Proje de, sonuçları da büyük...

14 Temmuz 2009 10:27 tsi
Uluslararası ilişkilerde enerji imkanları üzerinde sahip olduğunuz pozisyon, sizin önem ve ağırlığınızı doğrudan tayin eden bir öneme sahip. Türkiye artık ‘daha fazla dünyalı’ olacak, bunun iç ve dış sonuçları da. Ama başka potansiyel sorunlar

Nabucco projesinin Türkiye’yi “daha fazla dünyalı yapacağı” yönünde yorumlar yapılıyor. Projenin büyüklüğü ve Türkiye’nin bu projedeki “merkezi” konumu dikkate alınacak olursa, bu yöndeki yorumların isabetli olduğunu düşünmememiz için hiçbir neden yok.

Nitekim Nabucco projesi için imzaların atıldığı toplantıyı başından sonuna kadar yöneten Başbakan Erdoğan da, atılan adımı Türkiye’nin AB’yle ilişkileri bağlamında değerlendirirken, tek başına bu durumun bile Türkiye’nin AB’ye üye kabul edilmesi için yeterli bir neden olduğuna dikkat çeken bir konuşma yaptı.

Doğrusu, AB’yle ilişkilerde bir süredir “durağan” bir döneme girildiği, farklı çevrelerden birçok kişinin ortak görüşü. Kimisi “biz ne yaparsak yapalım bizi AB’ye almazlar” şeklinde bu durumu dillendirirken, kimisi de hükümetin reform ve uyum yasalarını yavaşlattığını ifade ederek yaşanan durumu nasıl gördüğünü değerlendiriyor.

Nabucco projesinin hayata geçmesi halinde, Türkiye üzerinden Avrupa ülkelerine akacak olan gaz, açık ki gerçekten de “yeni” bir durum yaratacak.

Almanya (Merkel) ve Fransa’nın (Sarkozy) başını çektiği “tam üyelik olmaz imtiyazlı ortaklık verelim” görüşüne sahip olanlar da dahil, o zaman, bir bütün olarak Avrupa’nın Türkiye algısında ciddi bir değişim olacağını şimdiden öngörmek mümkün.

Enerji veya enerji yolları, kanalları açısından bir ülkenin sahip olduğu konum, o ülkenin uluslararası ilişkilerdeki önem ve ağırlığını da doğrudan tayin eden bir önem taşıyor. Nabucco projesini, bu “küresel” realite çerçevesinde anlamak, anlamlandırmak gerekiyor.

Türkiye’nin “daha fazla dünyalı” olması, diğer bir deyişle, önem ve ağırlığı daha belirgin hale gelmiş bir “küresel” aktör haline gelmesi, Türkiye’nin bölgesel ilişkileri açısından da yansımaları olan sonuçlar yaratacak.

Türkiye’nin Ortadoğu’nun bilinen meseleleri üzerinde görüş ve politikalarının, uluslararası alanda daha fazla dikkate alınacağını şimdiden öngörmemiz mümkün.

Türk dış politikasının öteden beri temel argümanlarından biri olan “jeopolitik ve jeostratejik önem” vurgusu, bu dönemde daha “sahici” bir anlam kazanacak.

Bu gidişatın beraberinde getirdiği, “iç siyasetle” ilgili başka sonuçlar da var. Enerji bağlamında önem kazanan bir ülkenin, bugünkünden daha fazla küresel bir ilginin odağı haline geleceğini vurgulayabiliriz.

Kürt sorununun demokratik, barışçıl ve üniter yapı içerisinde çözümü yönünde yakın zamanda ortaya çıkan “iyimser” havayı, biraz da bu kapsamda görmek, değerlendirmek gerekiyor.

Hatta Alevi meselesiyle ilgili atılan adımlar ve Alevi çalıştaylarıyla yeni bir sürecin başlatılmış olmasını da Türkiye’nin bu rotası içerisinde anlayabiliriz.

Kendi sorunlarını çözmüş olmak, küresel bir aktör olmanın olmazsa olmaz şartlarından, gereklerinden birisidir.

Dolayısıyla Ergenekon soruşturması ve bağlantılı olarak Türkiye’nin “darbe” tehdidini artık bir olasılık olarak dahi tartışmaya, taşımaya tahammülü bulunmamaktadır. Dünyada kapanmış olan bir zihniyetin defterinin Türkiye’de “açık” olmasının ne anlaşılır, ne de kabul edilebilir bir tarafı vardır.

Fakat her şeyi “toz pembe” görmenin ve göstermenin doğru olmadığını da unutmayalım.

Nitekim Nabucco projesi, aynı zamanda dönüp bir başka küresel güç odağı olarak Rusya’ya bakmamızı gerekli kılan bir gelişmedir.

Enerji konusunda Rusya’ya bağımlı durumda olmamız bir yana, Rusya’nın da kendi doğal gazını Avrupa’ya taşıma yönünde başka projeler ve ilişkiler yürüttüğü biliniyor.

Bu nedenle Rusya’yla ilişkiler açısından son derece hassas yürütmek gereken yeni bir döneme girdiğimizi belirtelim. Nitekim bu “yeni” dönemin yansımalarının pek yakında dolaylı veya doğrudan şekillerde kendisini göstermesine hazırlıklı olmak gerekiyor.

www.iyibilgi.com analiz

Bu haber 548 defa okundu.