ABD'ye birşeyler oluyor

17 Eylül 2009 08:44 tsi
Washington ve Türkiye benzer sancıları çekiyor...Neden?

Türkiye’nin son yıllarda yaşadığı dönüşüm sancılarını bize has sanıyorsunuz ama değil. ABD de Türkiye ile benzer tecrübeler paylaşıyor. Muhalefetin eleştiri tonu ırkçılık düzeyine varırken Washington’da ‘Çağlayan’  mitingi düzenleniyor. Hem de ‘Bayrağını kap da gel’ sloganıyla...iyibilgi Washington

Washington geçtiğimiz haftasonu iki milyon kişinin katıldığı dev bir “Obama karşıtı” mitinge ev sahipliği yaptı. Gazetelerde mitingle ilgili fotoğrafları, Obama’ya yönelen eleştirileri ve ilgili haberleri okudunuz. 

Aslına bakılırsa iyibilgi de haftasonu mitingin yapıldığı National Mall’da muhalefetin görkemli gösterisini izliyordu. Ancak haberin ayrıntılarını ajanslara bıraktık ve daha geniş bir analiz için ABD’deki tartışmaları izlemeye başladık. Açıkçası erken konuşmak için de biraz çekindik. Çünkü gözlemlerimiz pek de duymayı isteyeceğiniz türden değildi. Bekledik, ta ki ABD’nin eski başkanlarından Jmmy Carter’ın Obama karşıtı muhalifleri eleştirdiği şu sözlerine kadar: Obama karşıtı eleştirilerin arkasında ırkçılık var. Çünkü ABD’de hala geniş kitleler bir siyahinin ülkeyi başarıyla yönetebileceğine inanmıyor.

İşte bu ırkçılığa varan inançsızlık ABD’nin her tartışmasına yansıyor. Özellikle Obama’nın sağlık reformu çabalarına yansıyan bu yaklaşım Kongre’de bile kendisini gösteriyor. Hafta içi Kongre’de konuşan Obama’ya bir senatörün yalancı diye çıkışması tarihte eşine rastlanmamış bir protestoydu. Obama’nın muhalifleri gittikçe sertleşiyor.

Elbette bu sertlik sokaktaki insana da yansıyor. ABD basınında “ülke uzun bir süredir böylesine bölünmemişti” şeklindeki kaygıları okuyabilirsiniz. Bu bölünme işte National Mall’a toplanan 2 milyon kişiye de yansımıştı. 

O gösteriyi yerinde izlemiştik ve “aşırılıkların”, “kaygıların” pankartlara, yüzlere nasıl yansıdığını iyibilgi olarak gözlemlemiştik.
Açıkçası meydana yansıyan ve kendisini bayraklarda, flamalarda, afişlerde ve yüzlerde gösteren örtülü öfke –gazeteci bile olsak bir yabancı olarak- bizi bile tedirgin etmişti. Öncelikle herkesin elinde, elbise olarak vücudunda, bandana olarak başında, kadınların fuları olarak boyunlarında ABD bayrakları vardı. Bayrağın renklerini mitingde her köşede görebilirdiniz. Evet bayrak bir ulusun yaşamsal varlığını gösteren önemli ve gerekli bir simge. Ancak bunda ne var demeyin. Çünkü o simge diğer işaretlerle bir araya geldiğinde ortaya “öteki”ni dışlayan bir atmosfer çıkıyor. Yabancıysanız, hele hele göçmen olarak milyonların yaşadığı bir ükede, bu sizi psikolojik de olsa yaşam çemberinin dışına itiyor. 
 
O pankartlarda yazılanları  görmeliydiniz. Türkçenin siyasi diline çevirirsek “Cumhuriyet bizim” şeklinde okunabilecek yazılar vardı. Mitinge katılanların  çoğunluğu sağlık reformu ile ülkenin rejimi arasında bağ  kuruyordu. Amerikalıların bir kısmı Başkanlarının ülkeyi Rusya'ya çevirmeye çalıştığını ileri sürüyor, ellerinde, üzerinde Hitler bıyığıyla Obama pankartları taşıyan insanların öfkesi bakışlarından belli oluyordu. Benim en çok dikkatimi çeken genç bir Amerikalının giydiği siyah tişörttü. Üzerinde "Amerika Hristiyandır" yazıyordu. "ABD'nin dinini sorgulayan mı var, ne alaka" demeyin, tüm bu simgeler bir araya geldiğinde ilginç bir anlam ortaya çıkıyor. Size bir sürpriz daha... Çünkü mitinge katılanların ezici çoğunluğunu yediden yetmişe beyaz Amerikalılar oluşturuyordu. Hispanik, Asyalı hatta siyahi Amerikalıları meydanda görmek için çaba sarfetmek gerekiyordu.
 
Ve son sürpriz... Pek çok Amerikalı daha önceden karar verilmişcesine bağımsızlık savaşı veren Amerikalı askerlerin üniformalarıyla gelmişlerdi miting meydanına. Hani filmlerde gördüğümüz, 18. yy'a ait, siyah rengi, pelerini ve ilginç şapkasıyla Holywood'un hafızamıza yerleştirdiği o üniformayla... Ben o üniformayı gördüğümde bunu tarihe verilen bir referans, bağımsızlığı anımsatan bir tepki olarak okudum. Hatta bu tarihin WASP diye tanımlanan Beyaz-Anglo-Sakson-Protestan olarak tanımlanan Amerikalılar tarafından oluşturulduğunu anımsadım.
 
Peki, ilgili ilgisiz bir çok simgenin kullanıldığı, pek çok şeye referans yapıldığı bu mitingde yaşananlar ne anlama geliyor?
 
Eğer Türkiye'de geçtiğimiz yıllarda yapılan Çağlayan ve benzeri mitingleri detaylı incelerseniz ABD'de yaşananları anlamanız da kolaylaşacak. Geçtiğimiz yıl hayatını kaybeden Amerikalı siyaset bilimci Samuel P. Huntington'un "Biz kimiz" kitabında dile getirdiği kaygılarla paralel bir tepki Amerikalıların Kongre'nin önündeki geniş arazide ortaya koydukları şey. Çünkü hem beyaz olan, kendisini "saf kan" Amerikalı hisseden, kurucu unsurlara yaptığı atıfla ülkenin asıl sahibi olduğunu düşünen Amerikalılar uzun bir süredir yaşadıkları bir tedirginliğin Obama yönetimiyle birlikte somutlaştığını görüyorlar. Post-modernizm ve küreselleşmenin Türkiye'de tetiklediği toplumsa dönüşüm Amerika'da da kendisini derin bir şekilde hissttiriyor. Mahir Kaynak'ın teziyle "küresel gelişmeleri doğru okuyamayan bu yüzden tasfiye olmak zorunda olan" Doğan grubunun başına gelenler ya da Ergenekon operasyonuyla Obama'yı iktidara taşıyan tarihsel sürecin benzerliklerini masaya yatırdığımızda, Türkiye'nin çektiği sancılarla ABD'nin tartışmaları birbirine pek de uzak düşmüyor.

İyibilgi.com

Bu haber 1,178 defa okundu.