Sağlıklı beslenmek isteyenlere "hasta" yaftası!

0 0 0000 00:00 tsi
Kaliforniyalı bir hekimin icat ettiği uydurma hastalık Türk basınında. Diyetisyenler, psikologlar ve medyanın işbirliğiyle yapıştırılan kirli yaftanın adı “ortoreksiya”. iyibilgi özel

Yediklerinizin hormonsuz, ilaçsız, doğal olmasını mı istiyorsunuz? Çocuğunuzun beslenmesini en iyi nasıl hazırlarım diye mi düşünüyorsunuz? Sizi hasta edecek şeyleri yemekten kaçınıyor musunuz? O zaman yandınız, çünkü “uzman”lara göre siz hastasınız.

Plaza medyacıları, beslenme uzmanları ve psikologlar el ele verip yeni bir hastalık imajı yerleştirmeye çalışıyorlar. Aylardır gazetelerde önce küçük haberler, şimdi tam sayfa incelemeler şeklinde “lanse edilen” yeni hastalığa, “bilirkişilerin” verdikleri isim “ortoreksiya”.

Hisleriyle bulan büyük mucit

Ortoreksiya hastalığını 1997 yılında Kaliforniyalı Dr. Steven Bratman icat etmiş. Mucit doktor 2 Ocak 2001’de ortoreksiyanın “Health Food Junkies (Sağlıklı Besin Bağımlıları)” ismini verdiği kitabını yazarak icatlarını paylaşmış. Büyük mucit, yemeklerinin sağlıklı olmasını önemseyen, yarın yiyeceğini bugünden planlayan insanların ortoreksiya hastası olduğunu iddia ediyor. Çocuklarının sağlığını düşünen her annenin, her gün yaptığı şeylere hastalık yaftası yapıştıran doktor hepimizin, içinde ne olduğunu düşünmeden, önümüze geleni ağzımıza atmamızı istiyor olsa gerek... Henüz bu konuda hiçbir şekilde araştırma yapmamış olan Bratman, bu hastalığı hisleriyle bulmuş olsa gerek.

Bizdeki hastalık çığırtkanı

Bu hastalık Kaliforniya’da uydurulmuş ama, bizim ülkeye nasıl gelmiş diyorsanız... Bizde de bir sözcüsü var. Diyetisyen Selahattin Dönmez, bu sözde hastalığı sorup sorgulamadan kabul eden ilk kişilerden biri olmuş. Web sitesinde ve gazetelerde çığırtkanlığını yapıyor. “Eyvah, ben iyi şeylerle beslenmek istiyorum, hastayım demek ki” diye düşünecek kurbanlar arıyor.

Böyle bir hastalık neden yok?

Ortoreksiya (orthorexia nervosa) uydurmasını ortaya atan Dr. Bratman memleketi ABD’de sağlık çevrelerince acımasız bir şekilde eleştiriliyor.

‘Yale Yeme ve Kilo Bozuklukları Merkezi’ başkanlarından Dr. Kelly Brownell uydurma hastalığın en büyük eleştirmenlerinden. Dr. Brownell “Yirmi senedir bu işin içindeyim, kliniğimize “ortoreksiya” gibi bir sorun yüzünden gelen hiç kimse olmadı” diyor. Brownell’e göre teorisini destekleyecek araştırma yapmamış olan mucit Bratman sağlığını düşünen insanlar üzerinden para kazanmaya çalışanlardan biri. “Yeni bir terim, yeni bir diyet, hiç varolmamış bir soruna bir çözüm icat ediyorlar. Topluma herhangi bir varsayımı sunmadan önce doğru olduğunu ispatlamaları gerekir.”

Ortoreksiya icadına bir eleştiri de Kaliforniya’da ‘Önleyici Tıp Araştırma Enstitüsü’nün kurucusu Dr. Dean Ornish’ten “Kliniğimde hiç “ortoreksiya” görmedim. Aslında çoğu insan tam tersine, ne yedikleriyle yeteri kadar ilgilenmiyorlar.”

Olmayan hastalık nasıl “varmış gibi” gösterilir?

“Satılık Hastalıklar” kitabını belki duymuşsunuzdur. Ray Moynihan ve Alan Cassels’in hazırladıkları kitapta ilaç şirketlerinin yeni hastalıkları nasıl “icat ettikleri” de anlatılıyordu. İlaçlarını tüketecek insan pazarı oluşturmak adına, adet öncesinde gerginleşen kadınlara “regl öncesi disforik bozukluk” gibi cafcaflı bir hastalık ismi bulunuyor, bunun çarşaf çarşaf reklamları ve PR çalışmaları yapılıyor, ardından sözde bu “sinir hastası” kadınlara antidepresan haplar satılıyordu.

Gene bu kitapta kullanılan yöntemler arasında hapların pazarlanması için ünlüleri kullanmak, hayalet derneklerle ürünleri tavsiye ettirmek, sahte halk hareketleri düzenlemek, gazeteleri, dergileri kullanmak ve doktorları gerek hediyeli, gerek hediyesiz bir şekilde kandırmak ve yanlış yönlendirmek de vardı.

Ortoreksiya icadında ortada henüz bir hap yok, ama diyetisyen ve psikolog kapılarını aşındırmaları beklenen potansiyel müşteriler ve ciddi bir para havuzu var. Fındıkçıların dediği gibi, yerseniz!

İcadın yan etkileri

Aman iki satır yazmışlar, deyip geçilecek bir konu değil bu... Türkiye’nin en çok okunan gazetesinde tam sayfa ayrılmış bir konunun “gerçek” veya en azından “araştırılmış- kabul edilmiş” olduğunu varsayar birçok insan.

Gıdaların genleriyle oynandığından, hormonlar ve kimyasallarla yetiştirildiğinden bahseden insanlara gün gelir bu kirli yaftayı yapıştırıverirler. Ekonomiyi, siyaseti, borsayı istedikleri gibi yönlendirenler ve “uyumamızı” isteyenlerin yeni yatırımı yediklerimiz konusunda uyutmak. Hiçbir şey düşünmeyen, önüne geleni ağzına atan insanlar olmamızı istiyorlar. Yayınladıkları bu kadar kirli ve sahte bilgi arasında gerçeği görebilmiş az sayıda insanı da bir köşeye sindirmeye çalışıyorlar.

Arzu Aygen

Bu haber 332 defa okundu.