Ağzınız alışsın: 'Birleşik Avrupa Başkanı!'

19 Kasım 2009 11:14 tsi
Avrupa kulisleri kimi söylüyor, Ankara kimi? iyibilgi Ankara

Yıllardır konuşulan ve herkesin bir şekilde olacağına inandığı ama hayli de uzun süren döndemden sonra-onlar resmi olarak bu ismi kullanmasalar da-“Baylar-Bayanlar; Birleşik Avrupa Başkanı” bu gece, hiç bilemediniz yarın sabah kahvaltısında belli olacak!

Haberlerin resmi spotu şöyle “Avrupa Birliği'nin 27 ülkesinden oluşan devlet ve hükümet başkanları, birlik tarihinde ilk defa oluşturulacak, AB başkanı ve dışişleri bakanlığı koltuklarına seçilecek siyasetçileri seçmek üzere bugün akşam saatlerinde bir araya geliyor.”

Doğru. Fakat mesele şu ki, başkan adayları ve onları destekleyen ülkelerin kulisleri AB’nin vitrindeki o şaşalı duruşundan biraz farklı.

Çünkü AB Başkanı’nın kim olacağını elbette dünya merak ediyor ama AB içinde bu konu çok siyasi ve hassas dengelere sahip. Yani özetle söyleyebiliriz ki, birkaç gündür ve şu sıralar AB mahfilleri kaynıyor!

İşte biz de size o kaynamanın derecelerini anlatacağız…

Baştan söylenmesi gereken şu. Evet bazı aday isimleri daha önde duruyor. Ama bir isim üzerinde uzlaşı sağlanmış değil. Bu önemli koltuk için çok aday var ama bunları yarım düzineye kolaylıkla indirebiliriz.

İkinci sabit görünen bir nokta, AB Başkanlığı’na çok yüksek ihtimalle “merkez sağ”cı bir ismin geleceği. (Karşılık olarak AB Dışişleri’ne de soldan biri getirilecek.)

Gelelim isimleri ve kapalı kapılar ardındaki hayli hararetli kulislere. Başkanlık için kuvvetli isimlerden biri Belçika Başbakanı Hemran Van Rumpuy. Ona en karşı çıkan ülke ise İngiltere.

Denir ki, Londra Van Rumpuy'u "Paris’in ve Berlin’in kuklası" kabul ediyor. Zaten bu açıkça söylenmese bile dillendirilmesi durumunda Londra’nın oylarının nereye gitmeyeceği belli oluyor.

Almanya ve Fransa açısından ise İngiltere’nin adayı Tony Blair’ın seçilmesi hiç arzu edilir bir durum değil. Fakat bu muhalefetlerinin bir farkı var. İki ülke Blair’i gerçekten seçtirmeyebilir!

Şu an görünen Almanya Başbakanı Angela Merkel, Benelüks ülkeleri ve Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin Blair karşıtı cephede olduğu. Bu hayli ağırlık ediyor!

Mesela İspanya sosyalist bir hükümeti bile İşçi Partisi eski lideri Blair’e destek vermedi. Bu da Blair’in şansını bitirmese de zorlaştırıyor.

Başkan adayı listesini şöyle kurabiliriz: Eski İngiltere Başbakanı Tony Blair, Lüksemburg Başbakanı Jean-Claude Juncker, Hollanda Başbakanı Jan Peter Balkanende, eski İspanya Başbakanı Felipe Gonzalez, eski Avusturya Başbakanı Wolfgang Schuessel ve eski Finlandiya Başbakanı Paavo Lipponen.

Burada dikkat edilmesi gereken ama daha çok ve muhtemelen AB ülkeleri yönetimlerinin dikkat etmeyeceği, yani kendilerine göre başkan aramaları öne çıkabilir.

