Nabucco

13 Temmuz 2009 11:35 tsi
Çok mu iyi?.. Yoksa sadece iyi mi? iyibilgi Ankara

Ve işte Nabucco! Şu an tüm medya kuruluşları (sabah gazeteler ile, şu sıralar canlı yayınlarla) Nabucco’yu anlatıyor. İyibilgi aylardır bu konuda yazılar yazıyor ve Nabucco’nun “konvansiyel” değil, “stratejik” boyutu üzerinde duruyor.

Bunun yanı sıra, Nabucco’nun bizzat kendisi hakkında da hala ciddi tartışmalar yürüyor. Kimine göre Nabucco pazarlıkları iyi yürütülmedi. Kimine göre ise fazla konuşmaya gerek yok, Nabucco bu işte. Türkiye’yi enerjinin kalbi haline getiren damarlardan biri.

Yani aslında Nabucco Projesi’ne “çok kötü oldu” demek mümkün değil. Çok boyutlu düşünüldüğünde ancak tartışma “çok iyi olmadı, ama iyi oldu” veya “tamamen çok iyidir” şeklinde tanımlanabilir.

Nabocco genellikle “21’inci yüzyılın barış ve istikrar projesi, Avrupa’yı Rusya’ya bağımlılıktan kurtaracak” proje olarak tanıtılıyor.

Bu hem doğru hem yanlış. Proje bir yandan barış ve istikrar vaadederken öbür yandan “oyun dışı kalanlar” veya “rakipler” için aynı duyguları paylaştıkları söylenemez.

Keza, Avrupa’yı Rusya’dan “tamamen” kurtaracak bir proje de değil bu. Yüzde 5’ini kurtaracak. Ama bu önemli. Çünkü hepsinden ciddi bir mesaj ve dengeleri etkiliyor. Zamanla da o yüzde değişebilir.

Projenin teknik özellikleri bilindiği gibi hayli kalıplı. 3 bin 300 kilometre uzunluğundaki projeye 4.5 milyar Euro’su Türkiye’de olmak üzere 8 milyar Euro yatırım tahmin ediliyor.

Bugün atılacak imzalar ile Hazar-Kafkaslar’daki doğalgaz Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaşacak. Peki küresel açıdan ne kada önemli bu? Bunda da bir tartışma yok.

Naboccu ve Ankara’daki bu tören dünya tarafından izleniyor. Bu kadar.

Yine bilindiği gibi Nabucco’nun ortakları Botaş, Bulgaristan’dan Bulgargaz, Romanya’dan Transgaz, Macaristan’dan MOL, Avusturya’dan OMV ve Almanya’dan RWE şirketleri.

Tabii bunlar işin resmi kesimi. Bunun dışında da bir çok ülke Nabucco ile fiilen ilgileniyor ve bunların ilgi sebeplerinin arasında sadece enerji yok, onunla birlikte politik dengeler de var. İran, Türkmenistan, Irak, ve hatta hatta Enerji Bakanı’nın dediği gibi Rusya bile!

Türkiye açısından ise Nabucco’nun stratejik getirileri hem çok büyük hem de çeşitli. Bunların başında da elbette AB geliyor. Çünkü bu hat, aslında Türkiye ile AB arasında “elle tutulur” bir kemer oluşturuyor.

Artı olarak artık Ankara küresel enerji denkleminin aktif ve önemli bir oyuncusuna dönüşüyor.

Bilindiği gibi Türkiye çok büyük enerji kaynaklarına sahip değil. Ama bu şansızlığın bir başka tezahürü ona büyük avantajlar sağlıyor.

Dünya ham petrol rezervlerinin yüzde 75 ve doğalgaz rezervlerinin yüzde 72’si Türkiye’yi çevreleyen Hazar Havzası ve Ortadoğu ile Rusya’da bulunuyor. Yani “doğal enerji koridoru” tanımı yanlış değil.

Peki Nabucco’ya yönelik eleştiriler ne? Yani “Nabucco olmasın” diyen pek yok ama itirazları olanlar var ve bunlara da hayli özen göstermek gerekiyor.

İlk sorun, Avrupa’ya Türkiye üzerinden Kafkas gazını vermek için yapılan projenin hatlarından hangi gazın geçeceğinin belli olmamısı.

Rusya’nın Azerbaycan ile imzaladığı doğalgaz anlaşması. Yine Rusya’nın Nabucco’ya katılması konusundaki ikilem. Bu hat AB için Rusya’ya alternatif ise nasıl Nabucco’ya katılacak?

Bir başka iddia, imzalanan ve imzalanacak anlaşmaların Türkiye’nin Nabucco üzerinden Avrupa’ya yönelik kozlarını azalttığı yolunda. Yani Nabucco’nun önemli bir kart olma durumunun azalması.

Tabii en sık söylenen eleştirilerden biri olarak; yüzde 15 indirimli gaz alma talebimizin kabul edilmemesi. Yani Türkiye'ye sadece 'temel' geçiş ücreti ile yetin deniyor.

Keza, “her ülke şirketi kendi ülkesindeki boru hattının kullanımına ilişkin tüm hakları Nabucco Cas Pipeline International GmbH'ye kayıtsız ve şartsız devretmeyi kabul etmiş durumda!”

“Nabucco şirketi, ilgili ülke şirketlerine sadece taşıma tarifesinden iletim bedeli ödeyecek ve boru hatlarındaki tüm tasarruf yetkisi Nabucco şirketinde olacak.” Ayrıca vergi geliri ile ilgili de bazı terslikler var diyenler mevcut. Çünkü onlar da hayli meblağ tutuyor.

www.iyibilgi.com

Bu haber 1,500 defa okundu.