Kafası karışıklar için Ergenekon sözlüğü

23 Temmuz 2009 08:19 tsi
Dalga dalga ilerleyen Ergenekon soruşturması kapsamında ve mahkeme sürecinde bir çok kavramla tanıştık. İşte kavram kavram Ergenekon:

Susurluk’ta o malum kaza (3 Kasım 1996) olduğunda olay yerine ilk gidenlerden biriydim. İlk anda kazaya sıradan bir vaka gözüyle bakmıştık. Kazanın büyüklüğünü bütün Türkiye gibi biz de daha sonra öğrenecektik.

Susurluk kendi halinde bir ilçe olmasına karşın o tarihe kadar ayranı ile ün yapmış bir yerdi. Ancak kazanın üzerinden daha 24 saat geçmemişti ki burası ilçe olmaktan çıkmış, ‘Susurluk’ namıyla Türk siyasi tarihine bir kavram olarak girmişti. Susurluk, Türkiye’nin gündemini yıllarca işgal etti. Kirli ilişkiler ağı, derin devlet, mafya, uyuşturucu, siyaset gibi kavramlarla anılır oldu. Susurluk’un meşhurluğu, Ergenekon’un ortaya çıkmasıyla ikinci planda kaldı. Çünkü çoğu uzmana göre Susurluk, ancak Ergenekon’un küçük bir yavrusu olabilirdi.

Öyle ya Susurluk’un hayatımıza kattığı bazı kavramlar oldu o dönemde. Susurluk’un olur da Ergenekon’un olmaz mı? Mesela, Ergenekon soruşturması olmasaydı ‘Sarıkız’, ‘Ayışığı’ gibi darbe planlarını nereden öğrenecektik? Ya da ‘Dilovası’ denilen gizli tanığın anlattığı kirli ilişkileri nereden bilecektik? Her şeyden önce Ergenekon Silahlı Terör Örgütü’nün varlığını belki de hiç bilmeyecektik. Aynı şekilde Ergenekon davası olmasaydı Susurluk gibi kendi halinde olan Silivri ilçesi belki de siyasi ve gündelik hayatımıza hiç bu kadar girmeyecekti.

Peki, Ergenekon davası gündelik hayatımıza hangi yeni kavramları soktu? İşte, Ergenekon’a has yeni kelimeler ve bu kelimelere yüklenen manalar.

Ümraniye: (12 Haziran 2007) Yapılan ihbar üzerine Ümraniye’de bir evde bulunan bombaları soruşturan polis farklı bir yapı ile karşılaştı. Ergenekon diye daha sonra dava konusu olacak soruşturmanın fitili böylece ateşlenmiş oldu. Ümraniye, normal şartlarda İstanbul’da kendi halinde bir ilçe.

Ergenekon: Kimine göre bir Türk destanı olarak bilinen Ergenekon ismi aslında bir grup tarafından oluşturulan Gladyo’nun Türkiye’deki ismi. Her ne kadar bu kavramla yeni tanışmış olsak da aslında Ergenekon daha önce de dillendirilmiş lakin hiçbir somut delil ve veriye ulaşılmadığı için hep rafa kaldırılmıştı. Bu daha çok derin yapıyı örtmeye yönelik bir çabaydı. Çünkü Ergenekon’un diğer bir ismi ise ‘derin devlet’ olarak hafızalara kazınmıştı.

Silivri: Sahili ile meşhur bir ilçeyken Ergenekon soruşturması kapsamında tutuklananların buraya sevk edilmesiyle gündeme geldi. Soruşturma dava boyutu kazandıktan sonra burada görülen duruşmalar ile Türkiye’nin gündemine oturdu. Silivri Cezaevi artık Ergenekon davası ile özdeşleşmiş bir yer haline geldi. Hatta Silivri bu davanın belki de en önemli (Ergenekon’dan sonra) ikinci kalıcı kavramına dönüştü.

Cephanelik: Örgütün amaçlarını gerçekleştirmek için sakladığı silah ve mühimmatlar. Denizden, karadan çıkarılan silahlar Türkiye’nin nasıl bir tehlike ile karşı karşıya olduğunu ortaya koydu.

Emekli Paşa: Gerek görevleri başında gerekse emekli olduktan sonra çıkar amaçlı bir yapılanmaya giden üst düzey komutanlar. İddialara göre bazı emekli paşalar Ergenekon yapılanmasının yöneticisi ve organizatörleri durumunda.

