Resimde 3’üncü biri var!?

Türkiye-Ermenistan yakınlaşması üzerine hararetli tartışmaların ve fiili görüşmelerin izlendiği dönem geride kaldı. Tabii bu bittiği anlamına gelmiyor.

Daha çok gündemde yer almadığı manasına geliyor. Peki kısa süre önce en çok konuşulan konuların başında gelen bu yakınlaşma da somut bir sonuca ulaşılabilecek mi?

Ankara açısından durum daha çok MİNSK Grubu’nun sorumluluklarının yerine getirilip getirilmeyeceğinin izlenmesi boyutunda. Tabii bu arada taraf ülkeler arasında kimi düşün tonlu temaslar da devam ediyor.

MİNSK Grubu’nun özelliği ise elbette, Ermenistan ile Azarbaycan arasında temel sorun olan ve bir manada Ankara-Erivan ilişkilerini de bağlayan, Dağlık-Karabağ’ın akıbeti ile ilgili.

Buraya kadar işin bilinen yönleri. Ancak sürecin kendisinin sadece Türkiye ile Ermenistan’ı ilgilendirmediği herkesin görebildiği bir gerçek.

Bu iki ülkenin bir şekilde yakınlaşması, aynı zamanda Ortadoğu’yu, Kafkaslar’ı, Rusya’yı, ABD’yi vb ilgilendiriyor.

Yani dosya tek yapraklı değil. İşte bu noktada Ermenistan’ın da kafasını hayli karıştıran bazı noktalar var. Bunlar Türkiye’ye fazla konuşulmuyor ama Erivan’ın dertleri denklemi etkiliyor.

“Ne gibi” derseniz.. Erivan için kafa karıştıran, karar vermesini zorlaştıran ilk konu Rusya’ya bakışları ile ilgili. Çünkü Ermenistan’a göre Rusya, ABD ve Avrupa’dan daha fazla Ermenistan’ın yanında oldu.

Türkiye ile yakınlaşma, Moskova için sadece Ankara ile yakınlaşma sayılmayacağından Kremlin’i üzme kaygısı hayli yoğun hissediliyor Ermenistan’da.

Tabii bunun sebebi sadece “vefa” değil, Rusya’nın bölgede gelişen son gelişmelerle Azerbaycan’a da yakınlaşması bu tereddütü keskinleştiriyor.

Keza, artık masada olan ve üzerinde sık konuşulduğu belli Karabağ konusunda da, Azeriler’in daha kazançlı çıkacağını hissediyorlar. (Esasen bu çok normal çünkü, uluslararası hukuk açısından da haksızlar)

Fakat bu da toplumsal nabzın ritmini bozuyor. Tersine, özellikle Rusya ile ilişkilerde artık daha dikkatli olunması gerektiğini söyleyenler de var Erivan’da.

Onlara göre, Rusya-Ermenistan arasındaki yaratılan “stratejik ilişkiler”, bir tür bağımlılık yarattı. Bunun artık kırılması ve “denge” oluşturulması gerekiyor.

Evet Rusya’nın Ermenistan’a desteği unutulmaz ama işin rengini de fazla kaçıırmamak gerekiyor Ermenistan’a göre. Burada bir denge, eskiye göre yeni ama yine sağlam bir ilişki biçimi inşa edilmeli.

Tabii bu etkin söylemler Ermenistan-Batı ilişkilerini kuvvetlendiren, Türkiye ile yakınlaşmayı da “morallendiren” beyanlar. Peki ama somut bir adım mümkün olacak mı?

Ermenistan’a göre bu sene bu konuda önemli bir gelişme olabilir. Zaten hassas olan bu süreci etkileyebilecek olaylar ortaya çıkabilir ama 2009 yılının kış aylarında, yıl sonuna doğru konuyu “sabitleyecek” adımlar atılabilir.

Üstelik buradan sadece Türkiye ile ilgili değil bölgesel beklentiler tahmin ediyorlar. Hadi kesin tarihi ve yeri de aktaralım. 2009 yılında gerçekleşecek AGİT yıllık zirvesi.

www.iyibilgi.com