Obama ve Erdoğan'dan taahhütler

7 Aralık 2009 22:43 tsi
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Barack Obama arasındaki görüşme sona erdi. Beyaz Saray'da yaklaşık 2 saat süren görüşme 20.20'de sona ererken iki liderden ortak açıklamalar geldi.

Görüşmeye, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış, Bayındırlık ve İskan Bakanı Mustafa Demir, Genelkurmay İkinci Başkanı Orgeneral Aslan Güner, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Kürşad Tüzmen ve Türkiye'nin Washington Büyükelçisi Nabi Şensoy da katıldı.

Görüşmede, ABD tarafından da ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı James Jones ile yardımcısı Tom Donilon, Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, ABD Ulusal Güvenlik Konseyi'nin Avrupa İşlerinden Sorumlu Kıdemli Direktörü Elizabeth Sherwood-Randall, Beyaz Saray Özel Kalem Müdürü Rahm Emanuel ve ABD Dışişleri Bakanlığının Avrupa ve Avrasya işlerinden sorumlu üst düzey yetkilisi Phil Gordon da hazır bulundu.

Obama ile Erdoğan, heyetler arası görüşmelerden sonra başbaşa da görüştü.

Obama ve Erdoğan, kısa süre sonra ortak basın açıklaması yapacak, ardından Kabine Odası'nda çalışma öğle yemeğine geçecekler. Yemek, basına kapalı olacak.

Erdoğan-Obama, görüşmesi planlanandan yaklaşık 1 saat daha uzun sürdü. İkilinin TSİ 19.15'te çalışma yemeğine geçmeleri bekleniyordu.

Obama-Erdoğan görüşmesi ile ilk açıklamalara göre Başbakan Erdoğan, Türkiye'nin ABD-İran arasındaki sorunların gözümünde üzerine düşeni yapacağını söyledi.

Obama, Türkiye ve ABD teröre karşı ortak mücadele etmeyi sürdüreceğini açıkladı.

OBAMA'NIN AÇIKLAMALARI

 ABD Başkanı Barack Obama, Türkiye ile ABD arasında kurulabilecek en iyi ilişkileri kurmak için elinden gelen herşeyi yapmaya hazır olduğunu söyledi.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Beyaz Saray'da görüşen Obama, görüşmeden sonra gazetecilere yaptığı açıklamada, nisan ayındaki Türkiye ziyaretini hatırlatarak, gösterilen misafirperverliği ABD'de Başbakan Erdoğan ve heyetine göstermekten son derece mutlu olduğunu söyledi.

Türkiye'yi ziyareti sırasında TBMM'de yaptığı konuşmaya değinen Obama, TBMM'de söylediği gibi Türkiye ile ABD arasında kurulabilecek ilişkilerin en iyisini kurmak için elinden gelen herşeyi yapmaya hazır olduğunu ifade etti.

Türkiye'nin NATO müttefiki olduğunu vurgulayan Obama, Türkiye ve ABD'nin birbirlerini savunma taahhüdünde bulunduğunu hatırlattı.

"ABD'deki Türk-Amerikan camiası sayesinde de çok güçlü ilişkilerimiz var" diyen Obama, Türkiye ile G-20 üyesi olması sıfatıyla, son mali kriz döneminde birlikte çalışma fırsatı bulduklarını belirterek, "Türkiye'nin laik, demokratik, hukukun üstünlüğüne saygı duyan ve beraberinde çoğunluğu Müslüman bir ülke olması, sadece bulunduğu bölgedeki barışın ve istikrarın değil, genel anlamıyla dünya barışına yapacağı etkinin de çok büyük olduğunu gösteriyor" diye konuştu.

Erdoğan ile görüşmesinde hem ABD'nin hem de Türkiye'nin önem verdiği pek çok konuyu ele alma fırsatı bulduklarını söyleyen Obama, Afganistan'a istikrarın getirilmesi konusunda gösterdikleri destekten dolayı, Başbakan Erdoğan'a ve Türkiye'ye teşekkürlerini ifade ettiğini kaydetti.

