Karakutudan çıkan 7 ekonomi dersi

18 Eylül 2009 09:29 tsi
Ekonomik krizin mağdurları yavaş yavaş olanları anlamaya başladı.Ne krizin kaynağı bankalar kendilerine çeki düzen verdi ne CEO'lar şmarıklıktan vazgeçti.İşte krizden çıkarılacak 7 ders!

Ekonomiye yön verenler bir yıldır süren toplantılar sonucu çeşitli önlem paketleri açıkladı Uzmanlar krizin kaynağı olan bankacılık sektörünün hâlâ kendini düzeltmediği, uluslararası devlerin CEO'ların da hâlâ şımarıklıklarına devam ettiği görüşünde...

Lehman Brothers'ın enkazı henüz çıkarılamadı ama dünya 'karakutuyu' açtı ve olan biteni anlamaya çalışıyor. Şu ana kadar bir çok ünlü ekonomist, Merkez Bankası Başkanı ve IMF gibi kuruluşların tepe yöneticileri çeşitli çözüm önerileri ortaya attı. Geçmişte yapılanlardan ders çıkarıldı mı, çıkarılmadı mı? Bu sorunun cevabını krizden çıkışın hızı gösterecek. The Institute for Public Policy Research (IPPR) adlı think-tank kuruluşu krizden henüz ders alınmadığı kanaatinde. ABD Başkanı Barack Obama da bir konuşmasında bankacıların aynı vurdumduymazlığa devam ettiğini belirterek bu tezi desteklemişti aslında. İngiltere Başbakanı Gordon Brown ise bankacılık sektörüne yüklenerek henüz 'bitmemiş bir hesapları' olduğunu vurgulamıştı.

ÇİN DE DEVREYE GİRMELİ

Dünyayı yeni ve acil bir eylem planının beklediğini düşünenlerin sayısı azımsanmayacak kadar çok. Aynı zamanda uluslararası hareket edilmesinin gerektiği de bu krizden çıkarılan dersler arasında. Çin ve Hindistan'ın IMF gibi uluslararası ekonominin temel organlarında yer almasının gerekliliği de ortaya çıktı. Bankacılığın artık tüm dünya ekonomilerinin üzerinde mutabakata vardığı bir denetleme mekanizması içinde olması da geç ama öğrenilen bir ders oldu.

İŞSİZLİK HÂLÂ SORUN

Küresel krizin en popüler insanı haline gelen ABD Merkez Bankası Başkanı Ben Bernanke, sanılanın aksine ABD ekonomisinin durgunluktan çıktığını söylüyor. Bernanke'ye göre şu anda kapanmayan bir yara var o da işsizlik. Krizin yatırımcılar için önümüzdeki dönemde daha da iyi fırsatlar yaratacağını düşünenlerin sayısı da azımsanacak gibi değil. Eğer bu düşünce hayata geçerse işsizliğin orta vadede bir sorun olmaktan çıkacağı öngörülüyor.

KULAĞA KÜPE OLACAK 7 DERS

1 Para nerede? Amerikalılar paranın nerede olduğunu zor yoldan yani ponzi oyunundan öğrendi.

2 Yeni yatırım araçları sizi kurtarmaz. Karmaşık yatırım araçlarından az riskle çok gelir elde edilemez.

3 Kayıplar konusunda uyaranları ilahlaştırmayın. Bozuk bir saat bile günde iki kez doğruyu gösterir.

4 Kısa vadeli vahşi değişimler piyasaların 'yeni normali'. Artık tehlikeli dönüşlere alışık olmak lazım.

5 Nakit hiçbir zaman fasa fiso değildir. Yıllık tek haneli getiri önemsenmeyebilir. Ama artık boğa piyasası bitti.

6 Geçmişe göre daha büyük şanslar var. Nakit temelli yatırımlar da bonolar ve hisseler gibi popüler artık.

7 Sıkı sıkıya sarılmış bir dünyada yaşıyoruz. Uluslararası şirket hisseleri de birbiriyle oldukça sıkı fıkı.

Krizin Kronolojisi

9 Ekim 2008 İzlanda
Başbakanı 'ulusal iflas'ın' eşiğinde olunduğunu açıkladı.
13 Ekim 2008 İngiltere
üç bankaya 64 milyar dolar enjekte etti.
30 Ekim 2008
Japonya 51, Almanya 32 milyar dolarlık paket açıkladı.
4 Kasım 2008
Barack Obama Başkan.
23 Kasım 2008
Citigroup için kurtarma paketi hazırlandı.
25 Kasım 2008
Fed, mortgage borçlarının 800 milyar dolarını alacağını açıkladı.
7 Aralık 2008
Detroit'te otomotiv şirketi çalışanları kilisede kriz duası yaptı.
11 Aralık 2008
Bank of America 35.000 çalışanının işine son vereceğini açıkladı.
16 Aralık 2008
Fed faizleri neredeyse sıfıra indirdi.
9 Ocak 2009
ABD'de işsizlik 1945'teki seviyeye çıkarak 2.6 milyona ulaştı.
20 Ocak 2009
ABD Başkanı Barack Obama koltuğuna oturdu.
14 Şubat 2009
ABD'nin 787 milyar dolarlık planı kongreden geçti.
17 Şubat 2009
ABD'li otomotiv devleri devlet yardımı istedi.
20 Mart 2009
AB IMF'ye 100 milyar dolarlık yeni fon aktaracağını açıkladı.
2 Nisan 2009
G20 gelişmekte olan ülkelere 1.1 trilyon dolar kaynak ayırdı.

Finans artık altın yumurtlayan tavuk değil

ALINAN dersler arasında artık CEO'ların şımarıklıklarına bir son verilmesi gerektiği de ortaya çıktı. CEO'ların primleri ortadan kalkarken maaşlarını bir dolara kadar indirenler de oldu. The Council on Foreign Relations (CFR) adlı think tank'in yaptığı "Büyük bir krizden küçük dersler" adlı çalışmada finans piyasalarının artık altın yumurtlayan tavuk olmadığı belirtiliyor. Artık 1986-2006 arasındaki ortalama yüzde 16 kazançları unutmak lazım. Son iki yılda yüzde 3'ün altına düşen bir ortamdan bahsediliyor. 

sabah

Bu haber 531 defa okundu.