Enerji Bakanlığı bütçesi komisyondan geçti

16 Kasım 2009 18:57 tsi
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, AB'nin doğal gazda ithalata bağımlılığının, Türkiye'nin ithalata bağımlılığından çok daha hızlı büyüdüğünü bildirdi.

Yıldız, Plan ve Bütçe Komisyonunda Bakanlığının bütçesi üzerindeki eleştiri ve soruları cevaplandırdı. Başkent Doğalgaz A.Ş'nin BOTAŞ'a borcunun ne kadar olduğunun, doğal gaza gelen zammın bazı kamu kurum ve kuruluşlarının BOTAŞ'a olan borcunu ödemesinden kaynaklanıp kaynaklanmadığına ilişkin eleştirilere açıklık getiren Yıldız, göreve geldikten sonra Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek ile görüşüp konuyu çözdüklerini söyledi.

Yıldız, süreci şöyle anlattı:

''Başkent Doğalgaz A.Ş, BOTAŞ'a olan borcunu ödemeyip, belki kurumun başka giderlerini karşılıyor. Buna bir son vermemiz gerekiyordu. Ödeme planı istedik. Yüzde 92 civarında mutlaka o ay alınan gazın fiyatının ödeneceği, yüzde 8'in işletme giderlerinin karşılığı kullanılmasını kabul ettik. Ancak, geriye dönük alacağımızla ilgili BOTAŞ'ın faaliyetlerini yürütmesi için 'biz bu şirketi kanunun öngördüğü şekilde hisseleriyle beraber devralıyoruz, bundan sonra biz idare edeceğiz' dedik. Şu anda Başkent Doğalgaz, BOTAŞ'ın mali ve idari işlerinden sorumlu arkadaşların da yönetiminde bulunduğu bir şirket haline gelmiştir.

Özelleştirme İdaresi 2-3 ay içerisinde Başkent Doğalgazı özelleştirecek, buradan gelecek gelirlerden BOTAŞ alacağını alacak. 677 milyon lira önceki dönemlere ait alacağımız var. Şu an Başkent Doğalgaz'ın yönetiminde BOTAŞ'tan arkadaşlar var. Yani oranın bütün nakit akışlarına, mali işlerine BOTAŞ'tan arkadaşlar bakıyor. O yüzden nereye ne kadar ödeneceğini biliyorlar. Normalde bu yılın alacakları 95 milyon TL'ye düştü, bir müddet sonra da sıfırlanacak. Bu konuda hem BOTAŞ'ın hem Başkent Doğalgaz'ın da rahatlamasına neden olduk.''

BOTAŞ'ın gaz kontratları yapabileceği, aynı zamanda da uluslararası arenada çok büyük oyuncu olabileceğini ifade eden Yıldız, ''BOTAŞ'ın tabii ki özelleştirilmesi doğru değil. Özellikle petrol ve gazda son 1 yılda yaptığımız anlaşmalar ve coğrafyadan kaynaklanan avantajı kullandığını düşünürsek, stratejik konumunu düşünürsek, 5-6 doğal gaz hattını düşünürsek, BOTAŞ'ın küçülmesini düşünmek mümkün değil'' dedi.

-''AB'NİN İTHALATA BAĞIMLILIĞI...''-

Yıldız, Nabucco ile Güney Akım projelerinin birbirine tezat olup olmadığına ilişkin eleştirilere açıklık getirdi.

Şu anda AB ülkelerinin kullandığı gaz miktarının 522 milyar metreküp, 2030 yılındaki en düşük kullanacak gaz miktarının ise 700 milyar metreküp olduğunu bildiren Yıldız, ''Nabucco 31 milyar metreküp, Güney Akım 40, yeni yapılacak bir başka boru hattı 50 milyar metreküp olsun. Avrupa'nın arz güvenliğiyle ilgili rakamlara yine yetişemiyor. İran'dan, Türkmenistan'dan, Irak'tan muhtemel gelecek gaz yine yetişmiyor. AB'nin ithalata bağımlılığı, Türkiye'nin ithalata bağımlılığından çok daha hızlı büyüyor. Bugün kaynak ülkelerle tüketim ülkelerin ayrışması çok kesif oldu. O zaman bizim bu bağlantıları biran önce yapıp ileriye dönük kurgularımızı yapmamız lazım'' diye konuştu.

