Tüm kamu alımları yasa kapsamına giriyor

15 Eylül 2009 12:25 tsi
Kamu İhale Yasası, ''kamu alımları yasası'' adı altında ihaleli, ihalesiz tüm kamu alımlarını kapsayacak şekilde düzenleniyor.

Düzenlemeyle, yasanın Avrupa Birliği (AB) direktiflerine uyumlu hale getirilmesi amaçlanıyor. Bu çerçevede, ''eşik değer'' esas alınarak, bu değerin üzerindeki ihaleler bire bir AB direktiflerine uyumlu hale getirilecek. ''Eşik değer''in altında kalan ihaleler ise mevcut durumdan daha esnek bir yapıya kavuşturulacak.

Avrupa Birliğinde eşik değer, direktifler yönüyle böyle bir anlam taşıyor ancak Türkiye'deki mevzuatta ''ihalelerin yabancılara açılma limiti'' olarak yer alıyor. Eşik değer tanımının AB'ye uydurulması amacıyla ''tüm ihalelerin yabancılara açılması söz konusu olur mu?'' sorusuna karşılık Kamu İhale Kurumu (KİK) Başkanı Hasan Gül, ''Bu tamamen mevzuatı nasıl düzenlemeyeceğimize bağlı. Teknik olmadığı için bizim karar vereceğimiz bir konu değil, hükümet tasarrufta bulunabilir. O alan mutlaka belli bir şekilde düzenlenmesi gereken bir alan değil'' diye konuştu.

Düzenlemeyle, eleştirilere konu olan ''istisnalar'' da önemli ölçüde daraltılacak. Yasa kapsamı dışında alım yapılmasını öngören ''istisnalar'', savunma, güvenlik, acil durum, araştırma geliştirme gibi zorunlu alanlarla sınırlı olacak.

''YASA KAPSAMI GENİŞLEYECEK''

KİK Başkanı Hasan Gül, A.A muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'nin Avrupa Birliğine sunduğu ulusal program kapsamında hangi mevzuatın ne zaman hayata geçirileceği konusunda taahhütte bulunduğunu ifade ederek, bu takvime göre AB'ye tam uyumlu Kamu İhale Kanunun, 2009-2010 yıllarında tamamlanması gerektiğini kaydetti.

2010 yılı sonuna kadar yasanın hayata geçirilmesi gerektiği için çalışmaya bir kaç ay içinde son şeklini vermeye uğraştıklarını belirten Gül, ''Yoğun bir şekilde çalışıyoruz. Yasanının adını da kamu ihale kanunu değil, kamu alımları kanunu gibi düşünüyoruz'' şeklinde konuştu.

Gül, ihalenin, sadece belli bir alım usulü oluşturduğuna dikkati çekerek, ''Bir takım kamu alımları ihalesiz yapılabiliyor. Bu kanun hepsini kapsayacağı için ihaleli, ihalesiz... Kanun kapsamı genişleyecek'' dedi.

'TEMEL FARK, EŞİK DEĞERE DAYANIYOR'

Hasan Gül, soru üzerine mevcut kanun ile yeni hazırlanan kanun arasındaki temel farkın ''eşik değere'' dayandığını belirtti.

''Eşik değer''de Avrupa Birliği mantığına geçileceğini kaydeden Gül, bu çerçevede eşik değer tutarının üzerindeki ihalelerin bire bir AB direktiflerine uygun olacağını, altındaki ihalelerde ise esnek bir yapının uygulanacağını ifade etti. Gül, yasanın büyük ölçüde eşik değerin üzerindeki ihaleleri kapsayacağını, altında kalan ihaleler için ise temel prensiplerin bulunacağını, ayrıntıların ikincil mevzuatla belirleneceğini anlattı.

'YERLİ İSTEKLİYE FİYAT AVANTAJI ÜYELİĞE KADAR GEÇERLİ'

''Eşik değer AB'ye paralel kılınırken Türkiye'de de ihalelerin tüm AB ülkelerine açık hale getirilmesi söz konusu olacak mı?'' sorusuna karşılık KİK Başkanı Gül, özetle şu bilgileri verdi:

''O tamamen mevzuatı nasıl düzenleyeceğimize bağlı. Biz, şimdiki mevzuatımıza paralel düzenleme yapabiliriz. Şu anda idareler eşik değerin altındaysa hiç ihaleye yabancı sokmam diyebiliyor, idarelerin inisiyatifi bulunuyor. Eşik değerin üzerindeyse yabancıları almak zorundayız. Fakat yüzde 15'e kadar yerli istekli lehine fiyat farkı uygulayabiliyoruz. Yerli istekliye fiyat avantajı, AB direktiflerine aykırı ancak biz üye oluncaya kadar bunu koruma hakkımız var ve bu yönüyle bu alanda her halükarda zaten direktiflere aykırı bir durum oluşturuyoruz.

