Alman Mersin'e, Şimşek tersine mi?

4 Kasım 2009 10:18 tsi
Türkiye ve Almanya yüksek bütçe açığından şikayetçi. Çözüm olarak Türkiye vergi oranlarını artırma, Almanya ise düşürme yoluna gidiyor. Kimin haklı olduğunu önümüzdeki yıl göreceğiz.

Türkiye ve Almanya yüksek bütçe açığından şikayetçi. Çözüm olarak Türkiye vergi oranlarını artırma, Almanya ise düşürme yoluna gidiyor. Kimin haklı olduğunu önümüzdeki yıl göreceğiz

Küresel krizin devlet bütçelerinde yarattığı tahribatı giderme konusunda Türkiye ile Almanya’dan gelen son açıklamalar ekonomide önümüzdeki günlere damga vuracak ‘yöntem’ tartışmasını gündeme getirdi. Türkiye ve Almanya aynı amaç için taban tabana zıt iki farklı yöntemi kullanacaklarını, ekonomi yönetimlerinin en yetkili isimlerinden kamuoyuna duyurdu. Her iki ülkede de bütçe açıkları yüksek düzeylerde. Nedenleri de aynı; ekonomik kriz yüzünden düşen talebin etkisiyle vergi gelirlerinin beknenenden az gerçekleşmesi.

Buna karşın çözümler farklı. Türkiye’de Maliye Bakanı Mehmet Şimşek bütçe açığını kapatmak için vergi zammı, Almanya Maliye Bakanı Bakanı Rainer Bruederle ise vergi indirimi yapılması gerektiğini savunuyor. 

Önceki akşam, bütçe görüşmeleri sırasında bir sunum gerçekleştiren Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 2010 yılında bütçe açıklarını kapatmak için vergi gelirlerini artırmaya ihtiyaç bulunduğunu belirtti. Bakan, bunun için vergi oranlarının yükseltileceğini söyledi. Şimşek’in açıklamalarına göre özellikle bazı ürünlerden alınan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) miktarlarında artış olacak. Şimşek’in oyun senaryosu, 2009 yılında 62 milyar lirayla milli gelirin yüzde 6.6’sına ulaşacağı tahmin edilen bütçe açığını düşürmek üzerine kurulu. Hükümetin duyurduğu 3 yıllık Orta Vadeli Mali Plan’a göre, 2010’da bütçe açığının milli gelire oranının yüzde 4.8’e indirilmesi hedefleniyor. Bu da yıllık açığın 50.1 milyar liraya düşürülmesi anlamını taşıyor. Türkiye’nin bu hedefi tutturabilmesi için vergi gelirlerinde bu yıla göre 29.7 milyar liralık artış gerçekleştirmesi şart.

Şimşek’in tam tersi bir açıklamayla “Vergi oranlarını düşürüp ekonomiyi canlandırarak bütçe açığını kapatmamız gerekli” diyen Almanya Maliye Bakanı Rainer Bruederle’nin, Türkiye’nin tam tersi bir formülü var. Bruederle, hayal kırıklığı yaratan vergi gelirlerinin ardından yaptığı açıklamada şunları söylüyor: “Bütçeler sadece tasarruf tedbirleriyle güçlendirilmez. Yüksek büyümeye ihtiyacımız var. İstihdamı dengelemeli, talep yaratmalıyız. Çin ve ABD gibi ekonomiye teşvik verecek kadar büyük değiliz. Yerel ekonomiyi destekleyebiliriz. Bu da düşük vergi yükü ile başarılabilir.”

24 MİLYAR EURO’LUK İNDİRİM

Özetle Bruederle vergiyi düşürüp, bu sayede ekonomik canlanma yaratarak artan talep sayesinde daha yüksek vergi gelirine ulaşmayı hedefliyor.

Avrupa Birliği’nin ana kural koyucularından olan Almanya, bu yıl yüzde 4.2 çıkması beklenen bütçe açığı/milli gelir oranıyla (IMF tahmini) AB’nin ekonomi anayasası olan Maastricht kriterlerindeki yüzde 3’lük sınırı aşacak. Buna karşın Alman Hükümeti 2010 bütçesi için kural olarak yine yüzde 3’lük sınırı kendisine bütçe açığı hedefi olarak koymak zorunda.

Mevcut verilere göre Almanya’nın önümüzdeki yıl bütçe açık rakamını yüzde 3’lük limite indirebilmesi için 28 milyar Euro’luk kaynak ihtiyacı var. Oysa Almanya vergi artışı bir yana milli gelirin yüzde 1’i kadar vergi indirimini programına aldı. Bu rakam 24 milyar Euro civarında. 

Yani Türkiye kemer sıkma, Almanya ise gevşetme politikasıyla bütçe açığını dengelemeye çalışıyor. Hangi yöntemin doğru olduğu ise çok fazla zaman geçmeden ortaya çıkacak.

Şimşek’in formülü

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek önceki akşam TBMM’de yaptığı bütçe sunumunda, 2010 yılında vergi gelirlerini 2009’a göre 29.7 milyar lira artırmak zorunda olduklarını söyledi.

2010 bütçe programına göre devlet 236 milyar liralık toplam gelirlerin 193.3 milyar lirasını vergiden karşılamayı planlıyor. Şimşek, 29.7 milyarlık ek verginin 3.2 milyarının bu yıl oto ve beyaz eşya gibi sektörlere sağlanan vergi indirimlerinin bitmesinden geleceğini vurguladı. Şimşek’e göre kalan kısmın 3.3 milyarı maktu vergi artışı, 10.5 milyarı şirketlerin gecikmiş vergi borçlarının tahsilinden gelecek. Kalan 12.7 milyar lira ise ÖTV ve KDV’den gelen artıştan sağlanacak. Bu rakam çeşitli ürünlerin fiyatına yapılacak zam anlamına geliyor.  Maliye özellikle tütün mamülleri ile köprü ve otoyol geçiş ücretlerindeki artıştan önemli gelir bekliyor. 

Bruederle’nin çözümü

Alman Maliye Bakanı Rainer Bruederle’nin ekonomik durgunluk dolayısıyla düşen vergi gelirleri nedeniyle artan bütçe açığına çözüm için vergi düşürme önerisi Alman Başbakan Angela Merkel’in vaatlerine de uyuyor.

Merkel eylül ayındaki genel seçim öncesi konuşmalarında iktidara yeniden seçilmesi halinde vatandaşlardan alınan gelir vergisi dilimlerinde oynama yaparak vergi yükünü azaltacağını vadetmişti. Merkel önceki hafta yaptığı açıklamada da yeni koalisyon hükümetinin 24 milyar Euro’yu bulan vergi indirim ve teşvik paketini duyurdu. IMF tahminlerine göre Almanya ekonomisi bu yıl 2.35 trilyon Euro’luk büyüklüğe ulaşacak. Bu milli gelir rakamına karşın yıl sonunda beklenen bütçe açığı ise 98.1 milyar Euro düzeyinde. Bütçe açığının milli gelire oranın yüzde 4.2’ye dayanmasına karşın Merkel Hükümeti’nin hâlâ vergi indiriminde ısrar etmesi, öncelik olarak büyümenin ön plana alındığını gösteriyor. AB kurallarını ihlal etmesine rağmen Almanya’nın eli rahat. Çünkü AB içindeki en yakın rakibi Fransa’da bütçe açığı/milli gelir oranı yüzde 8’le çok daha kötü durumda.

Star

 

Bu haber 559 defa okundu.