“AB ruhu!”,  Başkanlık için daha mütevazı duran, uzlaştırıcı, konuya hakimiyeti ile prim yapan bir kişi ile dünyaya AB’nin kuvvetini gösterecek (!) isim dengeleri arasında geçecek aslında.

Blair artık herkesin yerin dibine soktuğu Irak Savaşı'na destek verdiği Bush’ın yanında durduğu için kolay affedilmeyecek gibi. Öte yandan ABD’ye yakınmış gibi gözükmesi de handikap. (Aslında ABD Blair’i o kadar kerhen destekliyor ki, ABD’nin resmi sesi sayılan WSJ, “Aman Blair olmasın” yazdı.)

Bir de tabi İngiltere’nin ortak para birimi Euro, ortak vize uygulamalarına katılmayarak o ruha zarar veriyor algısı var. Esasen seçimde önemli ülkelerden biri olan Fransa kısa zaman öncesine değin onu destekliyordu.

Almanya Başbakanı Angela Merkel'in Sarkozy’i ikna ettiği söyleniyor şimdi. Türkiye açısından ise Blair fena olmazdı. Çünkü İngiltere Başbakanlığı döneminde Ankara’yı destekledi.

Lüksemburg Başbakanı ve Maliye Bakanı Jean-Claude Juncker da aday. Ama saygı gösterilse de çok ciddiye alınmadığını kabul etmek gerekiyor. Şansı yok.

Hollanda Başbakanı Jan Peter Balkenende ise aslında “adayım” demedi. Onu itekleyen İtalya. Balkanende'nin Brüksel'de güçlü bir başkan görmek istemeyen üye ülkelerin desteğini alabileceği, işte o bahsettiğimiz uzlaşı adayı olarak parlayabileceği söyleniyor.

Belçika Başbakanı Herman van Rompuy da bir uzlaşı profili.

İspanya eski başbakanı Felipe Gonzales bu görev için biraz yaşlı (67). Üstelik AB içindeki bölgesel dengeleri de sallayabilir. Gonzales olursa,  AB'de İber Yarımadası ağırlığı artacak.

“Finlandiya eski Başbakanı Paavo Lipponen'in şansını ise İskandinav ülkeler blokundan NATO Genel Sekreterliğine getirilen eski Danimarka Başbakanı Anders Fogh Rasmussen azaltıyor."

Türkiye kimi ister?

Dediğimiz gibi Blair fena olmazdı. Ama görün o ki seçimler sonrasında fena olma ihtimali var. Öte yandan Gonzalez ve Lipponen de Türkiye'nin üyeliğine yakın duran isimler.

Keza, Hıristiyan Demokrat Juncker, Başbakanlığı döneminde Türkiye'nin üyeliğini destekledi. Hollanda Başbakanı Balkanende ise pek renk vermese de bize biraz soğuk!

Gelelim iyibilgi’nin bu kulislerden sonraki bakışına. Önce şunu söyleyelim ki, evet AB Başkanlığı son derece itibarlı ve önümüzdeki dönemde tüm Avrupa ülkelerinin desteğini bulacak bir makam.

Bunun için zaten önemli ama pratik öyle değil. Çünkü Başkan’ın yetkileri sınırlı Ama AB Dışişleri Bakanı öyle değil. Asıl güç onda. Bu yüzden Ankara da daha çok oraya bakmalı ama aynı zamanda seçim dengelerinde buna dikkat edilmeli!

Demek istediğimiz şu: Almanya ve Fransa Dışişleri Bakanı karşılığında AB Başkanı’nı bırakabilir mi? Tabii listeye ek de isteyebilirler, örneğin kimi üst AB koltukları da buraya eklenebilir.

Bir başka nokta, ABD’nin pozisyonu? AB bu tür işlere Washington’un karışmasından çok rahatsız ve hassas, ABD de buna özen gösteriyor ama, Herman Van Rompuy'a destek verdiği söyleniyor.

www.iyibilgi.com

Bu haber 1,572 defa okundu.