'ABD, İsrail'e mesafeli durmalıydı'

25 Ağustos 2009 09:34 tsi
Amerikalı iki uzmandan ilginç tespit.

Yahya Bostan / Sabah

'ABD, İsrail'e mesafeli durmalıydı'

ABD'deki etkin Yahudi lobisi üzerine yazdıkları kitapla dikkat çeken ABD'li iki profesör, İsrail lobisinin Obama'yla değiştiğini belirtti. İki uzman, ABD'nin İsrail'e karşı da Türkiye'ye davrandığı gibi davranması gerektiğini söyledi

ABD Başkanı Barack Obama'nın gelişinden sonra İsrail ile ABD arasında birçok noktadaki fikir ayrılıkları son birkaç haftadır sert açıklamalarla devam ediyor. İki ülke özellikle yerleşkeler konusunda fikir birliğine varamıyor. İsrail'in yerleşkelere son vermesini isteyen Obama'nın, Yahudi lobisince "düşmanlıkla" suçlanması sert rüzgarlara neden oldu. Bu gerilim sürerken, yaşananları İsrail'in ABD dış politikası üzerindeki etkisini anlatan "İsrail Lobisi" adlı kitapları ülkede yankı uyandıran Harvard Üniversitesi Profesörü Stephen Walt ile Chicago Üniversitesi'nden John Mearsheimer ile konuştuk.

 Obama'nın Ortadoğu barış politikası, İsrail lobisini de etkiliyor mu?

- Walt: Obama'nın Ortadoğu girişimini başlatmasıyla İsrail lobisinde gözle görülür bir değişim başladı. İsrail'i destekleyen birçok kişi Ortadoğu'daki durumun daha kötüye gittiğinin farkında. Bu yüzden İsrail'in ABD'deki pek çok dostu artık Washington'un daha tarafsız bir konum almasını destekliyor.

İsrail lobisi içinde birbirinden bu kadar farklı görüşler var mı?

- Mearsheimer: 2007'den bu yana ortaya çıkan en önemli değişiklik ABD'deki İsrail lobisinde... Lobi artık farklı görüşleri de barındırıyor. J Street (barışı destekleyen İsrailli bir örgüt) adlı yeni oluşum bunun en önemli göstergesi. Ancak Obama'nın İsrail ve Filistin üzerinde yeterli baskı kurabilmesi yine de zor. Lobi hala Washington'daki etkisini sürdürüyor. Yine de bazı ABD'li Yahudiler arasında İsrail yanlısı politikaların yeniden tanımlanması gerektiğine ilişkin büyük farkındalık görüyorum. 

 Obama'nın barış planına tepki için İsrail hükümeti lobiden yardım alıyor mu?

 - Walt: İsrail, Obama'nın iki devletli çözümünün engellenmesi için ABD'deki bağlantılarını harekete geçirecektir. 

 İsrail'e uzak bir mesafede dursaydı ABD bölgede daha başarılı olur muydu?

- Mearsheimer: ABD, Türkiye ile kurduğu ilişkiye benzer bir ilişkiyi İsrail ile kurmuş olsaydı çok daha başarılı olurdu. Ancak bu olasılık dahilinde değil.

JOHN J. Mearsheimer ile Stephen M. Walt'in 2006'da yazdığı "İsrail Lobisi ve Amerikan Dış Politikası" adlı kitabında İsrail'i eleştiren ve Amerikan dış politikasını tek başına İsrail'in belirlediğini ifade eden yazarlar, bunun ABD'nin küresel imajına ve gücüne zarar vermeye başladığını ileri sürüyor. Bu görüşleriyle Yahudilerin hedefi durumuna gelen yazarlar, kitaplarında İsrail'in artık ABD için 'Stratejik bir yük' haline geldiğini kaydediyor.

Bu haber 619 defa okundu.