 Muvazzaf: Halen görevde olup Ergenekon örgütü ile bağlantılarından dolayı gündeme gelen askerler için kullanılan bir kelime oldu. Soruşturma süresince muvazzaf kelimesinin tartışılması aynı zamanda sivil ve askerî yargının da görev alanını tartışmaya açtı.

Alamut: Hassan Sabbah’ın bir eseri olan Alamut Kalesi kitabı aslında ona özenmek isteyen ve onun hayal dünyasındaki bir örgüte sahip olma çabasındaki bazı sanıkların sıkça başvurduğu bir kaynak. Ergenekon tutuklusu Emekli Tuğgeneral Veli Küçük, Alamut Kalesi’ni bütün yandaşlarının okumasını istiyor. Ne tesadüftür ki PKK, Hizbullah ve DHKP-C liderleri de kendi militanlarına bu kitabı okumalarını zorunlu tutuyor.

Agarta: Asya Sıra Dağları içerisinde bulunduğu ileri sürülen efsanevi bir yeraltı organizasyonu. Daha çok din adamlarından oluşan bu yapı, aynı zamanda Ergenekon’un özendiği bir örgütlenme. ‘Agarti’ sözcüğü Sanskirtçe’de ‘ele geçirilmeyen’, ‘ulaşılmayan’, ‘her şeyden korunmuş’ anlamına geliyor. Ele geçirilen belgelerde Ergenekon’un kalbinin Agarta olduğu belirtiliyordu. Bu durumda kalbe henüz ulaşılmış değil.

Derin Devlet: Varlığı ile yokluğu sürekli tartışılan bir kavram. Ergenekon soruşturması boyunca sıkça gündeme geldi. Kimine göre Ergenekon derin devletin bir parçası.

1 Numara: Ergenekon soruşturmasına yönelik operasyonların dalga dalga sürdüğü dönemde örgütün kim tarafından yönetildiği tartışılırken kullanılan tabir hep ‘1 Numara’ idi. ‘Bir numara kim?’, ‘Bir numaraya ulaşılacak mı?’ gibi sorular sıkça gündeme geldi. Soruşturmanın gizliliğinden ötürü örgüt ana şemasının açıklanmamasından dolayı bir numara hâlâ gizemini koruyor.

Karargâh Evleri: İşçi Partisi’nin TSK’nın içerisine sızmak için oluşturduğu bir oluşum. Bu evlere bazı örgüt elamanları ile birlikte bazı subayların da katıldığı ileri sürülüyor.

Lobi: Ergenekon’un amaçları doğrultusunda yapılması düşünülen faaliyetler için hazırlanan plan.

Ajanda: Ergenekon sanıklarının faaliyetlerini ve çalışmalarını not ettikleri kişisel defterler. Eylemler, isimler ve ilişkiler ağı ön plana çıkıyor bu defterlerde.

Tuncay Güney: 2001’de adi bir suçtan dolayı gözaltına alınıp sorgulanırken Ergenekon’u anlatan kişi. İddialara göre, Ergenekon’u deşifre eden de bu isimdi. Kanada’da yaşayan Güney, Ergenekon soruşturması sırasında yaptığı ilginç ve detaylı açıklamalarla Türkiye’de konuşulan bir isim oldu.

JİTEM: Ergenekon’un asker kökenli sanıklarının bazıları, JİTEM yöneticileri olarak gündeme geldi. Veli Küçük, Arif Doğan gibi.

Ölüm Kuyuları: Tuncay Güney’in açıklamaları doğrultusunda Silopi civarındaki kuyularda yapılan kazılarda bazı kemiklere rastlandı. Bir dönem bölgede yaşanan faili meçhul cinayetlere kurban gidenlerin ve kayıpların bu kuyulara atıldığı ileri sürülüyor.

Gizli Tanık: Ergenekon soruşturması sırasında en çok tartışılan kavramlardan biri de buydu. Aynı zamanda gizli tanıklar davanın seyrini değiştiren kişiler oldu. Dilovası, Gizli Tanık 9 gibi...

Darbe Planları (Eldiven, Sarıkız, Ayışığı): Ergenekon soruşturması kapsamında gözaltına alınan paşaların muvazzafken AK Parti hükümetini devirmek için yaptıkları darbe planları. Bu kişilerin, emekli olduktan sonra da planlarını devreye sokmak için Ergenekon yapılanmasını kullandıkları ileri sürülüyor.