Seçimlerin ardından Irak'ta barışın ve güvenliğin sağlanması için yapılanları konuştuklarını da ifade eden Obama, bölgesel barışı ele alırken İran'ın nükleer kapasitesini de gündeme getirdiklerini, İran'ın nükleer kapasitesini barışçıl amaçlarla kullanması için Türkiye'nin bölgedeki varlığının güven teşkil ettiğini, uluslararası camiada da bunun gösterilmesi anlamında Türkiye'nin oynayacağı önemli rolden bahsettiklerini söyledi.

Obama, sözlerini şöyle sürdürdü:

"NATO müttefiki olarak Türkiye'nin NATO'daki pozisyonunun güçlendirilmesi, füze savunma sistemi üzerine yapılabilecekler üzerinde konuştuk. Başbakan Erdoğan'ı Türk-Ermeni ilişkilerini normalleştirilmesi sürecinde attığı cesur adımlardan dolayı tebrik ettim ve bu yolda ilerlemesi için kendisini cesaretlendirmeye çalıştım. Terörist faaliyetlere karşı dünyanın neresinde olursa olsun birlikte savaşmak için yapmış olduğumuz taahhüdü bir kez daha tekrarladık. Türk halkına son terörist saldırıda vermiş olduğu şehitler nedeniyle baş sağlığı dileklerimi ilettim ve bu saldırının faillerinin adalet önüne çıkarılması konusunda ABD'nin yapacağı katkılardan bahsettim. Son olarak da çok da kolay olmayan dini ve etnik azınlıkların Türkiye'deki siyasi sürece dahil edilmesi konusunda Başbakan Erdoğan'ı başarılarından dolayı tebrik ettim."

Obama, Türkiye'ye Heybeliada Ruhban Okulu'nun tekrar açılması konusunda mümkün olduğu kadar destek vermeyi istediklerini de söyledi.

Türkiye ile ABD arasındaki bağların güçleneceği konusunda son derece ümitli olduğunu belirten Obama, bunun sadece NATO, askeri ve stratejik ilişkiler bağlamında değil, ekonomik ilişkileri güçlendirilmesiyle de sağlanacağını ifade etti.

Obama, Başbakan Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile daha önce konuştuğu gibi ekonomik konuları el almak amacıyla stratejik bir grup kurulmasını amaçladıklarını bildirerek, bu sürece ABD Ticaret Bakanı ve ticaret temsilcisinin de dahil olacağını, ABD ile Türkiye arasında ticaret konusunda alınacak çok büyük yol olduğuna inandığını kaydetti.

Obama, "Türkiye çok büyük bir ülke, çevresindeki ülkeleri de etkileyen bir ülke, bu nedenle Türkiye gibi bir ülkeye dostum demekten, Başbakan Erdoğan'a da arkadaşım demekten son derece mutluyum. Aramızdaki ilişkilerin yıllarca aşamalı bir şekilde  devam edeceğini ümit ediyorum" diye konuştu.

ERDOĞAN'IN AÇIKLAMALARI

Buraya geldiğim andan itibaren gösterilen ilgiden dolayı yetkililere teşekkür ediyorum. Sayın Başkanın iki ülke arasındaki dostluğu model ortaklık olarak ifade etmesi iki ülke arasındaki ilişkinin yeni bir boyutu olarak görmekteyiz. Model ortaklıkta ikili ilişkilerin nasıl oluşturulacağı ve bunun ekonomik bilim sanat ve siyasi askeri boyut olarak bu tanımın içinin nasıl doldurulacağı konusu ön plana çıkmıştır. Bu süreci bizim tarafımızdan takip edecek iki arkadaşım Ali Babacan ve Zafer Çağlayan bu süreci takip edecektir.

Türkiye'nin Afganistan'a asker göndermesi konusunda Türkiye daha önce de asker gönderdi ve iki kez yönetici olarak görev aldı.

Türkiye enerji konusunda önemli bir mesafeler aldı. Nabucco projesinde Azerbaycan ile görüşmeler sürüyor. Bununla birlikte bazı firmaların da bu konuda önemli yeri var.

 Azerbaycan -Ermenistan konusunda Minsk grubu ülkelerinin bu konuda daha aktif rol alması gerektiğini bu gelişmenin Nabucco projesini ve Türkiye Ermenistan arasındaki ilişkilerin gelişmesinde önemli rol alacaktır.

Türkiye açılımlarını sürdürecektir.

