Hem ABD’yi hem Rusya’yı kim döver?

1 Eylül 2009 16:42 tsi
Size minik ve fakir bir ülkenin hikayesini anlatalım.. ‘Biz bölgesel gücüz, bize ne miniklerden’ demeyin. Çünkü o ülkede ‘süpergüçler’ bulunuyor! iyibilgi Ankara

Ne kadar minik ve ne kadar zor durumda olduğunu anlatmak için ilk önce bir iki rakam verelim.

Nüfusu 4.5 milyona yakın. Yüzölçümü de yine yaklaşık 34 bin Km kare. İsmini de söyleyelim ki, böyle bildik bir ülkede neler oluyor biraz daha şaşırılsın: Moldova.

Ukrayna ve Romanya’nın arasında, Rusya’nın hayli arka bahçesi, eh, Türkiye’ye yakın “mütevazı” bir ülke burası.

Jeopolitik açıdan da Romanya ile Rusya arasında sıkışmış diyebiliriz. İç politikasına hiç girmeyeceğiz Ama kısa süre önce seçim yaşadığını, oyların büyük çoğunluğunu Komünist Parti’nin aldığını not düşelim.

Tabii ekonomisini de söyleyelim, Moldova fakir bir ülke. Çeşitli kaynaklar kişi başına yıllık gelire ilişkin “değişik” rakamlar verse de, gerçek bunlara uygun değil.

Moldova devleti de ekonomik açıdan hayli sıkışık! Şu kadar söyleyelim; tüm bütçesi 1.5 milyar dolar. Ekonomik krizi de buna eklerseniz “zar zor” ayakta durduğu söylenebilir Kişinev’in.

Etnik dağılımına falan hiç bakmıyoruz ki, bir çok problemi de barındırır. Yalnız bu ülkede yüzde 5’e yakın Gagavuz Türkü olduğunu söyleyelim ve sadede gelelim.

Moldova’ya o kadar süper güç sığar mı?

Moldova’nın ekonomik geçimi (!) açıkça, “siyasi dengelerini ve küresel pozisyon”unu etkiliyor. Herhalde ne demek istediğimiz anlaşıldı.Bu konuda da Rusya’nın majör bir konumu var.

Sıkışıklık sürerken Rusya Moldova’ya Temmuz ayı başında 500 milyon dolarlık bir kredi sağlayacak prensip anlaşması yapmaya karar verdi. Ve imzalandı da.

Tabii bu durum, Moldova’nın Ukrayna konusundaki yakınlığı, Romanya’nın durumu, AB meselesini bilen ABD tarafından hemen fark edildi.

Edilince de toplamı “yaklaşık” ve maksimum 700 milyon doları bulan ama ancak yıllar içinde taksit taksit verilen (25 milyon dolar) yardımını hemen artırdı.

Böylece Moldova ve periferisi üzerine süren ABD ve Rusya rekabeti biraz dengelenmiş gibi oldu. İşte tam bu sırada kimsenin beklemediği, hatta tahmin bile etmediği bir gelişme yaşandı.

Çin, Moldova’ya tam 1 Milyar dolar verdi! Moldova’nın dış borcu bir anda üç katına fırladı. Eski Sovyet topraklarında Komünist çoğunluğu sahip ülkede süpergüçlerin kavgası patladı.

Üstelik ne ABD’nin ne Rusya’nın bu kredi ile başetmesi mümkün gözükmüyor. Zaten Moldova’da borçlarının katlanmasına bu yüzden ses çıkarmadı.

Bu borç için ilk 5 yılda Moldova’nın ödeyeceği para.. Buraya dikkat, sadece “sıfır”! Ardından da 15 yıllık taksit imkanı. Ardından da faiz sadece yüzde 3.

Ve ABD veya Batı’nın verdiği her borçta dayattığı örneğin “insan hakları” gibi konularda tek bir şartı da yok Çin’in.

IMF’e ‘hadi canım sana güle güle” demiş

Sonradan ortaya çıktığına göre, iki ülke arasındaki temaslar bu yıl başından beri sürüyor. Aynı dönemde Moldova’ya “yardım” için gelen IMF’e Devlet Başkanı Voronin “sağolun, başka zaman inşallah” demiş.

Peki tüm bunlar ne demek? Gayet basit. Çin hayli “cesur” hissediyor olmalı. Çünkü bu topraklar bugüne değin onun pek ilgi alanı olmadığı gibi, hem ABD’yi hem de Rusya’yı “açıkça” karşısına alacak böyle bir hareket de yapmış değildi.

Özetle bu hamle ekonomik/ticari değil, açıkça “jeopolitik” bir adım. Üstelik iki gücü de tasfiye etmiş bulunuyor bu manada. Hasılı Çin, büyüklüğüne münasip şekilde artık her yeri kendi arka bahçesi olarak görüyor.

Peki ya Moldova? Onun için sorun var mı bilinmez ama şu sıralar “Allah bin bereket versin” dediğine şüphe yok. 

www.iyibilgi.com

Bu haber 3,053 defa okundu.