Bunun hesabını kim verecek?

13 Eylül 2009 14:36 tsi
Boru hattı ortada kaldı, 18 milyon dolar toprağa gömüldü..

Yanlış planlama ve bürokrasi hatası, devleti 18 milyon dolar (yaklaşık 27 milyon TL) zarara soktu. 54 sağlık ocağı, 16 derslikli 11 okul veya 50 yataklı 3 hastanenin yapılabileceği para, İzmit-Haramidere (İstanbul) arasında yapılan 128 kilometrelik petrol boru inşaatı için ödendi.

20 yıl önce yapılan hat, sahipsizlikten çürümeye terk edilince, inşaat için kullanılan 12 milyon 140 bin 100 İslam Dinar'ı (yaklaşık 18 milyon dolar) krediyi de Hazine ödemek zorunda kaldı. Hazine Müsteşarlığı'ndan verilen bilgiye göre, projede kullanılan kredinin geri ödemesi, geçen yıl sonu itibarıyla tamamlandı.

İzmit-İstanbul arasında yapılan petrol boru hattını Zaman, 25 Mayıs 2002'de "128 kilometrelik boru hattı çürümeye terk edildi" başlığı ile kamuoyuna duyurmuştu. 1977'de Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), Trakya Bölgesi ve İstanbul'un petrol ihtiyacını karşılamak ve tanker trafiğini azaltmak için yeni bir petrol boru hattını planladı. 1985'te inşaatı ihale edilen hat, gecikmeli olarak 1989'da tamamlandı. Petrol taşımacılığı için planlanan hat, işletmeye alınmadığı için çürümeye terk edildi. Çalışmayan boru hattından gelir de elde edilemeyince, inşaat için harcanan parayı garantör olan Hazine ödedi. Hazine, çürüyen boru hattı için kredinin kullanıldığı İslam Kalkınma Bankası'na 18 milyon dolar ödeme yaptı. Kamu yönetimi, her yıl milyonlarca dolarlarla yol, boru hattı, büyük hizmet binaları, köprüler, barajlar vb. inşaat yapıyor. Projelerin birçoğu Hazine garantili bulunan kredilerle inşa ediliyor. Denetimsizlik ve yanlış planlama, projelerin birçoğunun ya tamamlanmamasına ya da tamamlandığı halde atıl durmasına sebep oluyor. Plansızlığa son örnek, İzmit-İstanbul arasında yapılan petrol boru hattı oldu. Boru hattı bitmesine rağmen 18 yıldır petrol taşımacılığında kullanılamadı. Sahipsizlik yüzünden 128 kilometreyi bulan hat, çürümeye terk edildi. İşletmeye alınmadığı için herhangi bir gelir elde edilemeyen hat, devlete 18 milyon dolara mal oldu. Hattın inşaatında kullanılan krediyi Hazine, İslam Kalkınma Bankası'na (İKB) ödedi. İnşaat aşamasında proje için 15,5 milyon dolarlık kredi anlaşması yapılırken rakamın 8,5 milyon dolarlık bölümü kullanıldı. Aradan geçen zaman dikkate alınarak Hazine parayı 18 milyon dolar olarak bankaya geri ödedi. 30 Haziran 2004'te başlayan ödemeler, 6'şar aylık dönemler halinde 10 taksitte yapıldı. Hazine Müsteşarlığı'ndan verilen bilgiye göre, 31 Aralık 2008 itibarıyla kredi ödemesi tamamlandı.

HAT, BELEDİYELERE DEVREDİLDİ

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından yaptırılan ancak devreye alınamadığı için Enerji Bakanlığı'na (BOTAŞ) devredilen hattın son sahibi belediyeler olacak. Enerji Bakanlığı'ndan alınan bilgiye göre belediyeler, hattın sağlam kalan bölümlerini bakıma alıp su taşıma vb. amaçlı kullanacak. BOTAŞ, YPK kararı gereği hattın devir işlemlerini yaptı. Ancak, inşaat sırasındaki kamulaştırma sorunları ve boru hattı etrafındaki yapılaşma nedeniyle belediyelerde devir işlemlerinde sorunlar yaşıyor. Ayrıca, boru hattı için alınan yakıt pompası üniteleri ile Pig istasyonları BOTAŞ Pendik İşletme Müdürlüğü'nde ihtiyaç durumunda kullanılmak üzere tutuluyor.

Talip çok, kullanan yok

Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) İstanbul ve Trakya Bölgesi'nin akaryakıt ihtiyacını İpraş (İzmit) rafinerisinden karşılamak için Haramidere'ye (İstanbul) petrol boru hattı yapılmasını programına almıştı. Beyaz ürün (benzin, motorin) taşıması için planlanan ve 1989'da tamamlanan hat ortada kalınca 1990'da bütün hak ve yükümlülükleriyle birlikte BOTAŞ'a devredildi. BOTAŞ tarafından yapılan değerlendirmede, petrol taşımacılığı için planlanan hattın doğalgaz kullanımı için yetersiz olduğu tespit edildi. Değişik zamanlarda ABD'nin üçüncü büyük petrol şirketi ConocoPhillips ve İSKİ gibi firmaların boru hattının kullanımı gündeme geldi, ancak bu girişimlerden de sonuç alınamadı. Son olarak Yüksek Planlama Kurulu (YPK), hattın 3 belediyeye devredilmesine karar verdi ve BOTAŞ devir işlemlerini gerçekleştirdi. Belediyeler de projedeki kamulaştırma sorunları nedeniyle hatla ilgili sağlıklı bir çalışma yapamıyor.

zaman

Bu haber 789 defa okundu.