Türkiye'nin terörle mücadele konusunda geçmişte bu odada yapılan açılma çok önemlidir. Bölücü terör örgütünü burada ortak düşman ilan etmiştik. 11 Eylül'de ABD'yi vuran terör ne ise Türkiye'nin içinde bulunduğu terör de aynıdır.

Küresel Barışın sağlanmasında ABD'nin üzerinde büyük görevler olduğu düşüncesindeyiz. Bu konuda biz de bulunduğumuz bölgeler itibarı ile gerekli desteği vermek durumundayız. Zaman düşman kazanma zamanı değil dost kazanma zamanıdır. 

SORULAR VE CEVAPLAR

Obama'ya yöneltilen ekonomik durgunlukla ilgili soruya Obama, zor bir yıl geçirdiklerini bunu atlatabilmek için çalışmalar yaptıklarını krizi atlatmak için ekonomik paketin devreye konduğunu açıkladı. Mali sistemi belirli ölçüde istikrara ulaştırmış olsak da küçük ve orta ölçekli işyerlerinin sıkıntıda olduğunu belirtti.

Başbakan ile birlikte PKK konusunda işbirliği yapma konusunda görüşmelerimiz oldu. NATO müttekifiki olarak bölgelerimizin savunması konusunda birbirimize destek vermek bunun dışında iki müttefik ülke olarak terörizme karşı ortak hareket etmede fikir birliği içindeyiz.  Bunun yanında sayın başbakanın dışardaki kürtlere yönelik yaptığı açılım çok dikkat çekici. Bu sorunun çözümü sadece askeri yollarla çözülmesi kanatinde değilim.

Başbakan Erdoğan ABD Başkanı Obama'yla görüşmesinin ardından bir açıklama yaptı.

İşte Erdoğan'ın açıklamasından satır başları:

Sayın Obama’yla yapmış olduğumuz görüşmeye geçmeden önce hain terör saldırısını dikkatinize getirmek istiyorum.

Tokat Reşadiye’de devriye görevine çıkan jandarma aracına çapraz ateş açma suretiyle 7 evladımız şehit olmuştur.

Bu hain pusunun yeri ve zamanlaması milletimizin nasıl bir provokasyonla karşı karşıya olduğunun ispatıdır.

Milletimiz bu kalleş pusunun arkasında yatan emelleri değerlendirecektir.

Şehitlerimize rahmet diliyorum. Ailelerine ve milletimize başsağlığı ve sabır temenni ediyorum.

Bu saldırının önünde arkasında kim varsa bunun bedelini en ağır şekilde ödeyeceklerdir.

Sayın Obama’yla görüşmemiz samimim bir şekilde gerçekleşmiştir.

Model ortaklık kapsamında ikili ilişkilerimizin bundan sonrası için ne gibi adımlar atacağımıza dair görüşmeler oldu.

5 KASIM 2007'DEKİ AÇIKLAMA

Başbakan Erdoğan, ABD'nin bir önceki başkanı Bush'un 5 Kasım 2007'de Oval ofiste verdiği sözün devam ettiğini söyledi. PKK'yı terör örgütü ilan eden Bush, terörle mücadelede ABD'nin her türlü desteği vereceği sözünü vermişti. Obama da bu sözün devam ettiğini açıkladı.

İKİ BAKAN GÖREVLENDİRİLDİ

Erdoğan, Türk gazetecilerle yaptığı basın toplantısında ABD'den iki önemli ismin, Türkiye'den de Devlet Bakanı Ali Babacan ile, Sanayi  Bakanı Zafer Çağlayan'ın iki ülke için görüşmeler yapacağını söyledi.

AFGANİSTAN

Başbakan Erdoğan, Obama'ya Afganistan'daki soruna özellikle eğitim desteğini vereceğini iletti. Afgan ulusal ordusunun gelişmesi için bu ülkede yaşayan asker ve subayları hem Türkiye'de, hem de Afganistan'da eğitim verebileceklerini teklif etti. Türkiye'nin Afganistan'da 150 milyon dolarlık yatırımının bulunduğunu, bunu daha da yükseltmeye çalışacaklarını ifade etti.

Bu çalışmaların çok daha hızlandırılması gerekiyor. BM Genel Sekreteri Ban Ki Mun ile bu konuyu görüştüğümüzde kendisi de bu konuya olumlu yaklaştı ve kendi riyasetinde bu konunu yürütülmesinin doğru olacağını söyledi.

