Kriz lobisinin amacı ortaya çıktı

17 Ağustos 2009 17:04 tsi
Taraf'ın ekonomi uzmanı akedemisyen yazarı Süleyman Yaşar küresel krizdeki son durumu yorumladı. İşte yazısı:

Hani Ekonomi Çökecekti

Amerikan konut sektöründe 2007 yılının ağustos ayında başlayıp bütün dünyaya yayılan mali kriz ikinci yılını doldurdu.

Dünya mali krizi Türkiye ekonomisini de olumsuz etkiledi. Ama mali krizin etkisi özellikle Avrupa ve Doğu Avrupa ülkelerine göre sınırlı oldu. Çünkü Türkiye'de bir banka veya finans kuruluşu batmadı. Kurtarma operasyonu yapılmadığı için kamu maliyesine ilave yükler gelmedi. Bütün bu olumlu gelişmelere karşın Türkiye'nin geleneksel kriz lobisi, 2008 yılının 15 eylülünde Lehman Brothers yatırım bankasının iflasının ardından medyada büyük bir gürültü çıkardı.

Kriz lobisi, IMF'den hemen 35 milyar dolar borç alıp kendilerine verilmesini istedi. Aksi takdirde dış borçlarını ödeyemeyeceklerini, 2008 yılının sonunu getiremeyeceklerini ileri sürdüler.

Kriz lobisinin amacı, Amerikan kaynaklı krizi bahane edip kendi borçlarını halka ödetmekti. Ama hükümet yıllardır tekrar ettikleri bu kurguya inanmayınca, sorumsuzca yaptıkları borçlarını aksatmadan ödediler. Son 11 ayda özel şirketler 37,8 milyar dolar dış borç ödemesi yaptı. Çünkü, kriz lobisinin ödeyemeyeceklerini ileri sürdükleri borçları aslında kendi paralarıyla kendi şirketlerine verdikleri "back to back" ya da bir cepten diğer cebe yapılan borçlanmalardı.

Türkiye ekonomisi, kriz lobisinin iddia ettiğinin aksine beklenenden daha iyi bir performans gösterdi. Çünkü kriz lobisinin amacı ekonomik değil hükümeti siyasi olarak zaafa uğratıp, güçsüz düşürmekti. Ama 2009 yılının ikinci çeyreğinde dünya ekonomisinde toparlanma başlayınca Türkiye'de kıtlığı çekileceği ileri sürülen döviz bollaştı. Döviz arzının artması nedeniyle döviz fiyatları hızla geriledi. Merkez Bankası döviz fiyatlarının daha fazla gerilemesini önlemek için alımlara başladı.

Döviz fiyatları düşerken, Türkiye'nin çok kolay dış ve iç borç bulması üzerine IMF'nin Türkiye temsilcisi Hossein Samiei, Türkiye ekonomisinin IMF fonlarına olan ihtiyacının azaldığını açıkladı. Bütün bu olumlu gelişmeler kriz lobisinin hoşuna gitmiyor ama gerçek bu. Türkiye ekonomisi maalesef bazılarının ileri sürdüğü gibi kötü durumda değil.

Özel sektörün dış borç servisleri (Milyon $)

2008 Yılı

Ekim 2.259

Kasım 3.389

Aralık 4.790

2009 Yılı

Ocak 3.849

Şubat 3.181

Mart 3.198

Nisan 3.530

Mayıs 3.349

Haziran 3.978

Temmuz 3.065

Ağustos 3.261

Eylül 4.302

Ekim 4.146

Kasım 3.474

Aralık 3.845

Kaynak: TCMB 

Bu haber 723 defa okundu.