TSK, Washington'u nasıl kızdırdı?

22 Ağustos 2009 10:18 tsi
Amerikan medyasındaki dedikodulara göre, Washington, TSK'nın bir operasyonuna tepkili. Peki bu operasyon hangisi?

Semih İdiz / Milliyet

ABD’nin Irak’a girmesi ve kalması ne denli sorunlu olduysa, çıkması da o denli sorunlu olacağa benziyor. Amerikan ordusunun Irak’tan çekilme sürecini lehlerine çevirmeye çalışanların yarattıkları dehşet bunu gösteriyor.

Bu arada, ABD’nin çekilmeye başlamasıyla Irak’ın bölünmesi olasılığı azalmıyor, aksine artıyor. En azından son gelişmeler öyle bir görüntü veriyor. Birileri bir Şii-Sünni çatışmasını körüklerken, merkezi hükümetle Bölgesel Kürt Yönetimi (BKY) arasındaki gerginlik de bir Arap-Kürt çatışması olasılığını gündemde tutuyor.

Başkan Obama burada ciddi bir açmazla karşı karşıya bulunuyor. Bir yandan seçim kampanyası sırasındaki sözünü tutup “çocukları eve getirmesi” gerekirken, diğer yandan, Irak’ın kaosa sürüklenmesini engellemesi gerekiyor. Bu çerçevede bazı yeni seçeneklerin gündeme gelmeye başladığını görüyoruz.

Örneğin, Irak’taki Amerikan birliklerinin komutanı General Ray Odierno, ABD güçlerinin, Kuzey Irak’ın statüsü tartışmalı bölgelerinde, Irak ordusu -fakat daha da önemlisi- Peşmergelerle birlikte devriye gezmesini önerdi. Bu da ilk etapta her an patlamaya hazır olan Kerkük’ü akla getiriyor.

Türkiye’den Irak’a bakış
Kerkük’ün statüsü konusunda Bağdat ile anlaşmazlıkları süren Kürtlerin bu öneriye sıcak baktıklarını tahmin etmek güç değil. Zira bu ortak devriyelerle Kerkük nispi bir istikrara kavuşturulabilirse, bunun Kürtlerin kente dönük siyasi taleplerini gerçekleştirmelerine de katkı sağlayacağı düşünülüyor.
Bu arada Amerikan ordusu için göreli bir istikrara sahip olan Kuzey Irak’ta konuşlanma seçeneğinin cazibesi de giderek artıyor. Ordusunu Irak’tan büyük ölçüde geri çekecek olsa da, Washington ülkeyi tümüyle terk etmek niyetinde değil. Bu nedenle daha şimdiden, ileride yaşanacak olası gelişmelere göre, Irak’a geri dönmesini sağlayacak zemini hazırlamaya başladı.
Bu da Irak genelinde “düşman” olarak görülen Amerikan ordusu için, “dost” ve “müttefik” gözüyle bakıldığı Kuzey Irak’ın önemini artırıyor. Başka bir deyişle, Iraklı Kürtler ile Washington arasındaki ilişkinin daha da derinleşmesine yol açacak bir sürecin arifesinde olduğumuz söylenebilir.
Türkiye açısından bakıldığında, Irak’taki gidişat pek de hayırlı görünmüyor. Her şeyden önce, Ankara’nın korkulu rüyası olan Irak’ın bölünmesi olasılığı ciddi bir şekilde ortada duruyor. Bu olasılığın gerçekleşmesi ve ABD’nin korumasında bağımsız bir Kürt varlığının ortaya çıkması, Ankara’daki şahin kanadın çok da hoşuna gidecek bir gelişme olmasa gerek.

Türkiye-ABD-PKK

Bu arada, Amerikan medyasındaki dedikodulara göre, TSK’nın kısa bir süre önce Kuzey Irak’taki PKK mevzilerini bombalaması, “Bize niçin önceden haber verilmedi?” diyen General Odierno’yu çok kızdırmış. Ancak Washington, “durumun hassasiyetine binaen” bunu mesele etmemeyi tercih etmiş.

Bu iddialar ne kadar doğru bilemiyoruz. Ancak, “Ateş olmayan yerden duman çıkmaz” derler. Bu nedenle, ABD ile PKK’ya karşı var olduğu söylenen işbirliğinde her şeyin tozpembe olmadığı ortaya çıkarsa, bu çok da şaşırtıcı olmaz. Bu işbirliğinin temelinde zaten başından beri farklı beklentiler yatıyor.

Türkiye ABD’den PKK’nın bölgeden tümüyle çıkarılmasını isterken, ABD’nin amacı, verdiği istihbarat sayesinde, TSK’nın bölgedeki operasyonlarının “zaman ve zemin” açısından sınırlı tutulmasını sağlamak olmuştur.

Bu arada Washington Türkiye’nin PKK’ya karşı operasyonları ile Iraklı Kürtlere gözdağı vermesini istemiyor. Oysa TSK içinde bu gözdağının verilmesinden yana bir eğilimin olduğunu tahmin etmek güç değil.

Hal böyleyken, Washington’un, hükümetin “Kürt açılımına” güçlü destek vermesinin önemli bir nedeni de böylece ortaya çıkıyor. Uzun lafın kısası, Irak’ta zemin kayganlığını korurken, Kuzey Irak yeni siyasi gelişmelere gebe görünüyor.

Bu haber 1,238 defa okundu.