Enerji Türkiye ile AB'yi yakınlaştırıyor

14 Temmuz 2009 08:36 tsi
Bu durum, AB ile tam üyelik müzakerelerini yürütmekte olan Türkiye’yi de müzakerelerin bütün belirsizliğine rağmen enerji başlığında şimdiden AB’nin en önemli stratejik ortaklarından biri yapıyor. Dünkü törenin, bu açıdan bir dizi ironiye de s

Dünkü törenin, bu açıdan bir dizi ironiye de sahne olduğunu hemen belirtelim.  Türkiye’nin tam üyeliğine en çok itiraz eden ülkelerden biri olan Avusturya,  tesadüfe bakın ki, Nabucco projesinin Avrupa’daki ana dağıtım terminali olacak. Avusturya Başbakanı Werner Faymann’ın dün Ankara’da Nabucco anlaşmasına imza atması, salondaki pek çok kişinin tebessümle izlediği bir görüntüydü. 

* * *

Nabucco projesi, 21’inci yüzyılın büyük enerji oyununda Türkiye’yi Doğu-Batı enerji koridoru olarak en önemli oyunculardan biri haline getiriyor. Bakü-Ceyhan  boru hattının devreye girmesiyle Hazar bölgesinin petrol kaynaklarının dünya pazarına çıkışını sağlayan ana terminallerden biri haline gelen Türkiye, bu kez benzer bir işlevi doğalgazda üstlenmiş oluyor.

Buradaki stratejik denkleme Doğu’nun yanı sıra Ortadoğu’yu da dahil etmek mümkündür. Çünkü tedarikçilerin katılımı açısından projenin ucu açıktır. Bu aşamada ana tedarikçisi Azerbaycan olan bu hattın ekonomik açıdan kârlı duruma gelebilmesi başka ülkelerin katılımıyla mümkündür.

Irak Başbakanı Nuri el Maliki’nin son anda Ankara’ya gelip törene katılması, gelecekte Irak’ın da projeye dahil olabileceğini gösteriyor. Keza ileride ABD ile İran arasında ilişkilerin yumuşaması halinde İran’ın da tedarikçi olarak Nabucco’ya katılması ihtimali dışlanmamalıdır.

Benzer şekilde hattın Batı kanadında Türkiye, Bulgaristan ve Romanya stratejik  ortaklar olarak yan yana diziliyor.  Sonuçta, Balkanlar, Kafkasya-Hazar bölgesi  ve Ortadoğu olmak üzere üç ayrı coğrafyada farklı akslarda şekillenen işbirliği yapıları, Nabucco güzergâhı üzerinde birbirlerine eklemleniyor, bu hatta kapısı olan bütün ülkeler arasında karşılıklı bağımlılık güçleniyor. Karşılıklı bağımlılık, kalıcı barışın en önemli güvencelerinden biridir.

* * *

Türkiye, 1990’lı yıllarda Türkmenistan’daki  doğalgazı Avrupa pazarına taşıyacak bir proje üzerine odaklanmıştı. Ancak bu proje yürümedi. AB de 2000’li yılların başından itibaren Rusya’ya bağımlılığını aşağı çekmek üzere ortak enerji güvenliği  politikasına yönelince, ortaya Nabucco projesi çıktı.

Son dönemde AKP hükümeti tarafından stratejik bir öncelik verilerek AB ile işbirliği halinde kuvveden fiile çıkarılan bu projenin Türkiye’ye siyasi ve ekonomik açıdan çok büyük getirileri olacağı aşikâr.

Ancak yolun henüz başında olduğumuzu unutmamalıyız. Dün imzalanan, bir çerçeve anlaşmadır. Önümüzdeki yıllarda bu çerçevenin içinin doldurulması amacıyla  sayısız teknik anlaşmanın sonuçlandırılması ve tedariğe ilişkin sorunların çözümü gerekecektir. Sıkça patlak vermesi muhtemel krizlere, kıyasıya pazarlıklara şimdiden  hazırlıklı olmamız gerekiyor.

Ayrıca Rusya, Avrupa pazarına ulaşmak için biri Baltık üzerinden Almanya’ya uzanan kuzey, diğeri Bulgaristan-Yunanistan-İtalya üzerinden güney olmak üzere iki ayrı doğalgaz hattını hayata geçirmek üzere adımlar atıyor. Bu durumda, Nabucco projesinin Türkiye ile Rusya’yı  çatışmaya sokmayacak bir yapıcı diplomasiyle tamamlanmasında yarar vardır. 

Her halükarda dün başlayan ve ABD yönetimi ile AB Komisyonu’nun tam desteğine sahip olan Nabucco sürecinin tersine çevrilmesi güçtür. Türkiye, 2010’lu yılların ortalarında bu boru hattının vanasının açılmasıyla birlikte, dünya politikasında  büyük bir ağırlık kazanacaktır.

Dünkü imza töreni AB içinde Türkiye’nin  tam üyeliğine muhalefet eden çevrelerin ve sokaktaki Avrupalının Türkiye’ye yeni bir bakışla eğilmesi için de önemli bir vesile oluşturmalıdır.

milliyet

Bu haber 376 defa okundu.