Baykal'ın askere tavsiyesi: Direnin!

16 Ocak 2010 08:56 tsi
CHP liderinin avukatlığı sadece Ergenekon ile sınırlı değilmiş!

Bir dostum, “Brezilya Cumhurbaşkanı Lula da Silva'ya 'Deniz Baykal askerlere Brezilya'daki meslektaşları gibi direnmeleri tavsiyesinde bulunmuş' demişler, ne tepki vermiş biliyor musun?” diye sordu sabah sabah...

Lula da Silva geçen yılın mayıs ayında çok geniş bir heyetle ülkemize gelmişti. Yanında dışişleri, kalkınma ve dış ticaret bakanları, üst düzey bürokratlar ve işadamları bulunuyordu. Türkiye'de üç gün kaldı ve bizim siyaset adamlarımızla da tanışma fırsatı buldu. Deniz Baykal'ı da ülkemizin 'solcu partisinin lideri' olarak hatırlıyor olmalı.

Solcu Brezilya devlet başkanı Lula solcu Baykal'ın “Bizim askerler de geçmiş dönemin sorgulanmasına itiraz etsin, gerekirse Brezilya'daki gibi istifalarını sunsun” tavsiyesine ne demiş olabilir?

Herhalde dün okudunuz: Brezilya yakın tarihinin aşırılıklarıyla hesaplaşıyor ve askeri diktatörlük dönemi olan 1964 ile 1985 arasında hayatını kaybeden veya işkenceye maruz kalan kişilerin haklarını arama hazırlığında. Bunun için bir 'Gerçek Komisyonu' kuruldu; buraya sunulacak bilgi ve belgelerden hareketle diktatörlük döneminde sorumluluk taşıyanları yargılayacak.

Askerlerin istifa tehdidine rağmen süreci başlatma heyecanında Brezilya...

1948 yılında Ankara'dan ABD'nin Georgia eyaletindeki bir askeri akademiye gönderilen 16 subay orada Latin Amerikalı meslektaşlarıyla birlikte eğitim gördü. Bolivya, Şili, Uruguay, Guatemala, Brezilya ve Arjantin'den gelen subayların bizimkilerle birlikte eğitim gördükleri konu o zamana kadar fazla bilinmiyordu: Gerilla savaşı ve Kontrgerilla...

Orada eğitilenler döndükten sonra ülkelerinde ilginç gelişmeler yaşandı: Arjantin'de ilk darbe girişimi 1951 yılında gerçekleşti, ardından 1955 başında bir başarısız girişim daha... 1955 ortalarındaki darbe sonuç aldı Arjantin'de... 1976 ile 1983 arasında seçimsiz bir 'Kirli Savaş' dönemi yaşadı ülke.

Guatemala'da ilk darbe 1954'te yaşandı; takip eden 30 yıl içerisinde bir askeri yönetim yerini bir başkasına bıraktı.

Bolivya ve Brezilya'da ilk askeri darbeler 1964 yılında yaşandı, arkası çorap söküğü gibi geldi. Bolivya'da 1982, Brezilya'da 1985 yıllarına kadar demokrasiye ara verildi. Şili askeri yönetime 1970 yılında Allende'ye karşı yapılan darbeyle geçti.

ABD'de eğitilenlerden 12 subayın içinde yer aldığı Milli Birlik Komitesi 1960 yılında Türkiye'de seçimle iktidara gelmiş Adnan Menderes hükümetini darbeyle devirdi.

CHP liderinin 'solcu' Lula'nın Brezilya'da başlattığı girişimden mutlu olmadığı anlaşılıyor. Herhalde Arjantin'de olanı duymadı; oradaki 'solcu' yönetimin eski defterleri açtığını ve 30 bin kişinin hayatını kaybettiği 'Kirli Savaş' dönemiyle bayağı ciddi biçimde hesaplaştığını bilmiyor olmalı. Herhangi bir tepki göstermedi çünkü.

15 gün önce (28 Aralık 2009) Washington Post'ta Arjantin'le ilgili bir haber çıktı. Habere göre, üç değişik işkence merkezinde insanlara şiddet uygulamış 15 subay ve polis yargılanmaya başlanmış. Okuyalım: “Yaşları 70'in üzerinde pek çok eski general ve amirali daha önce yargıladı Arjantin, yargıçlar suçlu bulduklarına en ağır cezaları vermekte tereddüt etmedi; yaklaşık 30 bin insanını 'Kirli Savaş' sırasında kurban veren Arjantin bunu yapan devlet görevlilerine adaleti yerine getirmede sona yaklaştı. Ölenlerin bir bölümü, işkenceden sonra uyuşturulup uçaktan atılmış kişiler...”

Washington Post haberinden, Peru ve Kolombiya'da da benzer yargı süreçlerinin çalıştığını öğreniyoruz. Geçmişe ait suçlarla en keskin hesaplaşan ülke Şili'ymiş; Gen. Augusto Pinochet'nin 16 yıl sürmüş olan diktatörlük döneminde sorumluluk taşımış 277 kişiye ağır cezalar verilmiş...

Arjantin de Şili'nin yolunu izlemiş. Özel bir yasa çıkarmadan, ceza mahkemelerini kullanarak görülmüş eskiye ait davalar ve 2005 yılından buyana 60 kişi muhtelif cezalara çarptırılmış. Ülkenin değişik yerlerinde görülen 325 davada 627 devlet görevlisi yargılanıyormuş.

Gelişmelerden bu sütunun okurları daha 2006 yılında haberdar edilmişti. Devlet Başkanı Nestor Kirchner Kirli Savaş sırasında öğrenciymiş ve o dönemde birkaç arkadaşı kollarında can vermiş. En yüksek koltuğa seçilir seçilmez, “Geçmişle hesaplaşacağız” vaadini yerine getirmeye de başlamış; “Nereye ve kime kadar giderse gitsin” kararlılığıyla...

2006 yılının Haziran ayında, dünya basınında, “Arjantin Devlet Başkanı ordusuyla çarpışıyor” türü haberler çıkıyordu. Arjantin halkı Kirchner'in cumhurbaşkanlığı süresi bittiğinde, onun başlattığı işleri devam ettirsin diye, eşi Christina Fernandez'i aynı göreve getirdi (2007).

Brezilya Cumhurbaşkanı Lula, CHP lideri Baykal'ın “Brezilya'da askerler geçmişle hesaplaşmaya karşı çıktı, bizim askerler de öyle yapmalı” tavsiyesini duyunca ne demiş acaba?

Taha Kıvanç / Yeni Şafak

Bu haber 736 defa okundu.