Konu teknik olmadığı için bizim karar vereceğimiz bir konu da değil. Hükümet orada hangi tasarrufta bulunursa bulunabilir. O alan mutlaka belli bir şekilde düzenlenmesi gereken bir alan değil. Yeni mevzuatta mevcudun benzerini de yapabiliriz, tamamen farklı bir şey de yapabiliriz. Eşik değerin altında yabancıları kabul ederim ama eşik değerin altında da yüzde 15'e kadar fiyat farkı uygularım diyebiliriz. O alan siyasi bir alan... Biz ancak alternatiflerin ne olabileceğini sunabiliriz.''

'YENİ BİR DENETİM MEKANİZMASINA GEREK YOK'

Düzenlemede nasıl bir esneklik öngörüldüğünün sorulması üzerine Gül, durumu şöyle bir örnekle açıkladı:

''AB'deki mevcut direktiflerde otelcilik, yemek, güvenlik, organizasyon gibi bazı hizmet alımları çok esnek. Ama bizde mesela yemek işi varsa, belli bir tutarın da üzerindeyse açık ihale usulüyle yapmak zorundayız. Halbuki böyle alanlarda, açık ihaleyle başarılı sonuç almak çok zor. Çünkü durum en ucuza vermek gibi bir sonuca gidiyor, ama bu tür hizmet ihalelerinde fiyatın ötesinde kalite önemli. AB direktifleri bu anlamda bir takım ihalelerin sadece o alanda faaliyet gösteren kişilerin davetiyle yapılmasına izin veriyor. Bunu nasıl düzenleyeceğimiz, bize bırakılmış bir şey. Biz illa o kadar esnek bırakmayabiliriz.''

Esnek yapının suistimalleri de beraberinde getirebileceği hatırlatılarak, ''Kamu İhale Kurumu da denetimden uzaklaştı. Esnek yeni yapıya paralel yeni bir denetim mekanizması düşünüyor musunuz?'' sorusuna karşılık Gül, ''Denetim sistemimizde bir boşluk yok ama her zaman daha iyi yapmaya çalışmak lazım. Onun ötesinde özel bir denetim mekanizmasına gerek yok, çünkü şu anda kamuda denetim sistemimizde boşluk yok'' dedi.

Gül, bu yöndeki başka soru üzerine, ''Denetimde bir boşluk yok derken tüm ihaleler kanuna, mevzuata uygun yapılıyor, hiçbir problem olmuyor anlamında değil. Demek istediğim bu usulsüzlükler, suistimaller mevzuatta denetim boşluğu olduğu için yapılmıyor, öyle bir boşluk yok. Yine insanlar bunu yapıyor olabilir ama bu, boşluktan değil. Çünkü denetim, hiçbir zaman tüm işlemlerin ve ihalelerin yüzde 100 denetimi anlamında yapılmaz, seçicilik vardır. Suistimal yapan kişiler de ortaya çıkmaması için bir takım şeyler yaparlar'' diye konuştu ve mevcut denetim mekanizmasının bu yönüyle yeterli olduğunu söyledi.

'BİR KISIM İSTİSNALAR KALKMIŞ OLACAK, ORASI NET'

Hasan Gül, ''istisnalar'' konusunda nasıl bir düzenleme yapılacağının sorulmasına karşılık, istisnaların önemli ölçüde sınırlandırılacağını anlattı.

''Bizde bu alan biraz daha karışık'' diyen Gül, Türkiye'de, AB'de olduğu gibi bir eşik değer ayrımı olmadığı için alımların genel olarak çok katı bir hale geldiğini, bu nedenle istisnaların ortaya çıktığını söyledi.

Gül, ''Biz Avrupa Birliği anlamında bir eşik değer uygulamasına geçtiğimiz zaman istisnaların pek çoğunu artık yazma gereği olmayacak. Çünkü bu kapsamdaki alımların çoğu eşik değerin altında kalacak, biz de zaten orayı daha esnek düzenleyeceğimiz için istisnalara çok ihtiyaç kalmayacak'' diye konuştu.

Hasan Gül, AB'de de istisna kapsamında bulunan savunma, güvenlik, acil durum, araştırma geliştirme gibi bir takım hizmet alımlarının istisna kapsamında yer almaya devam edeceğini, ancak bunun dışındaki istisnaların analiz edildiğini söyledi.

Gül, ''Bunlardan hangisinin AB direktifleri anlamında istisna olacağı, hangisinin özel ihale usullerine veya daha esnek ihale usullerine tabi olacağı, hangisinin ise istisna olmayacağına yönelik çalışmalarımız var. Onları ilerde ilgili kurumlarla tartışarak, sonuçlandıracağız. Bir kısım istisnalar kalkmış olacak, orası net'' diye konuştu.

aa

Bu haber 752 defa okundu.