Rus Grand Düşes'i nereden çıktı?

14 Aralık 2009 10:45 tsi
"Rus Çarı İkinci Aleksandr'ın torunu ve Rus İmparatorluk Hanedanı Romanov ailesinin reisesi, "Grand Düşes Maria Vladimirovna Romanova" kimliğiyle geldiği, hele Atatürk havaalanında tuz ve ekmekle karşılandığı zaman, işte orada durunuz..."

Murat Bardakçı / Habetürk

Madrid'den geçen perşembe İstanbul'a gelen ve Rus İmparatorluk ailesinin "reisesi" yani "Çariçe" olduğunu iddia eden Büyük Düşes Maria Vladimirovna Romanova dün sabah Ayasofya'yı, ardından da Topkapı Sarayı'nı gezdi ve gece "Rus İmparatorluk Hayır Balosu"na katıldı. Ama, Rus İmparatorluk Ailesi olan Romanovlar, aile reisi ve "Çar" olarak havaalanında Rus âdetlerine göre tuz ve ekmekle karşıladığımız Bayan Maria'yı değil, Çar Birinci Nikola'nın soyundan gelen 1922 doğumlu Büyük Dük Nikola Romanoviç Romanov'u kabul ediyorlar.

İstanbul'a önceki akşam İspanya'dan bir turist geldi: Rus İmparatorluk ailesinin "reisesi" olduğunu iddia eden ve "Büyük Düşes" unvanını taşıyan Maria Vladimirovna Romanova isimli bir hanım...

Bazı Avrupa hanedanlarında, meselâ asırlar boyunca Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun başında bulunan Habsburglar'da ve Rusya'ya hükmetmiş olan Romanov ailesinde "Prens" ve "Prenses" unvanları yoktur. Bunların yerine "Granddük" ve "Granddüşes" yani "Büyük Dük" ve "Büyük Düşes" sözleri kullanılır. Her iki kelime, İngilizce'ye ve Fransızca'ya "Prens" ve "Prenses" diye tercüme edilirler. Aynı durum Osmanlı Hanedanı için de sözkonusudur. "Prens" ve "Prenses" kelimeleri Osmanlı protokolünde de bulunmaz, bunların yerine "Şehzade" ve "Sultan" unvanları
kullanılmıştır ve bu unvanlar "Prens" ve "Prenses" şeklinde tercüme edilirler. Dolayısıyla, dün akşam Beyoğlu'ndaki Rus Başkonsolosluğu'nda verilen Rus İmparatorluk Hayır Balosu'na katılmak için geçen perşembe İstanbul'a gelen Maria Vladimirovna Romanova'nın isminin başındaki "Grand Düşes" unvanı da "Prenses" demektir.

Şimdi, Atatürk Havalimanı'nda Rus Ortodoks âdetlerine göre tuz ve ekmekle karşılanan ve Maria Vladimirovna Romanova'nın kim olduğunu anlatayım...

Rusya, 1613'ten 1917'ye kadar Romanov Hanedanı tarafından idare edildi. Hanedanın ilk önemli ismi, 1711'deki Prut Savaşı sırasında Sadrazam Baltacı Mehmed Paşa ile mâlûm dedikodulara sebep olan Çariçe Katerina'nın kocası ve Batı'da "Büyük", bizde ise "Deli" denen Çar Pedro idi. Romanov Rusyası, daha sonra asırlarca Türkiye'nin başına dert oldu. Kırım'ın 1774'te elimizden çıkması, Rus ordularının bizde "93 Harbi" olarak bilinen 1876 savaşında Yeşilköy'e kadar dayanması, Kars'ın Birinci Dünya Savaşı'nda işgali, hattâ onbinlerce şehide mâlolan Sarıkamış bozgunu, Romanov
Hanedanı'nın iktidarında yaşandı.

Rusya'nın ve Romanovlar'ın son Çar'ı İkinci Nikola'nın Bolşevik Devrimi'nden sonra
tahttan feragat etmesi ve 1918 Temmuz'unda Ural bölgesindeki Yekaterinburg şehrinde
karısı, bütün çocukları ve hizmetkârlarıyla birlikte kurşuna dizilmesinden, kardeşi
Mihail'in de kısa bir müddet sonra öldürülmesinden sonra, Rus hanedanının reisliğini
1855 ile 1881 arasında hüküm süren Çar İkinci Aleksandr'ın torunu ve Nikola'nın da
kuzeni olan Büyük Dük Kiril Vladimiroviç aldı. Kiril'in 1938'deki ölümünden sonra da
reislik oğlu Vladimir Kiriloviç Romanov'a, yani şu anda İstanbul'da bulunan Büyük
Düşes Maria'nın babasına geçti.

