Azeriler gaza geldi, korkusu bizi sardı

20 Ekim 2009 10:41 tsi
Ermenistan ile normalleşme sürecine geçişin ardından Azeriler doğalgaz kartını kullanmaya başladı. Azeriler, Türkiye'ye sattıkları gaz fiyatını iki kat artırmak istiyor. Eğer Azeri gazının fiyatı artarsa, bundan tüketici de etkilenecek.

Türkiye ile Ermenistan arasındaki normalleşme sürecinin yazılı hale getirilmesinin ardından, Azeri tarafı doğalgaz kartını açıkça oynamaya başladı. Bakü yönetimi, yaklaşık 1.5 yıldır sürdürülen doğalgaz fiyatı konusundaki pazarlıklarda, daha önce sürdürdüğü politikadan daha sert bir tutum takınarak, pazarlıklar başarıya ulaşmazsa Türkiyesiz rotaları deneyeceğini en yetkili ağızdan açıkladı. Azerbaycan, Türkiye'nin halihazırda 1000 metreküpünü 120 dolardan aldığı doğalgazın birim fiyatını en az 240 dolar seviyesine çekmek istiyor. Azeriler gerekçe olarak ise, fiyatlardaki anormal yükselişi gösteriyor.

Ankara'nın Azerbaycan'ın doğalgaza yapacağı yüzde 100'lük zammı kabul etmesi durumunda ise, artan fiyatın yurttaşa zam olarak dönmesine kaçınılmaz olarak bakılıyor. Türkiye ile Ermenistan arasındaki normalleşme süreci, Azerbaycan'da hoş karşılanmazken, Bakü yönetimi uzun zamandır sessiz diplomasi ile yürütülen doğalgaz pazarlığı kartını da masaya yatırdı. Buna göre, Bakü yönetimi, Türkiye'ye 90'ların ikinci yarısından bu yana, 120 dolardan sattığı doğalgazın birim fiyatını 240 dolara çekmek istiyor. Bu ise Türkiye'nin özellikle doğalgaz fiyatları konusundaki gelecek planlamalarıyla doğrudan çelişiyor. Türkiye, Azerbaycan'dan yıllık 6 milyar metreküp gaz alıyor.

RİSK İSTEMİYORUZ

Ankara ise, Ukrayna ile Rusya arasında bir krizin yaşanmasına kesin gözüyle bakılan bu kış döneminde, Azerbaycan'dan gelecek gazı riske etmek istemiyor. Bunun yanı sıra, fiyatta artışa da yanaşmıyor. İki ülke arasındaki doğalgaz sözleşmesi gereği, Azerbaycan Türkiye kabul etmediği sürece doğalgaz fiyatında bir değişiklik yapamıyor. Ancak Bakü yönetiminin fiyatı uluslararası Tahkim Kurulu'na götürme hakkı var. Fiyatın tahkime götürülmesi durumunda ise, Azerbaycan'ın günümüz fiyatları bakımından kazanmasına kesin gözüyle bakılıyor. Türkiye halihazırda, Rusya'dan yılda 16 milyar metreküpün üzerindeki doğalgazı birim fiyatı 450-500 dolar, İran'dan yaklaşık 8-10 milyar metreküp doğalgazı birim fiyatı 320 dolardan satın alıyor. Alınan 4 milyar metreküp üzerindeki sıvılaştırılmış doğalgazın fiyatı ise 500 ila 1000 dolar arasında değişiyor.

'ZARAR ETTİK'

Aliyev geçtiğimiz günlerde doğalgaz fiyatı ile yaptığı açıklamada, 'Bu konuyu takip edenler 2008 yılında Türkiye'nin Rusya'dan 400 dolara, bazen 500 dolara doğalgaz aldığını bilirler. Cezayir'den 300 dolara ve daha fazlasına gaz aldığını bilirler. Bu bilgi sır değil. Geçen yıl Azerbaycan'dan ise 120 dolara alırken doğalgazın piyasa fiyatı 400-500 dolar seviyesindeydi. Bu durumda Şahdeniz konsorsiyumunun bu yüzden ne kadar büyük zarar ettiğini hesaplayabilirsiniz' ifadelerini kullanmıştı.

240 DOLARDAN AŞAĞI İNMİYOR

Azerbaycan'dan gelen  doğalgaza zam yapılması, tüketicinin kullandığı gaz fiyatına da ciddi etkide bulunacak. Bu nedenle daha havalar soğumadan 'Gaza zam mı gelecek' sorusunu soran vatandaşlar, bu haberler nedeniyle diken üstünde bulunuyorlar. Konuyla yakından ilgilenen diplomatik kaynaklar ise, Türkiye ile Azerbaycan'ın uzlaşıya yakın konumda olduğunu ve doğalgaz fiyatında belli düzeltmelere gidileceğini belirtiyorlar. Ancak aynı kaynaklar, Türkiye'nin Ermenistan'la imzaladığı protokolün ardından gerileyen Türkiye - Azerbaycan ilişkilerini hatırlatarak, bu konudaki çekincelerini de vurguluyorlar. Edinilen bilgilere göre,  yürütülen pazarlıkta Türkiye en fazla 180 dolara kadar çıkmayı planlıyor. Azerbaycan ise 240 dolardan aşağıya inmiyor.

Akşam

 

Bu haber 521 defa okundu.