Liderlerden protokol değerlendirmesi

6 Ağustos 2009 20:22 tsi
Erdoğan Rusya ile bugün imzalanan protokollerin, iki ülke arasındaki işbirliğini geliştirmeye yönelik olduğunu belirterek yapılan anlaşma ve görüşmeleri değerlendirdi. Putin ise 'çoğu konuda' anlaşmaya varıldığını söyledi; ama bazı konularda görüşmeler

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Rusya ile bugün imzalanan protokollerin, iki ülke arasındaki işbirliğini geliştirmeye yönelik olduğunu belirterek, "İmzaladığımız gaz protokolü, Rusya'dan doğalgaz alımımıza imkan sağlayan ve süresi 2011 yılında son bulacak olan doğalgaz alım sözleşmesinin süresinin uzatılmasını öngörmektedir" dedi.

Türkiye ile Rusya arasında enerji ve diğer alanlarda işbirliğini ön gören protokollerin imza töreni yapıldı. Törene İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi de katıldı.

Putin ile "uzun, baş başa ve daha sonra heyetler halinde çok çok verimli, olumlu" bir görüşme gerçekleştirdiklerini ifade eden Erdoğan, şöyle konuştu:

"Rusya ile karşılıkla anlayış, güven ve ortak çıkarlar temelinde günden güne gelişen ilişkilerimizin daha da güçlendirilmesi, dış politikamızın öncelikli hedefleri arasındadır. İlişkilerin bugün ulaştığı nokta gerçekten çok memnuniyet vericidir. 2000'li yılların başından itibaren en üst düzeyde sürdürülen temaslarımız önemli rol oynamıştır.

Türkiye-Rusya münasebetlerinde itici güç rolü oynayan ticari ve ekonomik ilişkilerimizin, böylesine olmasından ziyadesiyle memnunuz."

Başbakan Erdoğan, 2008 yılı itibariyle gelinen noktanın, yaklaşık 40 milyar dolar olduğunu ifade ederek, "Bugün Rusya, Türkiye'nin birinci, Türkiye ise Rusya'nın beşinci ticari ortağı konumundadır. Öte yandan karşılıklı yatırımlarda kaydedilen artış ve turizm alanında ulaşılan yüksek seviye, ekonomik ilişkilerimizin hızla gelişmesinin de önemli bir ifadesidir" dedi.

Görüşmelerin bir diğer önemli konusunun ise enerji olduğunu kaydeden Erdoğan, şöyle konuştu:

"Enerji konusu, ülkelerimiz arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin en önemli ve en somut bileşenlerinden biri teşkil etmekte. Bu bağlamda, gerek gaz, gerek petrol, gerekse nükleer enerji olmak üzere 3 ayrı başlık altında çalışmalarımızı planladık. Zaten devam eden şu andaki ortaklıklarımız olduğu gibi bundan sonraki süreçte bunları zenginleştirerek adımlarla sürece farklılık kazandıracağız.

Üç ayrı başlık altında iki ülke arasında işbirliğini geliştirmeye yönelik protokolleri imzaladık. İmzaladığımız gaz protokolü, çerçevesinde Güney Akım Boru Hattı'nın Karadeniz'de, ülkemiz münhasır ekonomik bölgesinde geçmesi için gerekli araştırma çalışmalarını yapılmasına yönelik olarak, Rusya tarafınca talep edilen izin de Rusya ile dostluk ve işbirliğine dayalı ilişkilerimizin ruhuna uygun şekilde Türkiye tarafından verilmiştir.

Ayrıca enerji alanında Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ile Rus karşıtı RUSATOM arasında, ilki nükleer enerjinin barışçıl amaçlarla kullanımı; ikincisi nükleer kazaların erken bildirimi ve nükleer tesisler hakkında olmak üzere iki anlaşma daha imzalanmıştır."

TÜBİTAK ile ROSCOSMOS arasında da protokol imzalandığını ifade eden Erdoğan, hükümetler arası 12 protokolün yanı sıra TÜPRAŞ, TETAŞ, TPAO, AKSA ENERJİ A.Ş, Postolgun Dış Ticaret, Çalık Holding gibi şirketlerin Rus ortaklarıyla 8 belge imzaladıklarını, böylece 20 belgeye imza konulduğunu kaydetti.

Erdoğan, Samsun-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı Projesi'ne Rusya'nın katılımını çok önemsediğini belirterek, bugün bu anlaşmanın da yapılmasının kendisini ayrıca mutlu ettiğini söyledi.

"Bu arada iki ülke arasında çok boyutlu stratejik işbirliğini koordine etmek üzere, hükümetlerarası nitelikte bir üst düzey buluşmayı, görüşmeyi, liderlerin eş başkanlığında yürütelim diye bugün bir karar aldık" diyen Erdoğan, Bugün aldığımız bu kararın ilk uygulamasını 2010 yılıbaşında Rusya'da gerçekleştireceğiz. Her yıl bir kez başbakanlar nezaretinde, icracı bakanlar bunu yapacağız. Daha sonra bu bakanlarımız yıl içinde iki veya üç kez bu süreci devam ettirecekler" dedi.

Erdoğan, "Güney Akım ve NABUCCO'yu birbirinin alternatifi olarak, rakibi olarak takdim etmekten öte, bana göre, bir çeşitlilik olarak ifade etmek çok daha isabetli olur" diye konuştu.

