O imzalar Avrupa'yı neden gerdi?

9 Ağustos 2009 08:48 tsi
'Bir oyun ki satranç mı poker mi belli değil.'

Yağmur Atsız / Star

Satranç mı poker mi?

Perşembe günü Ankara’da Türkiye ve Rusya arasında imzâlanan, kısmen İtalya’nın da medhâldâr olduğu enerji konulu sözleşmeler, diğer Batı ülkeleri gibi Almanya’da da yorumlara yol açdı. Bizim gazetelerde diğer ülkelerdeki yorumlardan örnekler bolcaydı ama Almanya’dan bahis yokdu. Onu da kısaca ben tamamlayarak bir iki noktaya işâret etmek istiyorum. Alman gözlemciler AB’nin bölük börçük olmasından şikâyetçiler. İş nutuk atmaya gelince herkes ortak “Avrupa Rûhu”ndan dem vuruyor ama pek çok üye ülke fırsatı bulduğu an eskiden kalma millî hodgâmlığa rücû edip tek başına menfaatler sağlamakdan geri kalmıyor görüşünü savunuyorlar. Buna en yeni örnek olarak da İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi’nin davranışını gösteriyorlar. Onun, öbür AB’li partnerlere danışmaksızın gelip sırf İtalya için avantajlar elde etmesini pek de dürüstçe bulmadıklarını belirtiyorlar. Tabii bu arada Almanya’nın “Kuzey Akım” konusunda öbür “ortaklar”ı kaale almaksızın Rusya’yla anlaşmış bulunması biraz güme gidiyor. Bu bağlamda Türkiye’nin kendi “müzâkere kudreti”ni arttırdığına da işâret ediliyor ve deniliyor ki böyle olduğu için kimse Türkiye’yi suçlayamaz. Ayağına gelen şansı neden tepsindi ki? Asıl şâyân-ı teessüf olan, AB’nin, tek bir ağızdan konuşamayarak böyle göz göre göre kendi müzâkere kudretini azaltıp durması.

Almanların yorumlarından benim şahsen önemli bulduklarım özetle bunlar.

Bendenizin nâçizâne değerlendirmesiyse şöyle:

Türkiye son derecede kaygan bir zemîn üzerinde “dansediyor” diyebiliriz. Bir yandan “Nabucco Projesi” ile Rusya’ya karşı Avrupa lehine alternatif oluşturma çabalarının merkezinde yer alan Ankara’nın, buna paralel olarak Nabucco’yu baltalayacağı kesin gözüken bir başka proje içinde Rusya’yla kol kola girmesindeki “garâbet”i farketmek için fazla keskin bir zekâya gerek olmadığı sarih. Sebeb tahmînimce şu olabilir: Türkiye AB içindeki riyâkâr dostlarına bir mesaj göndermek istiyor olabilir. Bir “Ayağınızı denk alın! Size karşı elim mahkûm değil!” mesajı. Rusya’yla yapılan yeni anlaşmalarda Sibirya doğalgazının, diğer ülkeler meyânında, İsrâil’e de ulaştırılacak olması, Washington’un bu konudaki desteğini kazanma şansını yükseltebilir. Benim 1990’lı yıllarda enerji bakımından Rusya’yla böylesine içli-dışlı olmamız bağımlılık yaratır şeklindeki endîşelerim, Türkiye’nin Nabucco’dan istediği mikdarda gaz çekebilme hakkını elde etmesiyle kısmen geçersiz kalmaya başladı. Yâni Rusya ileride Türkiye’ye, Ukrayna örneğinde olduğu gibi şantaj yapamaz. O huyunu biliriz zîrâ.

Kısacası Türkiye’nin zâten mevcud politik ve stratejik “özgül ağırlığı” Perşembe’den bu yana belki bir kat daha artmış görünüyor.

Bu artışın; Kafkasya, Kıbrıs, Ortadoğu alanlarında Türkiye’nin de bir şekilde bağlantılı olduğu problemlerin çözümüne ne kadar katkı sağlayacağını kestirmekse zor. Meselâ Türkiye’nin Ermenistan’la tam bir barışıklık içine girmesi Rusya’nın niye işine gelsin? Kim yüzde doksan etkin olduğu bir yerde geri plana atılmak ister?

Bir oyun ki satranç mı poker mi belli değil.

Bu haber 1,015 defa okundu.