Günlük: Darbe planlarının hazırlandığı sırada dönemin Deniz Kuvvetleri Komutanı Özden Örnek’in toplantılarda aldığı notları içeriyor. Ele geçirilmesiyle günlük olarak kamuoyuna yansıyan planlarda darbeye gidilen yolda yapılacaklar anlatılıyor. Bir başka günlük ise Gazeteci Mustafa Balbay’ın aynı dönemde tuttuğu anlaşılan notlarlarla da gündeme geldi.

Danıştay Saldırısı: 17 Mayıs 2006’da Danıştay 2. Dairesi’ne yapılan saldırıda üye Mustafa Yücel Özbilgin öldürüldü. Katil Alparslan Arslan’ın daha sonra Ergenekon sanıklarından Veli Küçük ve Sedat Peker ile ilişkisi olduğu tespit edildi. Dava, Ergenekon soruşturmasıyla birleştirildi.

Ulusalcılık: Aslında bu kavram Türkiye’de son 10 yıldır gündemde. Ergenekon yeniden yapılandırılma belgelerinde kemik düşünce olan Ulusalcılık, Kemalist söylemin ve komünizmin ortasında yer alan bir siyasi akım olarak kendini gösterdi. Bu akıma göre Türkiye’nin Batı ile ilişkilerinin kesilmesi isteniyor. Akımın en büyük savunucusu Doğu Perinçek.

Kuvayı Milliye: Örgüte göre, Türkiye büyük bir buhrana sürüklendi ve buhrandan çıkışı sağlayacak tek şey Cumhuriyetin kuruluşunda olduğu gibi Kuvayı Milliye örgütleri.

Naylon Terör Örgütü: Ergenekon’un amaçları doğrultusunda, örgütün varlığının devamı için yönlendirilen terör örgütlerini içeriyor. Ergenekon, örgütleri suikastlarda, terör olaylarında, uyuşturucu kaçakçılığında kullanarak kendisini temize çıkarıyor. Bir nevi PKK, DHKP-C gibi terör örgütleri, Ergenekon adına faaliyet yürütüyor.

Kaos: Örgütün ülkede kargaşa çıkarmak için tertiplediği eylemlerle oluşturmak istediği ortam.

Klasör: Soruşturma boyunca ele geçirilen doküman, belge gibi delillerin iddianame dışında toplandığı dosyalar.

Finansör: Ergenekon’u ayakta tutmak için iş adamları ve bazı kazanç yollarını kullanma adına hazırladığı eylem planı.

Türk Ortodoks Kilisesi: Ergenekon’un toplantılarını yaptığı, bazı kararları aldığı söylenen kilise. Kilisenin Basın Sözcüsü Sevgi Erenerol, Ergenekon davasından tutuklu bulunuyor.

Encümen-i Daniş: Türkiye’de yıllardır var olduğu bilinen fakat bir türlü kamuoyunda tartışma konusu yapılamayan bir meclis. Üyeleri eski asker ve siyasetçilerden oluşuyor. Ergenekon soruşturmasında bu isim sık sık gündeme geldi. Açık şekilde tartışılır oldu.

Köprü personel: Örgütün birbirinden habersiz hücrelerini birbirine bağlayan kişi.

Avrasyacılık: Türkiye’nin yüzünü Rusya’ya dönmesini savunan fikir akımı. Ulasalcılığın dış siyasetinin de temelini oluşturuyor.

Zekeriya Öz: Ergenekon soruşturması ile birlikte adı sürekli gündemde olan Cumhuriyet Savcısı.

GATA: Ergenekon’da tutuklanan emekli paşaların cezaevinde bir türlü anlaşılamayan rahatsızlıklarından dolayı sık sık sevk edildikleri askeri hastane.

Dalga: Hücre hücre oluşan örgütün tamamına ulaşabilmek için eldeki delillerle arka arkaya yapılan operasyonlar zinciri. Her dalga, yeni bir dalgayı beraberinde getirdi.

Eylem Planı: Ergenekon örgütünün amaçları doğrultusunda ülkeyi kaosa sürüklemek için adım adım yaptığı planlar.

Faili Meçhul: Ergenekon örgütünün suikast timleri tarafından gerçekleştirilen eylemler. Ancak dava ile birlikte faili meçhul olan bazı önemli cinayetler çözülmeye başlandı.

aksiyon

Bu haber 433 defa okundu.