Cezaevleri tıklım tıklım. Yani?

2 Ekim 2009 11:45 tsi
Türkiye’deki cezaevlerinin kapasitesi 83 bin kişi. Oysa ‘içeridekilerin’ sayısı 115 bin kişi… Ne zaman ‘cezaevleri tıklım tıklım’ haberleri yapılmaya başlasa, bunu ‘af hazırlığı mı var?’ haberleri izler. İsm

İsmat Berkan/Radikal
Yeni bir affa gerek var mı?

Ben bu lakırdı çıktığı andan itibaren korkmaya başlarım. Ne zaman ki sağda solda başlangıçta küçük haberler halinde, ‘Cezaevleri çok doldu’ yayınları başlar, bunu hemen Meclis’e sunulacak bir af kanunu izler. Tecrübeyle sabit!

Peki cezaevleri doldu mu? Evet, hem de fazlasıyla. Adalet Bakanlığı verilerine göre Türkiye’deki ceza ve tutukevlerinin kapasitesi 83 bin kişiymiş. Oysa şu anda ceza ve tutukevlerinde 115 bin kişi yatıyormuş. Yani cezaevleri sahiden kalabalık.

Peki ama bu kalabalık nereden kaynaklanıyor?
Cevap çok çarpıcı: İçerideki 115 bin kişinin 80 bine yakını hükümlü değil, tutuklu! Yani, halen yargılaması devam eden, belki beraat edecek, belki fişlen tutuklu olarak yattığı süreden daha az cezaya hüküm giyecek olan kişiler bunlar. En azından hâlâ ‘masumiyet karinesi’ ile korunması gereken kişiler.

Bakın bunlardan biri, belki de magazin basını sayesinde en ünlüsü, şarkıcı Deniz Seki dün tutuklandığı günden beri ilk kez hâkim karşısına çıktı. Tam 218 gündür hapiste Deniz Seki. Ve ‘şüpheli’ sıfatıyla suçlandığı davanın ilk duruşması daha dün yapılabildi. Ünlü şarkıcı, 218 gündür bugünü bekliyordu. Bu yazı yazılırken duruşma devam ediyordu, belki de mahkeme bu ilk duruşmasında Deniz
Seki’nin tahliye talebini kabul edecek ve şarkıcı yargılanmaya tutuksuz olarak devam edecek, cezaevinden de tahliye edilecek. Ama diyorum ya 218 gündür hapiste yargılanmayı bekliyordu Seki.
Az önce toplam rakamı verdim, Seki yalnız da değil. Onun gibi yargılanmayı bekleyen veya tutuklu olarak yargılanmakta olan ama henüz hüküm giymemiş durumda 80 bine yakın insan hapiste.

Oysa tutukluluk hali geçici olması gereken bir istisnai hal yasalarımıza göre. Şüpheliler, eğer
kaçma ihtimalleri varsa, halen devam eden soruşturmada delilleri karartma ihtimalleri bulunuyorsa tutuklanıyorlar yasaya göre.

Yasayı tersten okuduğunuzda, bu ihtimaller ortadan kalktığı veya kaldırıldığı zaman da tutukluluk
halinin sona ermesi gerekiyor.

Ama hayır. Bizde rakamların da doğruladığı gibi tutuklama sanki cezanın kendisiymiş gibi görülüyor, çoğu kişi neredeyse yatacağı süre kadar tutuklu kalıyor, o kadar süre tutukluluğun üstüne bir de mahkemede beraat ederse herhalde bir bardak soğuk su içip başına gelenleri sineye çekiyor. (Haksız yatılan hapis için ödenen tazminat cezaları çok küçük paralar.)

Diyeceğim o ki, eğer amaç cezaevlerini boşaltmak, bu yolla bir rahatlama sağlamaksa, hüküm giymiş suçluları affedeceğimize, henüz hüküm giymemiş tutukluları salıvermenin bir yolunu bulmalıyız.
Bu hem adaletin gereği hem insanlığın.

Bu haber 489 defa okundu.