Kim kazanır? İsrail mi Obama mı?

29 Haziran 2009 09:28 tsi
Ya Obama gider ya Netanyahu. Tabii olmazsa!? iyibilgi Ankara

Barack Obama ABD seçilmeden önce, ama seçilmek üzereyken, İsrail “yeni Başkan”la nasıl bir ilişkisi olacağına ilişkin kaygılanmaya başlamıştı.

ABD-İsrail ilişkileri gibi pek az ülkeye “nasip olan” yakınlığın, Obama döneminde tatsızlaşabileceğine ilişkin ilk işaretler bu dönemde gelmeye başladı.

O dönem aynı zamanda Tel Aviv’in de hükümetini yenilediği bir seçime denk düşüyordu ve özellikle Filistin sorununun çözümüne yönelik katı bakışlar taşıyan bir İsrail hükümetinin oluşması durumunda, Obama ile ilişkilerin gerileceği tahminleri yapılıyordu.

Korkulan oldu. İsrail seçimleri Filistin meselesine sert yaklaşımlar içeren yeni bir hükümet doğurdu. Daha doğrusu bir koalisyon. Ve daha da doğrusu, her biri Filistin konusunda sertlik bir yana, “keskin” fikirler taşıyan partilerin koalisyonu İsrail’in başına geçti.

Artık hem ABD’nin hem de İsrail’in yeni yönetimleri iş başındaydı ve görünürde artık küresel bir problem olan Filistin dosyasında uzlaşacak gibi durmuyorlardı.

Bu süreçte (iyibilgi’nin de dahil olduğu) bir başka bakış açısı ortaya atıldı. Buna göre, Filistin sorununun halli gerekiyordu ve bunu yapacak “aşırı” İsrail hükümetinden daha iyi bulunamazdı!

Daha ılımlı bir Tel Aviv yönetimi, İsrail halkını bu denli köklü bir çözüme ikna edemezdi.

İsrail ikna olana kadar ABD’de tatsızlık olur mu?

Bugün gelinen nokta o tartışmaların ilerisinde. Barack Obama, iki devletli bir çözüm ve yeni yerleşim yerlerinin açılması konusunda İsrail’i hayli terletiyor.

Reaksiyon ise beklendiği gibi değil. Sık sık Netenyahu yönetiminden “yeni yerleşim yerleri açmayı bıramamız mümkün değil” açıklamaları gelse de, satır aralarında kaybolan şu cümleler daha önemli…

“Silahsız bir Filistin devletine sıcak bakabiliriz!” Başbakan Netenyahu’nun bu sözleri doğal olarak İsrail’in “öneriye” gittikçe ama itinayla yaklaştığını gösteriyor.

Esasen silahsız bir devlet diye dünya üzerinde birşey yok. Burada odaklanılması gereken cümle “devlet”! Zaman-kazasız belasız-ilerledikçe benzer yaklaşımları işitmek daha çok mümkün olabilir.

Herkesten daha şahin İsrail Dışişleri Bakanı Lieberman’ın sessizliği de buna yorulabilir. Yine de herşey tamam değil. Hatta daha alınması gereken hayli mesafe mevcut.

Obama, İsrail’i ne kadar fırçalıyor?

Gelinen bu nokta büyük vaadler içermese de, Beyaz Saray’ın İsrail’i bu konuda “sertleşerek” sıkıştırdığı açık.

İki devletli çözümün somutlaşması şu an için gündemin daha alt satırlarında. Ama yeni yerleşim yerleri açmak İsrail için eskisinden daha zor ve bunu yapsa bile ABD’yi arkasında bulamayacak.

Öte yandan Netanyahu’yu ince planlara iten başka faktörler de var. Elbette Netanyahu’nun Filisten’e hissettikleri “azalmış” değil. Buna İran’ın “halledilmesi” düşüncesi de rahatlıkla eklenebilir.

Fakat şu da bir gerçek: Netanyahu ve ortakları, süreci kötü yönetmeleri halinde, yani ABD ile ilişkilerini bozdukları taktirde “ayakta kalamayacakları”nı biliyorlar.

Bu “yaşamsal” bir risk! Keza İsrail halkının arkalarında ABD’yi hissetmemesi hali de-ki bu ciddi bir korku halidir-iktidarı hemen topallatabilir.

İsrail Obama’yı ne kadar fırçalayabilir?

Obama’nın işi İsrail’i sıkıştıran denklemlerin bütününden daha fazla. Hem de bir kaç defa. Şaka yollu söylemek gerekirse, yukarıdaki sorunun yanıtı; “Güneş gibi parlayana kadar” olabilir!

Elbette ilk akla gelen, gelmesi gereken (!), ABD’deki efsanevi İsrail lobisi! Amerika Zionist Organizasyon Başkanı Morton Klien sadece bir kaç gün önce, “Obama, İran’da olan bitenlere karşı çıkmayıp sadece İsrail’in elini ayağını bağlıyor” diye 30 bin üyesine e-posta yoluyla bir mesaj gönderdi.

Ona göre ABD’deki Yahudi kuruluşları, Obama’ya desteklerini çekmeyi düşünmeye başlamış durumdalar.

Özellikle Kahire konuşmasının ABD’deki Yahudi kuruluşları çok kızdırmış olduğu söyleniyor. İşte bu noktadan sonra ABD’de işler hayli karmaşıklaşıyor!

Evet kimi Yahudilere göre Obama, “ABD tarihinin en İsrail karşıtı Başkan’ı” ünvanını kazanmak üzere. Hele hele, Başkan Obama’nın, Nazilerce katledilen 6 milyon Yahudi’yle, Filistinliler’in çektiği acıları karşılaştırması lobi için kabul edilemez bir durum, düzeltelim, çılgına çevirecek bir durum!

Fakat bunlar gerçek haritayı gözler önüne sermiyor. Obama lehine de manidar olaylar yaşandı.

Mayıs ayında ABD’yi ziyaret eden Netanyahu, o güne kadar İsrail’i en çok destekleyen politikacıları Obama’nın yanında görünce ciddi bir şok yaşadı örneğin.

Buna ABD’de sayıları 7 milyonu aşan Amerikalı müslümanları eklemek lazım.  Tabii oy kullandıklarını da. Ama bu da iki tarafı keskin bir bıçak. Obama’nın İsrail’e yaptığı baskıyı ölçüsüz artırması hemen akla “Obama’nın gizli Müslümanlığı”nı getirebilir!

Görüldüğü gibi İsrail-ABD ilişkileri hayli karışık dengeler üzerine yeniden kuruluyor. Ama görünen o ki, bölgenin en kadim sorununu çözmek için gereken kararlılığa şu anda Obama sahip!

Ama şu anda!

www.iyibilgi.com

Bu haber 1,333 defa okundu.