1952'de doğan Maria, 1976'da bir Alman asilzadesi ile, Almanya'nın son İmparatoru
İkinci Wilhelm'in torunlarından Prusya Prensi Franz Wilhelm ile evlendi ve Prens
Franz Wilhelm hemen mezhebini değiştirdi, Katolik iken Ortodoks oldu. O sırada
hayatta bulunan kayınpederi Vladimir Kiriloviç, Alman prensinin bu fedâkârlığı
üzerine damadını "Rus prensi" yaptı, "Mihail Pavloviç" adını ve "Büyük Dük" unvanını
verdi.

Franz Wilhelm ile Maria'nın 1981'de bir oğulları oldu: "George Mihailoviç"... Çocuk,
yine büyükbabası Vladimir Kiriloviç tarafından hemen "Büyük Dük" yapıldı.
Romanov Hanedanı'nın reisi Vladimir Kiriloviç 1992'de öldü ve kızı Maria, kendisini
"Rus İmparatorluk ailesinin reisesi" ve "Bütün Rusyalar'ın Hâkimi" ilân etti. Rus
Hanedan yasaları, Çar soyundan gelen kadınların da tahta geçmelerine izin veriyordu.
Hattâ, çarların Rus olmayan eşleri bile çariçe olabiliyorlardı ve Kırım'ı Osmanlı
İmparatorluğu'ndan kopartan İkinci Katerina da bu uygulamanın örneği idi.
Ancak, Rus imparatorluk ailesinin büyük kısmı, Maria'nın tahtın vârisi olduğu
iddiasını ve "reise"liğini reddettiler. Gerekçe, Maria'nın annesi olan Prenses
Leonida'nın Ramanov hanedanı ile eşdeğer asalette bir aileden gelmemesi idi. Prenses
Leonida'nın, asırlar önce Gürcü ve Ermeni krallıklarının hâkimi olan Bagration
Hanedanı'na mensup olduğu iddia ediliyordu, ancak Romanovlar Leonida'nın "hanedanın
hüküm sürmüş bir koluna mensup olmadığı" gerekçesiyle, Maria'nın babası Vladimir
Kiriloviç Romanov'un evliliğinin "morganatik" yani "hanedan kurallarına göre
geçersiz" olduğunu iddia ettiler. Üstelik, Prenses Leonida daha önce bir başka
evlilik daha yapmıştı ve bu durumda yine Rus hanedan kanunlarına göre "halktan biri"
sayılıyordu, dolayısıyla kızı Maria, Romanov ailesinin unvanlarını kullanamazdı.
Maria'nın "reiseliğini" reddeden Rus prens ve prensesleri, "Romanov Aile Birliği"ni
kurdular ve ailenin reisliğine, 1825 ile 1855 arasında hüküm süren Çar Birinci
Nikola'nın soyundan gelen 1922 doğumlu Büyük Dük Nikola Romanoviç Romanov'u
seçtiler. Şimdi İtalya'da yaşayan Nikola şu anda "Rus İmparatorluk ailesinin reisi",
"Bütün Rusyalar'ın Hâkimi" yani "Çar" kabul ediliyor.

Büyük Düşes Maria, bu arada bazı tuhaflıklar da yaptı: Meselâ, Bolşevik Devrimi'nden
sonra kurşuna dizilen Çar İkinci Nikola ve aile mensupları için 1998'de
Petersburg'da yapılan devlet törenine "kemiklerin Çar ailesine ait olduğuna
inanmadığını" söyleyerek gitmedi. Törende, aileyi Büyük Dük Nikola Romanoviç Romanov
temsil etti. Ama, Rus Ortodoks Kilisesi'nin, 2000'de Çar'ı "aziz" ilân etmesi
üzerine, 2005'te Rusya Yüksek Mahkemesi'ne müracaat etti ve ailenin itibarının
iadesini istedi, mahkeme talebi kabul etti ve 2008 Ekim'inde Çar İkinci Nikola ile
ailesinin itibarını iade kararı aldı.

Rus İmparatorluk Ailesi'nde işte bu şekilde çekişmeler ve tuhaflıklar yaşanıyor ve
şimdi İstanbul'da bulunan Bayan Maria'nın unvanlarını da ailesi böyle tartışılıyor.

************************************************************

İlber Hoca, dedelerinin kemiklerini Allah vere de çatırdatmamış olsun!

BU yazıyı aslında önceki gün, yani Bayan Maria'nın gelişinin hemen akabinde
yayınlamak istedim ama dün gece muhtaçlar için yapılan "Rus İmparatorluk Hayır
Balosu"na zarar verebileceği endişesiyle bugüne, yani balo sonrasına bıraktım.
Büyük Dük Vladimir Kiriloviç Romanov'un geçen perşembe İstanbul'a gelen kızı Maria
Vladimirovna Romanova, dün sabah Topkapı Sarayı'na gitti. Bayan Maria'yı, girişte,
annesi tarafından Rus Çarları'nın asalet unvanı verdiği "Şirinski" ailesinin mensubu
olan saray başkanı Prof. Dr. İlber Ortaylı "elini öperek" karşıladı, Bayan Maria
daha sonra Osmanoğlu ailesinin mensuplarıyla biraraya gelindi.

