Çin dünyanın enerjisini topluyor

20 Ağustos 2009 09:19 tsi
Çin, Avustralya tarihinin en büyük anlaşmasına imza atarak Afrika'dan Uzak Doğu'ya enerji piyasasında 'varım' dedi...

Çin'in enerji devi PetroChina şirketi, Avustralya'dan 20 yıl içinde 50 milyar Avustralya doları (41 milyar ABD doları) tutarında sıvılaştırılmış doğalgaz almak üzere anlaşma imzaladı.

Avustralya Kaynaklar ve Enerji Bakanı Martin Ferguson, Pekin'de gazetecilere yaptığı açıklamada, doğalgazın, ExxonMobil'in yüzde 25 hissesi bulunan Avustralya'nın batı sahillerindeki rezervlerden sağlanacağını belirtti.

Böylece Çin, Afrika, Güney Amerika ve Orta Asya'dan sonra, Avustralya'da da ABD'nin enerji konusundaki bir numaralı rakibi oldu.

Söz konusu anlaşma, Çin Dışişleri Bakan Yardımcısı Hı Yafey başkanlığındaki heyetin Avustralya ziyaretini iptal ettiğinin açıklandığı gün imzalandı.

Pekin'in Avustralyalı madencilik devi Rio Tinto'nun yöneticilerini casusluk suçlamasıyla tutuklaması, Avustralya'nın da muhalif Uygur lideri Rabiya Kadir'in ülkelerine gelmesine izin vermesinden dolayı iki ülke arasındaki ilişkiler gerilmişti.

Avustralya makamları bu gelişmeleri iki tarafın uğraştığı "zorluklar" olarak nitelemişti.

Çin'in de tüm siyasi problemlere rağmen ekonomisi söz konusu olduðunda "zorlukları" gözardı edebileceği böylece bir kez daha ortaya konmuş oldu.

Çin Enerji Jeopolitiği: Yükselen Ekonominin Artan İştahı

Pekin "enerjinin kaynağında kontrol" politikası için arz güvenliği yolunda elinden geleni yapıyor. Çin'in yıllık yüzde 9 büyümeye ulaşan ekonomisi, bu büyümeyi devam ettirmek için muazzam enerji kaynaklarına muhtaç. 2045 yılı itibariyle Çin, enerji ihtiyacının yüzde 45'ini ithalâtla karşılamak zorunda kalıyor olacak.

Kazakistan ham petrolü Kazakistan'da Atasu'dan Doğu Türkistan'a akıyor Bu bin kilometrelik bir hat. Bu petrolün Çin topraklarına ilk defa doğrudan boruyla iletilmesi anlamına geliyor.

2011 yılı itibariyle bu boru hattı Dushanzi'ye kadar 3.000 kilometre daha uzayacak. Çin, 700 milyon dolarlık boru hattının tümünü finanse etti ve bütün petrolü de satın almayı taahhüt etti. 2005'te Çin'in CNPC kamu petrol şirketi PetroKazkhstan'ı 4.2 milyar dolara satın aldı ve bu şirket üzerinden Kazakistan'da petrol kuyuları araştırmak ve açmak niyetinde.

Çin, Japonya'yı geçerek Amerika'nın ardından ikinci büyük petrol ithalatçısı konumuna yükseldi bile...

Son dönemde siyasi açıdan da yakınlaşan Çin ve Arjantin arasındaki enerji ve altyapı anlaşmaları ise ekonomi uzmanları tarafından çok yakından izleniyor.

Afrika Enerji Piyasasında da Çin Var

Geleceğin petrol kaynaklarını "çıktığı yerde" kontrol ve güvenlik altına almak konusundaki kıyasıya yarışta Çin, Afrika'daki geleneksel İngiliz, Fransız ve Amerikan alanlarına da girdi. Çin, bir taraftan ülkesinin petrol ithalâtının yüzde yedisini karşılayan Sudan'ýn petrol boru hattını yenilerken, diğer taraftan da Batı Afrika'da zengin kaynaklara sahip Gine Körfezi ülkelerinde de aktif bir oyuncu hâline geldi.

Çin, 2000 senesinde Çin–Afrika Forumu'nun kurulmasından beri, en az gelişmiş 28 Afrika ülkesinden ithalât yaptığı 190 kalem malda gümrük tariflerini indirdi veya toptan kaldırdı. Ve toplamda Afrika ülkelerine âit 1.2 milyar dolarlık alacaklarını erteledi.

Sudan'dan Angola'ya Afrika'nın tüm enerji havzasýndaki ülkelerde Çin yatırımları milyarlarca dolara ulaşıyor.

Benzer şekilde hafif altyapı kredileri veya enerji yatırım teklifleri Libreville, Filfişi Sahilleri, Liberya ve Ekvator Ginesi'ne Çin tarafından yapılıyor.

Petrol üreticisi Nijerya, Libya ve Ekvator Ginesi ile birlikte Afrika bilinen dünya enerji rezervlerinin %8'ini elinde tutuyor. Afrika petrol üretiminin %70'i Batı Afrika'nın Gine körfezinde yoğunlaşmış durumda, bu çizgi Fildişi Sahillerinden Angola'ya kadar genişliyor. Batı Afrika kıtasının düşük sülfür miktarı da gelecek dönemlerde bölgeyi stratejik öneme sahip konuma getiriyor.

Tüm bunların çok farkında olan ABD hükümetinin, önce başkan Obama, hemen ardından dışişleri bakanı Hilary Clinton ile Afrika'ya yaptığı ziyaretlerde öne çıkan konunun enerji olması da şaşırtıcı değil.

Geleceğin savaşlarının 'enerji savaşları' olacağını öngörenler, kaynakların bulunduğu ülkelerdeki strateji savaşlarını da yakından izliyor.

dunyabulteni

Bu haber 726 defa okundu.