Milli birlik projesi çerçevesinde azınlıklar ile ilgili attığımız adımları paylaştık. Türkiye Yunanistan konusu gündeme geldi.

Biliyorsunuz Batı Trakya’da çok sayıda Türk var. Bizim azınlıklarımız hakkında Sayın Papandreu ile görüştüğümüz gibi Batı Trakya’yı da kendileriyle görüştük.

Bu konularda Papandreu’nun olumlu yaklaşımı var. Biz görüşmelerimizi devam ettireceğiz.

Yakın bir zaman içinde benim de bir Atina ziyaretim olacak.

Bizim sınır diyebileceğimiz ülkelerle atacağımız adımları çok çok önemsiyoruz.

Bir diğer konu enerji konusu.

Nabucco konusunda görüşmelerimiz oldu. Azerbaycan’ın oranı yüzde 10 ama yüzde 25’e kadar çıkabilir.

Transit hat üzerindeyiz ve bu konu üzerinde her türlü desteği vermeye hazırız. Azerbaycan gaz vermeye hazır ama bazı bağlayıcı unsurlar var.

Ermenistan ile ilişkiler konusu gündeme geldi. Karabağ konusunda Minsk üçlüsünün artık bu duruma ivme vermeleri lazım.

Bu işi ne kadar sıkı tutarlarsa bu süreç o kadar hızlanacaktır.

Terörle mücadele K. Irak’taki alınacak tedbirler konusunda müşterek hareket etmeyi kendileriyle paylaştık.

İran’la ilgili nükleer program hakkında kendilerine bu konuyu diplomatik yolla bu işi sonuca kavuşturmanın faydalı olacağını ilettik.

İran’la irtibat kurabilen bir ülke konumundayız. Burada müşterek bir çalışma yapabilir bir koridor oluşturabiliriz dedik.

NATO’da Türkiye’nin konumunu kuvvetlendirebileceğimizin sözünü ABD’den aldık.

SORU & CEVAP

SORU: Son olaylar nedeniyle gezinizi kısa kesmeyi düşünüyor musun. ABD Kandil’de somut bir adım atacak mı?  ABD’nin Afganistan’da muharip asker beklentisi sürüyor mu yoksa uzlaşıya varıldı mı?

CEVAP: Bizim geri dönmek gibi bir değerlendirmemiz henüz olmadı. Geri dönmeyi şu an kişisel olarak düşünmüyorum.

Kandil noktası böyle bir konuyu zaten biz kendimiz sürdürdük. Bundan sonraki süreçte de ancak istihbarat paylaşımını sürdüreceğiz.

Gerekli olan bazı destekleri verebileceklerini söylediler. Ancak müşterek bir çalışmayı aramızda konuşmuş değiliz.

Afganistan konusunda böyle bir talep iletilmeden, önce biz atacağımız adımı zaten attık. Sayımızı bir kattan fazla arttırdık. Artı eğitim gücümüz ve polise yönelik bir mutabakat sağlanırsa bunu da yapabileceğimizi söyledik.

Biz bölgemizde nükleer silahlara sıcak bakmıyoruz. Var olanların da arındırılmasını istiyoruz.

Ama nükleer enerjiyi barışçıl amaçlar için kullanılmasına da karşı değiliz. ABD’de bunu böyle diyor.

Irak ile ilgili olarak müşterek atılacak adımların hepsine varız.

Türkiye olarak oradaki bütün dini ve etnik unsurlarla irtibatı olan bir ülkeyiz. Ve bunu Irak’ın geleceği için değerlendirebiliriz.

Kerkük’ün özel statüye kavuşturulmasını biz de önemsiyoruz. Bu duruma karşı Irak’ta sıkıntısı olan gruplar var.  Bunun bir yolunu ortasını bulmamız lazım.

Bir Iraklılık bilincini yerleştirmenin gerekli olduğuna inanıyoruz.

İsrail Filistin arasında eğer taraflar bir talepte bulunursa arabuluculuk rolüne Türkiye olarak hazırız.

SORU: Bugünkü görüşmelerin katkısıyla 2 senelik süreçte ABD’nin terörle mücadele konusundaki desteği konusunda memnuniyetinizi nasıl ifade edersiniz.

