önemli etkilere yol açacak.

Seçime 18 aday katılıyor. Bunlardan dördü hariç diğerlerinin hemen hemen hiç seçilme şansı bulunmuyor. Hatta mevcut Devlet Başkanı Viktor Yuşenko'nun bile en iyi durumda yüzde 10'u aşması bile mümkün görülmüyor. Bu bakımdan kendisinden söz etmek bile yersiz oluyor.

Şansları olan diğer adaylar şunlar: Bölgeler Partisi lideri Viktor Yanukoviç, Timoşenko Bloku lideri ve bugünkü Başbakan Bayan Yulia Timoşenko, eski Ekonomi Bakanı Sergey Tigipko ve Arseni Yatsenyuk.

Bu adaylardan en büyük şansa sahip olan şüphesiz Viktor Yanukoviç. Son kamuoyu anketlerinde yüzde 33-46 arası bir yüzde ile birinci aday olarak görünüyordu. Yanukoviç, malum Ukrayna'nın Rusça konuşan Donbas bölgesine mensup, Ukrayna dilini pek iyi konuşamayan Rusya yanlısı bir politikacı. 2004 devlet başkanlığı seçimlerinde de adaydı ve birinci turu kazanmıştı; ancak Anayasa Mahkemesi'nin seçimlerde yolsuzluk yapıldığına karar vermesi sonucu kaybetmiş, seçimin galibi bugünkü Devlet Başkanı Yuşenko olmuştu.

İkinci aday ise heyecanlı, cesur nutukları ve Ukraynalı köylü kadınlarının örme saç modeliyle, cazibesiyle temayüz eden Bayan Timoşenko. Son anketlerde Timoşenko yüzde 16-25'lik bir oya sahip görünüyor. İdeolojik yönü ağır basmayan, pragmatik bir siyasi tavra sahip Timoşenko şartlara göre siyasi durumunu değiştiren birisi. Son yıla kadar Ukrayna'nın Batı alemi ile yakın ilişkilere sahip olması gerektiğini söyleyen, ülkenin yönünün Batı'ya dönük olmasını, NATO ve AB üyeliğini savunan Timoşenko son bir yıldır Rusya lehine tavır değiştirmiş bulunuyor. Yanukoviç gibi Donbas temelli Timoşenko, Ukrayna'nın en önemli milli sektörleri olan enerji ve çelik sektörleriyle yakın alakalara sahip çok zengin bir kadın aynı zamanda. Rusya Başbakanı Vladimir Putin ile de ilişkilerini düzeltmiş bulunuyor.

Üçüncü aday Sergey Tigipko, 2004 yılında Yanukoviç'in seçim kampanyasını yürütmüş olan bir bankacı, maliyeci. Bir ara Ukrayna merkez bankası başkanlığı ve ekonomiden sorumlu başbakan yardımcılığı da yapmıştı. Ülkesinin ekonomik darboğazdan çıkması için mutlaka yapısal reformlar yapması gerektiğini savunuyor. Tigipko, esasen Yanukoviç'e sadık bir aday.

Dördüncü aday Arseni Yatsenyuk kamuoyu anketlerinden ya üçüncü ya da dördüncü çıkıyor. Ekonomist ve avukat olan Yansenyuk, merkez bankası başkanlığı, ekonomi bakanlığı, parlamento başkanlığı ve Ukrayna Milli Güvenlik Konseyi üyeliği gibi önemli kamu makamlarında görev yapmış birisi.

Ukrayna siyasetinde yeni bir yüz olarak nitelenen, ilk bakışta Batı yanlısı görünen Yatsenyuk, zaman zaman Rusya yanlısı tavırlar da takınmıştı. Mesela, Kırım'daki Rus Karadeniz Filosu'nun varlığını desteklemişti. Kamu makamlarına seçilirken de hem Batı hem de Rusya yanlısı parti ve kesimlerce desteklenmişti. Bu bakımdan rengi tam belli olmayan Yatsenyuk bu seçimlerin sürpriz adaylarından birisi sayılabilir.

Adaylar ve özellikleri böyle. Muhtemel sonuçlara gelinde; büyük ihtimalle hiçbir aday birinci turda doğrudan seçilme barajı olan yüzde 50'nin üstüne çıkamayacak. İkinci tura Yanukoviç ve Timoşenko'nun kalacakları ise kesin. Bu tur 7 Şubat günü yapılacak.

Ancak seçimin nihai sonucunda kim kazanırsa kazansın, kazanan mutlaka Rusya yanlısı politikalar benimseyecek. Bu, bugünden aşağı yukarı belli sayılır. Nitekim, bu yüzden Rusya 2004 seçimlerinde yaptığının aksine bu defa seçimleri etkilemek için hiçbir şey yapmıyor; çünkü sonucun kesin olarak kendi istekleri doğrultusunda gerçekleşeceğini biliyor.

Bu seçim, sonuçta Rusya'ya yarayacak ve böyle olunca Turuncu Devrim de tarih olmuş olacak velhasıl...

Fikret Ertan  / Zaman

Bu haber 523 defa okundu.