Hillary Clinton kriz anını anlattı...

11 Ekim 2009 15:09 tsi
Clinton, imza töreninden sonra İsviçre’den ülkesine dönerken, Zürih’te yaşadığı o kriz dolu üç saati anlattı.

Ermenistan ile Türkiye arasındaki tarihi protokollerin imzalanmasında en büyük rolü oynayan kişi, kuşkusuz son dakika krizini bizzat çözen ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton oldu.

Clinton, imza töreninden sonra İsviçre’den ülkesine dönerken, Zürih’te yaşadığı o kriz dolu üç saati anlattı.

Kriz, TSİ 18.00 olarak planlanan imza töreninden çok kısa bir süre önce patladı. Clinton krizi öğrendiğinde, arabayla imzaların atılacağı Zürih Üniversitesi’ne gidiyordu. İşte Clinton’un anlatımıyla, krizi öğrendiği an;

“Phil (ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Phil Gordon) o sırada oteldeydi. Üniversiteye giderken, bana üzerinde çalışmamız gereken sorunlar olduğunu bildirdi. Ben de geri döndüm. Hem Phil ile, hem Bakan Nalbantyan ile hem de Bakan Davutoğlu ile sürekli telefonda konuşuyordum...

İsviçrelilerin gelip bizim görüşmesi ve ardından herkesle telefonla konuşmak yerine, herkesi aynı yerde toplamayı istedik. Bu yüzden otele gittim ve belirtilen sıkıntılar konusunda görüşmeler yaptım. Ve Bakan Nalbantyan’ı  benimle birlikte üniversiteye getirdim...Arabadan indim, Bakan Nalbantyan’dan benimle birlikte üniversiteye gelmesini istedim, o da yaptı...  ”

SORUNUN NE OLDUĞUNU SÖYLEMEDİ

Clinton’un anlattığına göre, sorunlar Zürih üniversitesinde, tüm tarafların katılımıyla ve katkısıyla yapılan görüşmeler sonunda çözülmüş.  Ancak ABD Dışişleri Bakanı, gazetecilerin ısrarlı sorularına rağmen, hep atıf yaptığı “sorunların” ne olduğunu söylemedi. Sadece tek bir ipucu verdi;

“Nelerin söylenmesi gerektiği ya da nelerin söylenmemesi gerektiği konusunda farklı yorumlar vardı...”
Clinton’un bahsettiği, Türkiye ve Ermenistan Bakanlarının imza töreni sonrasında yapacakları konuşmalarda geçen bazı ifadeler. Üniversitede yapılan görüşmelerde de konuşmalar üzerinde uzlaşma sağlanamış olacak ki, her iki bakan hiç konuşmamayı tercih etti.
Clinton, bu konuyu da şöyle anlattı;

“Çok fazla gecikmiştik. Daha o anda zaten iki saat gecikmiştim. Lavrov gecikmişti, herkes gecikmişti. Dışişleri Bakanlarından biri uçağını kaçırmıştı. Dolayısıyla imzaların atılması son derece hassastı. Bunun ardından insanlar kendi açıklamalarını yapabilirlerdi ve eminim yapacaklardır. Ve biz de, gözlemcilerin ortak açıklaması konusunda çalışıyoruz.”

Ve yine Clinton’un ağzından varılan sonuç;
“Herkesin, ilerlememizin zorunlu olduğunu anlamasını sağlayabildik ve ilerledik...”

“BIRAKIN PROTOKOLLER KENDİ KENDİLERİNİ ANLATSIN”

Clinton, zaten çok geç kalınmış imza töreninin “kurtarılma formülünü” ise şu sözlerle anlattı;

“Sonunda, protokollerin kendi kendilerine konuşmaları konusunda bir uzlaşma sağlandı. Söylemek istediğim, zaten bu protokoller pekçok aydan beri çok zorlu ve dikkatli müzakereler sonucunda yazılmıştı. Ve sonuçta, işin özü bu protokollerin içindeydi, zaten protokoller bunu söylüyordu. Kim bundan sonra ne söylerse söylesin, protokollerin kendileri zaten yapılmış açıklamalardır.”

Tarafları “bırakın protokoller kendi kendilerine konuşsunlar” diye ikna ederken de, şu argumanları kullanmış ABD Dışişleri Bakanı;

“Tüm taraflara, yapmamız gerektiğininin çok önemli olduğunu birkaç kez söyledim. ‘Buraya kadar geldiniz. Protokoller için çok çaba harcadınız. Şimdi bunu bırakıp gidemezsiniz’ dedim. ..”

“BAŞKAN OBAMA’YI DA ARADIM”

Hillary Clinton, tüm bu kritik üç saat boyunca, sadece taraflarla görüşmemiş. Kendi anlattığına göre, birkaç kere de bizzat Başkan Barack Obama’yı arayıp, kendisine durum hakkında bilgi vermiş.  “Başkan Obama’yı, hem otelden, hem de üniversiteden” aradım diyen Clinton, sonucu ise şu cümleyle bağladı;

“Protokollerin imzalanmasını başarmaktan dolayı çok memnunum”

Peki şimdi ne olacak?

Clinton’a göre; “Şimdi bu sürecin yeni aşamasına geçme zamanı...”

Yeni aşama, protokollerin Ermenistan ve Türkiye parlamentoları tarafından onaylanmaları olacak. Ancak ABD Dışişleri Bakanı’na göre bu sürecin de, tıpkı Zürih’teki imza töreni gibi sancılı olma ihtimali büyük;

“İki taraf da protokolleri kendi parlamentolarına sunacaklar. Ancak onay süreci zorlu olacak. Bu, ilerleme yolundaki bir sonraki aşama...”
Onay sürecinde yaşanacak en büyük sıkıntıyı ise, Ermeni diasporasından gelecek tepkilere bağlıyor ABD Dışişleri Bakanı;
“İki taraf da, iç siyasi pekçok sıkıntıyla karşı karşıya. Ermeniler, Cumhurbaşkanı Sarkisyan’ın yaptığı dünya turunda da ortaya çıktığı gibi, çok güçlü duygulara sahipler. Bu durum bir sıkıntı. Fakat bunu çözmeye çalışıyoruz”

“HERGÜN BU KRİZLERLE UĞRAŞIYORUM...”

Peki bu Clinton’un Dışişleri Bakanı olarak karşılaştığı en zorlu kriz miydi?

ABD Dışişleri Bakanı, bu göreve gelmesinin üzerinden sadece 9 ay geçmiş olmasına rağmen, buna benzer krizlerle çok karşılaştığını da anlattı. “Milletlerin tarihten gelen zorlu sorunlarını aşmalarını sağlamak çok sıkıntılı süreçlerdir” dedi ve hatta bir de örnek verdi;
“Buna benzer konularla hergün uğraşıyoruz. Bazılarınız geçenlerde benimle birlikte Honduras’taydı. Orada da çok sıkıntılı müzakereler oldu. Neyse ki sonunda iyi bitti”

 
hurriyet

Bu haber 613 defa okundu.