CEVAP: 5 Kasım 2007’den sonra istihbarata paylaşımı konusunda ciddi avantaj sağladığımızı ifade edebilirim.

Ondan önce böyle bir şey yoktu.

Ama bunun daha da güçlendirilmesi önem arz ediyor. Bugünkü görüşme temenni ediyorum milat olacak ve çok daha farklı bir şekilde gelişecektir.

SORU: Tokat’taki saldırı ile ilgili olarak bugüne kadarki üslubunuzdan farklı bir üslup kullandınız. Bu saldır ile ilgili ne paylaşabilirsiniz. Kıbrıs’la ilgili olarak Kıbrıs’ta asker çekmesi konuşuluyordu gündeminizde var mıydı bu konu

CEVAP: Tokat’ta yaşanan olayın şekli itibariyle teknik değerlendirmeler yapılıyor. Alışılmışın dışında bir durum söz konusu.

Bu değerlendirmeyle bunu hangi örgüt olduğunu görmek istiyoruz. Şu anda bir şey söylemek erken olur.

Bunları mümkün olduğunca küçük görmek hatta görmemeye yaklaşmak.

Bunların amacı propaganda yapmaktır. Bunlara yer verdiğimiz sürece terör örgütü güç kazanacaktır.

Bu olaylara prim vermiş oluruz ki bunun önüne geçmekte çok büyük fayda var.

Kıbrıs’tan asker çekme gibi bir şey söz konusu değil. Bize bu teklifi getirenler önce Güneye getirsinler bu teklifi.

Annan planına sadık kaldılar mı yok. Askeriniz orada görevinin başında.

SORU: Siz buraya gelmeden önce ABD kongresinde Türkiye’deki basın özgürlüğü tartışıldı bu konu gündeme geldi mi?

CEVAP: Bu konu gündeme gelmedi Türkiye’de basın özgürlüğü sorunu d,ye bir şey yopk.

Bu konu bu görüşmede neden gündeme gelsin.

Yoksa Türkiye’den buraya gelip Türkiye’yi şikayet edenler mi var.

SORU: Geçen ay Patrik Bartholomeos Başkan Obama’yı ziyaret etti. Beyaz Saray da Ruhban Okulu’nun açılmasını desteklediği açıklandı. İkili görüşmede böyle bir görüşmeniz oldu mu?

CEVAP: Kendileri bunu gündeme getirdiler Milli eğitimi Bakanlığımızın bir çalışması var.

Ama ben ondan önce dini liderleri Büyükada’da bir araya getirdim görüşmem oldu.

Bunda da Demokratik Açılım sürecinde azınlıkların sorunlarına yönelik kendi düşüncelerini bizden taleplerini istedik.

Rum vatandaşlarımızın bizden talebi yetimhaneyle ilgiliydi. O da şimdi AİHM’de gerekçeli karar geldiğinde biz gerekeni yaparız dedik.

SORU: Demokratik açılımda ABD tarafı bize ne şekilde destek olacak.

CEVAP: Terörle mücadelede gerekli destek olarak. İçerideki boyutu var dışarıdaki boyutu var.

3 teröristi uyuşturucu ile ilgili olarak listeye almış olması önemli bir adımdı.

SORU: Obama ile görüşmede özel bir başlık oldu mu? AB desteği sürüyor mü ABD'nin?

CEVAP: Türkiye'de eksan kayması yok. Dere yatağına akıyor. Normalleşme süreci yaşanıyor. 

SORU: Basına çağrıda mı bulundunuz bu son olaylarla ilgili?

CEVAP: Ben geçen hafta otobüse atılan molotof kokteyli ile yaralanan daha sonra vefat eden Serap'ı anlattım. Babasını aradım başsağlığı diledim. Dışarıda molotof kokteyli atan kim? Kaç yaşında bu, 16. Çocuk mahkemeleri kurulsun diye çalışmalar yaptım. Ama bu son gelişmeler düşündürücüdür. Şehit haberleri vermeyin demiyorum. Bu sokaktaki olayları görmeyin diyorum. Terör örgütünü en büyük amacı propaganda yapmaktır. Buna fırsat vermeyin diyorum.

AA- Haber7.com

Bu haber 660 defa okundu.