Bankalarda komisyon ve masraf yalanı

7 Ekim 2009 13:39 tsi
'İhtiyaç ve taşıt kredilerinde faiz oranları değiştiğinde müşteri indirim talep edebilir mi?' sorusunu yönelttiğimiz banka yetkilisi, komisyonlar ve mortgage ve borç kapama cezası konusundaki gerçekleri anlattı.

Kriz döneminde Merkez Bankası faizleri indirdi. Merkez Bankası’nın borçlanma faizi ve mevduat faizini indirmesiyle bankalar da müşterilerine verdikleri faiz oranlarını indirdi.

Yeni faiz oranlarından yararlanmak isteyen müşteriler bankalara akın etti. Bankalar bugünlerde kredi faizlerini indirmek isteyen müşterilerin karşı karşıya kaldıkları yasalara dayalı keyfi uygulamanın değişik türlerine sahne oluyor. Bankaların ‘yasalara dayanarak yapıyoruz’ dediği, müşterinin ise ‘her fırsatta bankalara soyuluyoruz’ diye isyan ettiği faiz, komisyon, refinansman ve borcu erken kapama cezasının ayrıntılarını araştırdık.

Taşıt, İhtiyaç kredisi faizleri konut kredisi faizi gibi indirilebilir mi?

Sabit faizli mortgage kredilerinde faizlerin düşmesi ile ‘refinansman’ yani faiz indiriminin gerçekleştirilebileceği bilen vatandaşların birçoğu ihtiyaç ve taşıt kredilerinde bu hakka sahip olduğu konusunda yeterli bilgi sahibi değil.

Bankaların ticari nitelikli krediler dışında faiz indirme zorunluluğu olmadığını belirten banka yetkilisi, ihtiyaç ve taşıt kredilerinde de faiz indiriminin gerçekleştirilebileceğini belirtti. Kurumsal kredilerde de faiz indiriminin gerçekleştirilebileceğini söyleyen banka yetkilisi bankaların bu konuda bir zorunluluğu olmadığını söyledi.

Mortgage kredisinde 'borcunu erken ödedin' cezası

5582 sayılı Mortgage Kanunu ile Türkiye’de konut kredilerine yeni düzenleme getirildi. Konut sahibi olmak isteyen Bankaların kredi faizi indiminde masraf keyfiyeti haberi için tıklayınız!!!
 
müşterilere 120 aya varan vadelerle bankalar kredi açtı. Amaç konut sahibi olmak isteyen vatandaşlara ödeme ve vade kolaylığı ile yeni bir sistem kurmaktı. ABD’de global krizin tetikleyicisi olan bu sistem Türkiye’de endişe ile karşılansa da kısa sürede kabul gördü.

Bankalara ilişkin çıkan yasalarda müşteriler için bilgilendirme yönü ağır basarken bankaların gelirlerinin ön planda olduğu defalarca tüketici derneklerince de dile getirilmişti. ‘Bankacılık ilgili çıkarılan kanunların sadece banka tarafını tuttuğunu ifade eden dernekler bu konuyu kamuoyunun gündemine taşıdı ama sonuç alınamadı.

Türkiye’de verilen kredilerin geri ödemesinde faiz tahsilatının öncelikle gerçekleştiğini ana paranın taksitler içindeki oranının son aylara doğru yükseldiğini ifade eden banka yetkilisi, krediyi yeni çeken müşterinin bin liralık taksidinin en az 700 TL’sinin faiz tahsilatı iken 300 TL’sinin anapara tahsilatı olduğunu ifade ediyor. Kredilerde  önce faizin tahsil edildiğini ifade eden banka yetkilisi banka verdiği paranın öncelikle faizinin alındığını belirtiyor.

Mortgage kredisine uygulanan yüzde 2’lik erken ödeme cezasını sorduğumuz banka yetkilisi nedenini şöyle açıklıyor. “Müşterinin yapacağı erken ödeme bankanın kasa pozisyonunu bozuyor. 5582 no’lu yasada bu durum ile ilgili olara, krediyi çeken müşteri erken ödeme yaparsa kalan anaparanın maksimum yüzde 0 ile 2’si arasında bankalar tarafından belirlnecek ceza ödemesi gerekiyor. Erken ödeme sistemi de yalnızca bankalar düşünülerek çıkarılmış bir yasa…”

Konut kredilerinde de diğer kredilerde olduğu gibi önce faiz tahsilatı gerçekleştiriliyor. Dolayısıyla faiz ve anaparanın taksit içindeki oranları ancak kararlaştırılan vadenin ortalarına geldiğinde eşitleniyor. Bankalar alınan konut kredileri için en uygun yönten henüz kredinin başlarında erken borç kapama yapmak. Bu sayede müşteri başta ilk taksitlerindeki faiz oranında tenzilat imkanı yakalıyor ama diğer taraftan da anaparanın yüzde 2’sine kadar ceza

Yasada bankacıya kâr tüketiciye nasihat haberi için tıklayınız!!!