Maria Vladimirovna Romanova, İspanyol bir turist turist kimliğiyle Türkiye'ye
istediği zaman gelebilir, başımızın üstünde yeri vardır, zaten misafirperverlik
millî hasletimizdir.

Ama, Rus Çarı İkinci Aleksandr'ın torunu ve Rus İmparatorluk Hanedanı Romanov
ailesinin reisesi "Grand Düşes Maria Vladimirovna Romanova" kimliğiyle geldiği, hele
Atatürk havaalanında tuz ve ekmekle karşılandığı zaman, işte orada durunuz...
Asırlar boyunca milyonlarca Türk'ün ve yüzbinlerce Kafkasyalı ile Kırımlı'nın 19.
asırda Rus kılıcı ve çar mitralyözü altında can vermelerinin, hayatta kalan bir o
kadarının da hayatlarını kurtarabilmek için mallarını, mülklerini ve hattâ
akrabalarını bile geride bırakarak Türkiye'ye sığınmalarının tek sorumlusu, bu
hanımın büyük dedeleridir ve bu büyük dedeler, Kafkasya'yı işgal uğruna yüzbinlerin
kanına girmişlerdir.

Çok çabuk unutan bir millet olduğumuz için, kısaca hatırlatayım: 1877'de Yeşilköy'e
kadar gelen Rus ordusunun başındaki Büyük Dük Nikola Nikolayeviç de, bu hatunun
büyük amcası olmaktadır.

Dolayısıyla, Madam Maria'yı "Büyükdüşes Romanova" olarak ağırlamanın ve
imparatorluğumuzun çanına ot tıkayan Rus Büyükelçisi İgnatiyef'in Beyoğlu'nda
metreslerine tahsis ettiği ve şimdi Rus Başkonsolosluğu olan mâlikânesinde verilen
baloda reverans yapmanın, tarih önünde vebâli vardır.

Osmanoğlu ailesinin mensuplarının sarayda Bayan Maria ile biraraya gelmeleri
normaldir, zira saray asırlarca cedlerinin evi olmuştur. Dolayısıyla, büyük dedeleri
düşman kalmış olsalar bile bugün her iki aile de tahtsız iki hanedanın
mensuplarıdırlar ve Osmanoğulları'nın Romanovlar'a evsahipliği yapmaları nezaket
gereğidir.

Fakat, Bayan Maria'nın Topkapı Sarayı'nda bir dostumuz tarafından eli öpülerek
karşılanması ve ağırlanması üzerine, vaktiyle tüten binlerce bacanın hâk ile yeksân
olduğu ve şimdi büyük bir tarladan ibaret olan Kırım'ın Ortay köyünde, toprağın
altında yatanlardan "dosadno" nidalarının işitileceği şüphesizdir.
Aslen Kırımlı olan azîz dostum İlber Ortaylı, kendisini "Çariçe" ilân etmiş olan
Bayan Maria'nın elini öperek annesinin "Çarlık Prensi" ve "mirza" dedelerinin
ruhlarını şâdetmiştir, buna emînim. Ama ya babasının memleketi olan Kırım'ın Ortay
köyündeki isimsiz mezarlarda bulunan yüzlerce kemiği çatır çatır çatırdattı ise?

************************************************************

Maria Vladimirovna Romanova, Topkapı Sarayı'nda Osmanoğlu ailesinin mensuplarıyla
birarada: Sultan Abdülmecid'in soyundan ve Enver Paşa'nın torunu Arzu Enver, Sultan
Vahideddin'in torununun çocuğu Hanzade Özbaş, Maria Vladimirovna Romanova, Sultan
Beşinci Murad ile Sultan Reşad'ın torun çocuğu Şehzade Osman Vasıb Osmanoğlu ile
Sultan Abdülmecid'in soyundan ve Enver Paşa'nın torunu Osman Mayatepek.

Romanovlar'ın "aile reisi" ve "tahtsız çar" kabul ettikleri Büyük Dük Nikola
Romanoviç Romanov, büyük dedesi Çar Birinci Nikola'nın tablosunun önünde.

Anne tarafından Çarlar'ın prenslik verdiği "Şirinski" ailesinden gelen ve Moskova'da
yaşayan kuzeni "Şrinski prensi" olan İlber Hoca, Bayan Maria'yı Topkapı Sarayı'nda
elini öperek karşılıyor.

Rusya'nın son çarı İkinci Nikola, 1918'de ailesiyle beraber kurşuna dizilmişti.

Bu haber 3,331 defa okundu.