Anlaşmadan darbe garantisi çıktı
0 0 0000 00:00 tsi
Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı ile ilgili yapılan anlaşmada 'darbe halinde hat güvenliğinin sağlanması' ile ilgili madde büyük şirketler Türkiyede yapılacak bir darbeden mi korkuyor sorusuna yol açtı.
Türkiye'nin yıllardır hayalini kurduğu Bakü-Ceyhan Projesi, nihayet tamamlanırken, yaşanan hırsızlık, boru hattının güvenliğini tekrar gündeme getirdi. Dev proje için Türkiye'nin imzaladığı anlaşmalarda, güvenlik ile ilgili çok sayıda madde olduğu ortaya çıktı. Buna göre, 'darbe' bile boru hattını tehdit eden unsurlar arasında sayılıyor. Boru hattıyla ilgili meydana gelecek her türlü zararı da Türk tarafı ödeyecek.
Bakü-Ceyhan Projesi ile ilgili olarak, Türkiye, 'Ev Sahibi Ülke', 'İnşaat' ve 'İşletme' konularında üç ayrı anlaşma imzaladı. Ev Sahibi Ülke Anlaşmasının 12. maddesinin 1. fıkrasında, proje için tehdit unsuru olarak görülen olaylar sıralandı. Proje için sayılan tehdit unsurları 'İç savaş, sabotaj, abluka, ihtilal, ayaklanma, isyan, karışıklık, terörizm, adam kaçırma, ticari zorbalık, organize suç ve diğer tahrip olaylar' olarak belirlendi. Söz konusu maddede şöyle denildi: 'Tüm proje boyunca devlet makamları tüm kişilerin güvenliğini sağlayacak, tesisler ve kişileri iç savaş sabotaj, abluka, ihtilal, ayaklanma, isyan, karışıklık, terörizm, adam kaçırma, ticari zorbalık, organize suç veya diğer tahripkâr olaylardan kaynaklanan tüm zarar ve ziyana karşı koruyacaktır.'
Yine aynı maddelerde, söz konusu olaylardan dolayı ortaya çıkabilecek tüm zararlardan, boru hattının geçtiği ülkeler sorumlu tutularak, zararları karşılamakla yükümlü kılınıyor.
Fakat güvenlik maddesine neden darbe ile ilgili bir maddenin konulduğu anlaşılamadı. Her ne kadar Botaş yetkilileri, maddeleri savunsa da ihtilal durumunda dev şirketlerin güvence istemesi, akıllara Türkiyede darbe mi bekleniyor sorusunu getirdi.
Botaş Genel Müdürlüğü yetkilileri, Bakü-Ceyhan Projesi ile ilgili imzalanan anlaşmalardaki güvenlik maddelerini savunarak, 'Projenin anlaşmaları, 1999 ve 2000 yıllarında imzalandı. Projenin katılımcıları, güvenlik maddelerinde çok ısrar ettiler. Bu maddeleri kabul etmezsek, proje için finansman bulamayacaklarını, projenin askıya alınacağını bize bildirdiler. Biz de tüm şartları kabul ettik' dediler. Botaş üst düzey yetkilileri, proje için darbenin bile tehdit olarak sayılmasını ise, 'ihtilalin de proje için tehdit unsurları arasında sayılması, standart bir şarttı. Proje sahipleri, hattın geçtiği tüm ülkelere bu kriteri getirdi' diye değerlendirdi.
BTC Projesi'nin anlaşmasında yer alan güvenlik maddeleri, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu müfettişlerinin, BotaŞ Genel Müdürlüğü'nün hesaplarıyla ilgili hazırladığı son raporda da yer aldı. Başbakanlık müfettişleri, anlaşmalarda yer alan güvenlik maddelerinin çok ağır olduğunu belirterek, 'Türkiye Cumhuriyeti tarihinde ilk defa 8 metre eninde ve bin 76 kilometre uzunluğunda bir toprak parçası, mülkiyeti hariç tüm kullanım hakları ile birlikte 40 yıl süre ile bir şirkete tahsis edilmiştir' değerlendirmesi yapıldı.
'Yüzyılın Projesi' olarak adlandırılan Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) petrol boru hattından ham petrolün sorunsuz şekilde Adana'nın Ceyhan ilçesindeki terminale ulaşmasının sevinci yaşanıyor. Terminale ulaşan ham petrolün tanklara depolanması sürerken, tankerlere ilk yüklemenin ise bugün gerçekleştirileceği kaydedildi. Azeri petrolünü dünya pazarlarıyla buluşturan ve 1076 kilometresi Türkiye'de olmak üzere toplam 1770 kilometre uzunluğundaki BTC Ham petrol Boru Hattı'nın son durağı Ceyhan terminalindeki çalışmalarda, herhangi bir aksama ya da teknik bir arızaya meydan vermemek için yoğun çaba harcanıyor. Yetkililer, şu ana kadar herhangi bir problemle karşılaşılmadığını vurguladılar.
iyibilgi
Kaynak Akşam
Bu haber 287 defa okundu.
Yorumlar
+ Yorum Ekle