Yoksa o para 'devletlilerin' mi?

30 Ekim 2009 14:09 tsi
Türklerin İsviçre bankalarındaki gizli hesaplarında 100 milyar dolar olduğu söyleniyor; peki yüzde 2 vergi ve hesap sorulmama gibi bir fırsatı hangi “akıllı” işadamı kaçırır; yoksa bu paralar rasyonel davranan işadamlarının değil de ortaya hiç

Cemil Ertem / Taraf

Şimdiye kadar olan ezberlerimizi bozan, bizi şaşırtan ve sarsan gelişmeler yalnız Türkiye’de olmuyor. Geçen hafta gazetelerin ekonomi sayfalarında “ayrıntı” haber olarak yer alan ama “şeytan ayrıntıda gizlidir deyişini” anlatacak kadar önemli bir haber vardı.

Dünyadaki “gizli hesapların” barınağı UBS, “gizli” hesap sahiplerine posta yolu ile hesaplarındaki bilgilerin ABD’ye aktarılacağını bildirdi. Bu önümüzdeki günlerin en ciddi finansal regülâsyonunun başladığı anlamına geliyor. Kriz sonrasının önemli gelişmelerinden birisi, vergilendirilmeyen servetlerin kaynağındaki ülkede vergilendirilmesini sağlayan düzenlemelerin başlaması olacak.

Bu düzenlemenin, göründüğü kadar, basit olmadığını söylemeliyiz. Çünkü banka ve finans sistemi tam buradan başlayarak düzenlenecek. Bir önceki sermaye birikiminin sonucu olarak sistem dışında atıl olarak duran trilyonlarca dolar sisteme girecek. Bu aynı zamanda banka sisteminin yeniden yapılanması anlamına geliyor. Sermayenin doğuya yolculuğu başladı.

Bu değişim, yeni döneme ayak uyduramayan köklü sanayi şirketlerini de çürütüyor.

Örneğin Alman şirketi Siemens’in fason-naylon şirketlere, hiç yapılmayan işler karşılığında yaklaşık 1,3 milyar avro ödediği ve bu paranın yurtdışındaki milyar avroluk ihalelerin alınmasında rüşvet olarak dağıtıldığı ortaya çıktı. Dönemin gerisinde kalan, niş ürün üretemeyen sanayi şirketleri yalnız ekonomik olarak batmıyorlar; ahlaki bir çöküntü içine de giriyorlar.

1990’lı yıllarda özellikle Amerikan finans sisteminde görülen “moral hazard” kanseri, şimdi kriz sonrası batacak merkez Avrupa sanayi ve elektronik şirketlerini sarmış durumda.

Eğer Siemens gibi şirket, naylon fatura kullanarak, yurtdışına, ihale almak için, kaynak aktarıyorsa bu, sonuçları itibariyle, önemli bir haberdir. Çünkü biliniyor ki, soğuk savaş döneminde, silah üreticisi küresel şirketler başta olmak üzere, Amerika ve Avrupa merkezli sanayi şirketleri devlet ekonomisinin ve askerî bürokrasinin hâkim olduğu azgelişmiş ülkelere rüşvet yoluyla satış yaparlardı. Bu ülkelere yalnız silah satışı değil, yol, köprü yapımlarından, askerî ve sivil bürokrasiye araç alımlarına kadar her şey rüşvet mekanizmasından geçerdi.

Bu mekanizma, asker ve sivil bürokraside, özellikle darbe dönemlerinde dolar milyarderleri yaratmıştır. Türkiye için en hatırda kalan örnek ise Lockheed skandalıdır. TSK, 1974-1975 yıllarında Aeritalia şirketinden Lockheed-Martin lisansıyla üretilen 40 adet uçak satın aldı. 1976’da, Lockheed-Martin’in yeminli denetçisi, ABD Senatosu’na verdiği ifadede, şirketin uçak satabilmek için Hollanda, Japonya, İtalya ve Türkiye’de askerî yetkililere rüşvet verdiğini belirtti. Açıklama üzerine hem TBMM, hem de Genelkurmay Başkanlığı, iddiaları araştırmak için birer komisyon kurmak zorunda kaldı.

Türkiye dışındaki ülkelerde yürütülen soruşturma sonucunda yolsuzluk skandalına bulaşanlar yargılandı, ağır cezalara çarptırıldı. Türkiye’de ise bir milim bile ilerlenemedi.

Soruşturma sürerken hükümetler ve ordu komuta kademesi değişti. Lockheed skandalıyla ilgili soruşturmalar, 12 Eylül 1980 darbesinden önceki son hükümetin başbakanı Demirel tarafından şu sözlerle kapatıldı: “Bence Lockheed bir muammadır. Üzerinde çok uğraşılmış, bir şey çıkarılamamıştır.” Sonra 12 Eylül geldi. Askerî darbenin koruması altına alınan Lockheed skandalı, Susurluk sürecinde yeniden gündeme geldi. Ama yine sonuç çıkmadı.

Bu yolla dünyanın en zengin generalleri arasına giren darbeci generalin kim olduğunu herkes biliyor.

Ama, “kör gözüm parmağına” yapılan ve milyarlarca doların rüşvet olarak dağıtıldığı silah ticaretinde Lockheed skandalı okyanusta damladır. Bu “üst düzey” “kahramanların” karıştıkları yalnız silah rüşvet mekanizması değildir. Güneydoğudaki uyuşturucu ticareti paraları da UBS’nin gizli hesaplarındadır. Şimdi sormak zamanı:

UBS; “hesaplarınıza sahip çıkın yoksa bunları açıklayacağım” diye kaç Türk (eski-yeni-asker-sivil) üst düzey bürokrata ya da onların yasadışı temsilcilerine mektup yolladı?

Türklerin İsviçre bankalarındaki gizli hesaplarında 100 milyar dolar olduğu söyleniyor; peki yüzde 2 vergi ve hesap sorulmama gibi bir fırsatı hangi “akıllı” işadamı kaçırır; yoksa bu paralar rasyonel davranan işadamlarının değil de ortaya hiç çıkmak istemeyen “devletlilerin” mi?

Siemens gibi bir firma naylon fatura kullanarak (kaynak: Le Monde Diplomatique) Yurtdışına 1,3 milyar avro aktardıysa Türkiye rüşvet verilen ülkeler içinde var mı? Siemens son on yılda Türkiye’de hangi devlet ihalelerini kazandı; ne sattı?

Hadi bakalım “kahramanlar” bu sorular sizin için.

Bu haber 957 defa okundu.