ödüyor. Yüzde 2 üst sınır olmasına rağmen banka bu uygulamayı kötüye kullanabiliyor. Yüzde 0 ile 2 arasında alacağı gecikme cezasını 2’ye sabitlemiş durumda.
 

Müşteri bu işlemden fayda görse de, banka faizden yaptığı indirimi erken ödeme ve komisyon ve masraf kalemleri ile dengeliyor. Banka parayı bir cebinden alıp diğerine koyuyor. Burada erken ödeyen müşterinin de taksit ve toplam geri ödeme anlamında karı olduğunu ifade etmek gerekir.

Komisyon ve masraf kalemlerinde bankaların insafına kaldık

Bankalara kredi faizlerini düşürmek isteyen vatandaşların karşılaştığı sorunlar arasında en büyüğü komisyon ya da masraf adı altında istenen para. Bankalar müşterilerinden kendilerinin tayin ettiği miktarda tahsilât yapıyor. Hatta öyleki aynı bankadan aynı kredi oranını aynı vade ile aynı zamanda çeken müşterilerden biri için istenen masraf diğerinden fazla hatta iki katı olabiliyor.

Bankalar bu uygulamalarını yasalarda kendilerine tanınan ve sözleşmelerinde yer alan maddelere dayandırıyor. Masraf alırken adeta müşteriye ‘sen faiz indirimden kar sağladın bunun bir miktarını bana vereceksin’ mantığıyla amiyane tabirle tutturabildiği masraftan işlemleri gerçekleştiriyor.

Yeni çıkarılan tüketici kanunlarında bankalara kredilerin faizleri vadeleri masraflarını reklamlarda belirtmek zorunluluğu getirildi. Bu yolla kredi tanıtımlarında müşterinin kazıklanmasının önüne geçilmeye çalışıldı. Ama bankalar komisyonda müşterinin canını yakmaya devam ederken BDDK ve tüketici örgütleri  ve diğer STK’lar bu konuda sessizliklerini bozmuyor.

Bankaların masraf yalanları

Bankalarca masraflar çeşitli adlar adı altında talep ediliyor. Hatta birçok müşteriye faturalar için otomatik ödeme talimatı verme, hesap açtırma ve kredi kartı verme gibi şartlar öne sürülüyor. Bazı müşterilerin komisyon tepkisine bankaların ‘bin lirasını Hazine’ye ödüyoruz’ cevabını yorumlamasını istediğimiz banka yetkilisinin cevabıyla şok oluyoruz: “bankaların yalanından başka bir şey değil, Hazineye böyle bir ödeme yapılmıyor. Yalnız BSMV diye bir kalem var o da yüzde 5 civarında ama mortgage kredileri hariç diğer kredilerde mevcut.”

Konut kredi, mortgage ya da tutsat olarak adlandırılan kredilerde faizlerini indirmek isteyen müşteri kanunun kendine tanıdığı ayrımcı yaklaşımla komisyon ve masraflar üzerinde keyfi uygulamalar yapabiliyor. Konut kredilerinde hayat sigortası ve DASK gibi deprem sigortasının kredi başka bankaya taşındığında yeniden yaptırma zorunluluğu olup olmadığını sorduğumuz banka yetkilisi, bu tür zorlamanın da bankaların kendi inisiyatifi olduğunu yapılan sigortanın süresinin 1 yıl olduğunu bu süre dolmamışsa müşterinin mecbur olmadığını söyledi.

Konut kredisi çekerken eksper ücreti alan bankadan çektiğimiz krediyi bir başka bankaya taşırken burada yeniden ekspertiz yapılmasının ne kadar doğru olduğunu yönelttiğimiz yetkili,  bunu bankalar kendileri belirliyor fakat kısa bir süre önce SPK lisans şartı getirildi. Belki bir süre sonra SPK Lisanslı eksperin işlemleri tüm bankalarda geçerli olabilir dedi.

Haber 7 Özel

 

Bu haber 804 defa okundu.