Bu rapor AB’yi sarsacak

Çok değil bundan sadece dört gün önce kaleme aldık. İyibilgi’de çıkan “Şu AB’nin çenesini kapatın” başlıklı analizi hatırlıyor olmalısınız. O analizde şunu söylemeye çalışmıştık: “Kıbrıs konusundan tutun da Türkiye ile açılacak müzakere başlıklarına, Fransa ve Almanya’nın hodgam tutumuna kadar pek çok konuda AB Türkiye ile ilişkilerini soğutmak için elinden geleni ardına koymadı. Ve hadi açık konuşalım: Oyun dışı kaldı. Oyun dışı kaldı çünkü şu anda Ortadoğu ve Kafkaslarda yeni bir oyun kuruluyor. AB bu oyunun bir parçası değil. Sahibi hiç değil… ancak konuşuyorlar. Sürece dahil olmak için ya da çoktan oyunun dışında kaldıklarını kabul edemediklerinden konuşuyorlar…”

AB sürece dahil olmaya çalışıyor

Pazar günü Sabah yazarı Erdal Şafak Stockholm’den yazmış. İyi de yazmış… Demiş ki AB Dışişleri bakanları gayrı resmi toplantısının konu başlıkları “Ortadoğu barışı, Ortadoğu’daki son durum, Afganistan’daki durum, Kafkaslardaki durum, AB’nin komşu ülkeleri ve Akdeniz birliği projesi” şeklinde… ve şunu da eklemiş: "Saydığımız başlıkların hepsinde AB’nin yolu Ankara’dan geçiyor." Bir de bizim analizimizle paralel bir sonuca gitmiş Şafak: AB geleneksel olarak dünyanın bu en gerilimli bölgesinde ne zaman kriz patlak verse görmezlikten geliyor, hiçbir anlamı olmayan demeçlerle geçiştirmeye çalışıyor, hatta bazen de sırtını çeviriyor. Ama ne zaman ki, sıcak krizler bir ölçüde soğuyor, AB hemen "Gözlemci" konumuyla soruna müdahil olmaya kalkışıyor. Nasıl olsa tehlike geçtiği, ateşteki kestaneler birileri tarafından alındığı için.

AB'nin kör stratejisi

Kimi okuyucularımız analizimize bazı çekincelerle yaklaşmış ve bizi “iyi niyetli olmakla” eleştirmişti. Elbette okuyucularımızın eleştirilerinde haklı yönler olabilir, ancak şu tespitimiz oldukça doğru: Ermenistan’la yakınlaşma politikasından, Kürt sorununa, Ortadoğu’daki gelişmelerden Kafkaslara… AB tek kelimeyle “oyun dışı.” Çünkü içine düştükleri kimlik bunalımı, kendi içlerindeki özellikle göçmenlerden kaynaklanan problemler AB’nin stratejik bakış açısını köreltiyor.

Akil adamlardan AB'ye uyarı

İşte bu yüzden süreci ve AB’nin geldiği noktayı anlayabilmek için AB’nin akil adamlarının sarsıcı raporuna dikkatle göz atmalı. Başkanlığını Nobel ödüllü eski Finlandiya cumhurbaşkanı Martti Ahtisaari'nin yaptığı 'akil adamlar', 52 sayfalık raporlarında, Türkiye ile yaşanan kısır döngünün kırılması için Avrupalı hükümetlerini, 'verdikleri taahhütlerin arkasında durmaya ve Türkiye'ye adil davranmaya' çağırıyor. Özellikle Avrupalı liderleri konuştuklarına dikkat etmeleri için uygun bir üslupla uyarıyor. Akil Adamlar'a göre, AB'nin devlet ve hükümet başkanlarının oybirliğiyle aldıkları kararın hemen ardından bazı Avrupalı liderlerin yaptıkları olumsuz yöndeki açıklamalar, tam üyeliğe alternatif birtakım düzenlemeleri nihai hedef olarak benimseme çabaları ve müzakerelerin önüne konulan engeller sürecin raydan çıkmasına sebep oluyor. Akil Adamlar, Türkiye'nin bölgedeki giderek artan gücüne ve AB'ye kazandıracaklarına da değiniyor. "Türkiye, krizlerin çözümüne katkıda bulunur ve dünyada enerji ulaşımı açısından bir kesişme noktası görevini görür." diye yazan Komisyon, Türkiye olmadan AB'nin bölgede işinin çok daha zor olacağını kaydediyor.

Bush'a sunulan rapor gibi

Açıkçası bu rapor İran’a saldırmayı planlayan ABD Başkanı Bush’u bitiren 2007 tarihli istihbarat raporunu hatırlatıyor. Benzerlik şurada: Bush ve ekibinin kimi lobilerden etkilenerek körelen stratejik bakış açısı ABD’yi neredeyse Ortadoğu’da bir yıkıma yol açacak saldırıya itecekti. Ancak 2007’de ABD’deki 16 istihbarat örgütünün şemsiye kurumu National Security Agency bir rapor yayınlayarak İran’ın nükleer silah geliştirmediğini duyurdu. Bu rapor Beyaz Saray’ı sarstı. Açıkça bir “bir adım daha ileri gitme” mesajıydı. Bush bu mesajı aldı ve İran’ı hedef alan saldırı rafa kaldırıldı. O tarihte ulusal güvenlik konseyi böyle bir rapor yayınladı, çünkü ABD ve dünya kamuoyunun, Beyaz Saray’ın yapmaya kalkışacağı stratejik hatadan haberdar olması ve yetkililerin uyarılması gerekiyordu.

İşte AB’nin akil adamlarının raporu bu anlamda bu istihbarat raporuyla benzeşiyor. Akil adamların uyarılarının bir kısmı doğrudan Ankara’yı, önemli bir kısmı ise AB liderlerini hedef alıyor. AB liderlerine “gözünüzü açın, sürecin dışında kalıyorsunuz” anlamına gelen bir uyarı bu. İyibilgi “tren kaçtı, geçmiş olsun” demişti, akil adamlar ise liderlere “önünüzde son bir şans daha var” diyor.

iyibilgi.com