Washington'a 'gerilla büyükelçi'

21 Aralık 2009 08:47 tsi
Nabi Şensoy sonrası yeni Washington büyükelçisi kim olacak? Onu bilemeyiz ama...'Washington’ın kodlarını çözebilmek için İsrail’i bilmek şart'

Türkiye Cumhuriyeti’nin yurtdışındaki en önemli temsilcisi yakında belli olacak. Hükümet, Nabi Şensoy sonrası yeni Washington büyükelçisinin kim olacağını, fazla uzatmadan yakında açıklamayı planlıyor.

Aslında büyükelçinin kim olacağı konusunda fazla spekülasyona gerek yok. Yarış, üç isim arasında: Dışişleri Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu, Müsteşar Yardımcısı Ünal Çeviköz ve Müsteşar Yardımcısı Namık Tan.

Ne yazık ki uzunca bir süredir ABD başkentinde bizim diplomatlar düşük profilli gidiyorlardı. Bunu Şensoy’un AK Parti hükümetiyle yıldızının barışmaması, hükümetin Amerika’yla ilişkileri bizzat Ankara’dan yönetmesi veya elçilik personelinin yapısına bağlayanlar var.

Altını üstüne getirecek isim
Oysa Washington, yalnız Amerikan hükümetiyle ilişkilerin merkezi değil, Beyaz Saray, Kongre, düşünce kuruluşları, finans dünyası, Musevi lobisi ve her türlü karar merkeziyle yakın temas demek. O delikten girip bu delikten çıkmayı gerektiriyor. İyi elçinin sıcak bir kişiliği olması, farklı kesimlerden Amerikalılarla samimiyet kurup, güven ilişkisi kurması şart. Washington elçisi olmak, örneğin Sudan’daki durumla ilgili bir öğle yemeğinde tanıştığınız bir senatörü kafaya alıp Irak’ta Türkmenlerle lehine bir tasarı çıkartmak; Amerikan medyasında önemli bir başyazıya kritik bir cümle eklettirip ertesi gün Beyaz Saray’la pazarlıkta o yazıyı masaya koymayı gerektiriyor.

Geçmişte Washington’da bunu yapan cıva gibi genç diplomatlar, kâtipler, elçiler vardı. Hükümetin şimdi aradığı, Türk dış politikasının hayli aktif oluğu bir dönemde yüksek tempolu çalışan ve kalıpları yıkarak, her anlamda varlığını hissettirecek bir ‘gerilla büyükelçi.’

İsrail tecrübesi önemli
Dışişleri Bakanı Davutoğlu ve Başbakan Erdoğan’ın masasındaki bu üç isme bakarsak, üçü de bu tanıma uyuyor. Çeviköz, Moskova ve Irak tecrübelerinden sonra hassas bir dönemde Kafkaslar’da Ermenistan’la normalleşme sürecini yönetti. Kıdem olarak diğer iki isimden daha yukarda.

Namık Tan ve Feridun Sinirlioğlu’nun ortak özelliği ise, yakın arkadaş olmalarının yanında, defalarca ABD’de görev yapmış olmaları. Washington’ı tanıyan ve daha da önemlisi orada tanınan yüzler. (Washington’a her gittiğimde farklı kesimlerden insanlardan ‘Görürsen Namık’a selam söyle’ ya da ‘Feridun nasıl? Selam söyle’ laflarını işitir, ancak neredeyse her zaman bu selamları iletmeyi unuturum.) Bu iki ismin bir diğer artısı, İsrail’de büyükelçilik yapmış olmaları. ‘Ne alaka?’ demeyin çünkü Washington’ın kodlarını çözebilmek için İsrail’i bilmek şart. (Birçoklarına göre ‘Türk-Amerikan ilişkisi, özünde ikili değil üçlü bir evliliktir.’)

Kritik dönemde müsteşar
Burada Sinirlioğlu’nun tek dezavantajı, müsteşarlığa yeni atanmış olması. Sinirlioğlu, kalıp dışı düşünebilen ve muhatapları nezdinde gravitas (ağırlık) sahibi bir isim. Türk dış politikasının yeni ufuklara açıldığı bir dönemde hem Davutoğlu’nun güvendiği, hem de düzenin yadırgamadığı bir müsteşar çok değerli. Bu yüzren Ankara’da kalma ihtimali yüksek. (Ben son dönemde daha çok Nabi Şensoy vakalarının yaşanmamasını, Sinirlioğlu’nun kurum nezdinde yarattığı güvene bağlıyorum.)

Bu arada kulislere yansıyan sürpriz bir isim, Başbakan Erdoğan’ın dış politika danışmanı Hakan Fidan. TİKA başkanlığından başbakanın iç kabinesine kadar yükselen Fidan, diplomat kökenli olmamasına karşın tüm kritik görüşmelerde Erdoğan’ın yanında. Yakın zaman önce Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA) yönetim kuruluna seçildi. İsmi MGK Genel Sekreterliği ve hatta Emre Taner sonrası MİT Müsteşarlığı için bile dillendiriliyor.

Ancak hükümet, Washington’a ‘siyasi atama’ yapmak değil Dışişleri’nden bir diplomatı gönderme niyetinde.

İşte Davutoğlu ve Başbakan’dan yakında gelecek açıklama, bu üç kaliteli diplomat arasından kimin Washington yolcusu olacağı.

Aslı Aydıntaşbaş / Milliyet

Bu haber 1,971 defa okundu.