Putin'in değerlendirmesi

Rusya Başbakanı Vladimir Putin, Türkiye ile Rusya arasındaki görüşmelerde ele alınan pek çok konuda mutabakata vardıklarını söyleyerek, nükleer santral birim ve inşaat fiyatları konusundaki görüşmelerin ise devam ettiğini kaydetti.

Putin, Başbakanlık Yeni Bina'da düzenlenen imza töreninin ardındın Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile ortak basın toplantısında, eski dostum diye hitap ettiği Erdoğan ile kapsamlı ve samimi bir görüşme yaptıklarını belirtti.

İkili gündem konularını ele alırken, enerji alanındaki işbirliğinin daha da derinleştirilmesinin gereğini vurguladıklarını kaydeden Putin, bu çerçevede enerji alanı, özellikle de Güney Akım, Mavi Akım 2 ve Türkiye'de nükleer santrallerinin inşasının önemli konu başlıkları olduğunu söyledi.

Putin, Güney Akım projesinin Avrupa'nın ve bölgenin enerji güvenliği için önemine işaret ederek, bugünkü görüşmelerde Türk ortaklarıyla bölgenin bu en geniş altyapı projesini ele aldıklarını kaydetti.

İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi ile birlikte İtalyan yetkililerin de bugün Ankara'da bulunduğunu anımsatan Putin, "Büyük çaplı ortaklık projeleri için anlaştık" diye konuştu. İtalyan ortakların Mavi Akım doğal gaz boru hattına katıldığını hatırlatan Putin, bu hattan halen Türk pazarı için büyük miktarda doğal gaz nakledildiğini kaydetti. Putin, Rusya ve Hazar denizinde çıkartılan petrol miktarındaki artışı göz önünde bulundurarak, bu projeyi çok gerçekçi bulduklarını ve desteklediklerini söyledi.

Nükleer enerji işbirliği konusuna da değinen Putin, Rus-Türk konsorsiyumunun ihaleyi kazanmış olmasının önemine dikkat çekti ve bunun kendileri için gurur kaynağı olduğunu ifade etti.

Gümrük rejimlerinin basitleştirilmesi konusunu da ele aldıklarını söyleyen Putin, bugün imzalanan belge ile iki ülke arasında biri deniz biri de kara olmak üzere iki tane ek yeşil koridor açılmasını kararlaştırdıklarını bildirdi. Putin, bu sayede Rusya'ya giriş yapan Türk mallarının listesinin genişletilmesi konusunda fikir birliğine varıldığını belirtti.

Rusya Başbakanı Putin, "teknik olarak somut projeler görüşüldü mü" sorusu üzerine, bugün esas olarak üstünde çalıştıkları belgenin, 1986 tarihli Rus doğal gazının Türkiye'ye satışı hakkında sözleşme olduğunu, Türk tarafının bunu daha uygun şartlarda uzatmak istediğini ve bu konuda anlaştıklarını bildirdi.

İkinci olarak, mevcut Mavi Akım doğal gaz boru hattının uzatılarak güneye doğru üçüncü ülkelere, Kıbrıs, İsrail, Lübnan ve Suriye'ye ihraç etmek üzere anlaştıklarını belirten Putin, "Böylece Türkiye bölgede önemli bir transit ülke haline gelmektedir" dedi.

Güney Akım boru hattının da Türkiye'nin münhasır ekonomik bölgesinden geçeceği göz önünde bulundurulduğunda, Türkiye'nin Avrupa çapında bir enerji transit merkezi haline geleceğini kaydeden Putin, Türkiye'de doğal gaz depolarının inşası konusunda mutabakat sağlandığını, bu gibi büyük depoların yapımının hızla büyüyen Türk ekonomisine ve sıkıntıya düşen Türk halkına yardımcı olacağını söyledi.

Putin, atom enerjisi konusunda da nükleer enerjinin birim ve inşaat fiyatları konusunda görüşmelerin devam ettiğini belirterek, "Bugünkü teklifimiz bile ABD'deki benzer proje fiyatlarından iki misli daha ucuzdur" dedi.

Vladimir Putin, elektrik enerjisinin Türkiye'ye satışının söz konusu olabileceğini de kaydetti.

Tüm konularda uzlaşıya vardıklarını bildiren Putin, doğal gaz alanında Güney Akım ve Nabucco'nun birer rakip olduğu, bunların arasındaki rekabetin Samsun-Ceyhan ile Burgaz-Dedeağaç arasındaki rekabetten çok daha güçlü olduğu görüşünü dile getirdi.

Putin, Yukarı Karabağ ve Kıbrıs meselelerine ilişkin soru üzerine de "Kıbrıs sorununun gerek Kıbrıslı Türkler gerekse Kıbrıslı Rumların çıkarlarına olacak şekilde acilen çözümünü destekliyoruz" dedi.

Putin, Yukarı Karabağ meselesine ilişkin de Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev'in bu konuda yoğun, ciddi ve olumlu çalışmalar sürdürdüğünü, Azeri ve Ermeni devlet başkanlarıyla görüştüğünü kaydetti.

Rusya'nun bu ihtilafın çözümünü istediğini, Kafkasya bölgesinde herhangi bir ihtilafa karşı olduğunu kaydeden Putin, "Çünkü burada ihtilafların olması bölge ülkeleriyle ilişkilerimizi olumsuz etkilemektedir. Rusya'nın tutumu her zaman şöyle oldu; biz ihtilafların tarafları yerine hareket edemeyiz, ancak bunlara yardımcı olmak suretiyle net bir çözüme varmak için uzlaşmaya teşvik edebiliriz" dedi.

Bu haber 486 defa okundu.