Askerde öğrenilen ''en yakın tehlike ilk önce bertaraf edilmesi gereken tehlikedir'' kuralını anımsatan Yıldız, ''Arz güvenliğiyle ilgili konu Türkiye'nin daima gündeminde olmuştur. Çünkü Türkiye'nin büyüme hızı, yerli kaynaklarını harekete geçirme hızından daha büyüktür. Yüzde 300-400 civarında daha fazla büyüdüğümüz ülkeler var. Bizim yatırımları, özel sektöre güven vererek yapmamız lazım. Kamu bütün kaynaklarını ister imtiyaz hakkı, ister yap işlet devret, ister kira, hangi şekilde olursa olsun eğer özel sektörle paylaşıp bölüşüyorsa, bunun makul oranda olması gerekir. Çok fazla özel sektöre olursa peşkeş çekmiş oluruz, çok fazla kamuya olursa özel sektör bu yatırımları yapamaz. O yüzden bunların düzenlenmesi, herhangi bir istismara yol açmaması çok önemli'' şeklinde konuştu.

-''ÇANTACILARA'' YENİ DÜZENLEME-

Yıldız, milletvekillerinin ''Maden arama ruhsat veriyoruz, bize ayak bağı oluyor'' eleştirilerinde gerçek payı bulunduğunu söyledi.

Plan ve Bütçe Komisyonu üyesiyken Madencilik Kanunu Tasarısıyla ilgili alt komisyon oluşturduklarını belirten Yıldız, şöyle devam etti:

''Herkesin niyeti, öz kaynakların harekete geçirilmesiydi. 'Ne kadar çok aranırsa o kadar iyi' dedik. Ne yazık ki her kanunun istismar edilen bir yanı var. Arkadaşlar alıyor arama lisansını, gidip başka işlerle uğraşıyor. Rüzgar yatırımcısına gidip diyor ki; 'elimde arama ruhsatı var, burada arama yapacağım.' Elinde belki sadece bir çantası var. Rüzgar yatırımcısına engel oluyor. Birinin ruhsatı diğerine engel değil ama arama yapmayacak olmasına rağmen oradaki yatırımcıya engel oluyor.

Arama sayısının çok olması aramaların çoğalması anlamına gelmiyor. Buna tekrar bir düzenleme getirmeye çalışıyoruz. Ortak endişelerden biri 'çantacılar' diye tabir edilenlerle ilgili duyulan endişe. Yenilenebilir Enerjiyle ilgili getireceğimiz kanun tasarısında (çantacılarla) bununla ilgili ön lisans kavramı getireceğiz. O lisans alındıktan sonra üzerinde oynama yapılamayacak değerli evrak olacak. Yenilenebilir Enerji Tasarısıyla ilgili düzenleme yapılacak.''

-AZERİ GAZI...-

Ermenistan açılımının, Azerbaycan ile ilişkilere etkisinin olup olmadığına yönelik soruya da değinen Yıldız, Azerbaycan ile yapılan gaz anlaşmaları hakkında bilgi verdi.

Azerbaycan'ın Rusya'dan 45 dolara aldığı gazı, Türkiye'ye 120 dolara satması doğrultusunda 2001 yılında anlaşma yapıldığını bildiren Yıldız, şunları kaydetti:

''İkili ilişkilerimizin geliştirilmesi, bir kısım faktörler de olmak üzere bence doğru da bir karar verilerek 120 dolardan anlaşılıyor. 2 yıl sonra Rusya çok fazla olmayan Azerbaycan'a sattığı gazı bazı gerekçelerle kesiyor. Azerbaycan, hem boru hatlarının yapımı, hem de Şah Deniz kuyularının açılmasıyla 2007'nin Temmuz ayında ancak bize gaz vermeye başlıyor. Anlaşma gereği 2008 Nisan ayında fiyat revizyon hakkı doğuyor. Yıllardan beri ucuz gaz almıyoruz. Toplam 10 ay ucuz gaz almışız. Anlaşmanın, formülün, kontratın dışında ben şahsen bu fiyatın 121 dolar olmasını istesem olamaz. Formülün bana verdiği yetkinin dışında 1 dolar dahi fiyatı artıramam. Azerbaycanlı kardeşlerimizle 2008 Nisan ayından itibaren şu ana kadar 13 toplantı yaptık.

Bu aradaki vereceğimiz fiyat farkı, bizim şu anda yeni düşünüp de 'acaba bunlara kaç lira vereceğiz, bunu tekrar vatandaşa yansıtalım' diyeceğimiz fiyat değil. Nisan 2008'den itibaren Mayıs ayında buradan gelecek farkı fiyatlara yaydığımız bir zamdır. Oradan gelecek fiyat farkı yıllardan beri zaten fiyatın içerisinde. Sadece nakit akışını değiştirir. Bizim amacımız ne hak yemek ne de 'kimse görmeden şuradan ucuz gaz alalım' demek. Uluslararası arenada oturmuş fiyatlar var, bunları uygulamamız lazım.''

Görüşmelerin tamamlanmasının ardından, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü, Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Petrol İşleri Genel Müdürlüğünün bütçeleri kabul edildi.

Komisyonda, Çevre ve Orman Bakanlığının bütçesinin görüşmelerine geçildi.

aa

Bu haber 636 defa okundu.