Kahire hamlesi-2: Araplara demokrasiyi kim getirecek?

24 Haziran 2009 13:29 tsi
Kremlin atakta! 'Obama etkisi' nasıl kırılır? iyibilgi Ankara

ABD’nin Ortadoğu ve Arap dünyasına, bölgedeki hemen tüm sorunların çözümüne ve nihayet karmaşık dengelerine ilişkin “beraber çalışmayı” yeğlediği iki ülke bulunuyor.

Bunlardan biri Türkiye. Diğeri ise Mısır. Bu ülkelere verdiği önemi şeklen de gösteren Barack Obama, bilindiği gibi göreve gelişinin ilk 100 günü bitmeden ilk tekil ziyaretini Ankara’ya, ikinci ve “Müslümanlara sesleniş” olarak anılan konuşmasını yapacağı yer olarak da Kahire’yi seçmişti.

Her iki ziyarette de Arap dünyasına ve bölgeye verilen asal mesaj, “demokrasi” üzerineydi. Belki yine “doğal olarak” demek lazım, Rusya bu açılımı, ABD’nin bölge üzerine yeni bir “denemesi” olarak algıladı.

Doğu Avrupa ve Ortaasya üzerinden gelişen süper güçler rekabetinin bir parçası da burası zaten. Şimdi karşılık olarak Kremlin Batı’ya, “Kahire-2 hamlesi” ile karşılık veriyor.

Rusya Devlet Başkanı Medvedev Mısır’a bir ziyaret düzenledi ve mevkidaşı Hüsnü Mübarek ile görüştü. (Bu arada belirtelim; Medvedev’in ziyareti birden çok ülkeyi kapsıyor ve ismi “Afrika Turu”!)

---

---

 

Ancak sadece görüşmekle kalmadı. Rusya ile Mısır arasında bir stratejik işbirliği anlaşması imzalandı! Bu “stratejik” anlaşmayı nasıl anlamak gerekiyor?

Örneğin ABD ve İsrail veya ABD-İngiltere türünden bir stratejik yakınlaşmadan mı bahsediyoruz? Bu çok mümkün değil. Mısır, açık biçimde Batı yanlısı, ABD ile özel ve sağlam ilişkileri bulunan, İsrail’den sonra bütün dünyada en büyük ekonomik hibe yardımını Amerika’dan alan bir ülke.

Bu kadar olmasa da (!) İsrail’le de ilişkileri var. Bunun politik işaretleri zaman zaman alınıyor. Gazze dramı sırasında takındığı tavır gibi!

O halde “stratejik” olarak duyurulan bu anlaşma ne? İki  ülke arasındaki ilişkileri düzenleyen, bakanlıklar ve şirketler arasında ilişki kurulmasını sağlayacak  stratejik işbirliği antlaşması bu.
 
Ancak görmezden gelinecek gibi de değil. Zira, Rusya ve Mısır ilişkilerini 10 yıl boyunca belirleyecek.

Burada Rusya ile ABD arasında da fikri bir parallelikten bahsedilmesi mümkün. Ortadoğu ve Arap dünyasına bakışta Mısır’ı bir pencere olarak gören ABD gibi Moskova da aynı noktada.

Ama çözümler biraz farklı! Nitekim Medvedev’in Kahire’de verdiği mesajlar-Obama kadar ilgi görmese de-hayli önemli.

Medvedev Kahire’de; Batının Arap ülkelerine demokrasi getirmesi tartışmalarına değindi. Ancak ters yönden. Kimsenin Arap ülkelerine demokrasiyi öğretemeyeceğini vurguladı. Elbette bu laf genel olarak Batı’ya özel olarak da ABD’ye!

Rusya'nın Batının bu faaliyetlerini “tamamı ile karşı olduğunu” söyledi. “Arap ülkelerinin çağdaş gelişmeler ile kendi geleneklerini birleştirmek gibi bir geleneği olduğunu, Batının da artık bunu anladığını” işaret etti.

Bu cümleler “Türkçe’ye tercüme” edildiğinde şunlar söylenebilir. ABD’nin kullandığı Araplar’a yönelik daha çok demokrasi tavsiyesi, Kremlin’den öyle duyulmuyor.

ABD’nin bölgeye yönelik yeni bir etki planı olarak algılanıyor. Hatta, Rusya ile ilişkileri iyi olan bazı Arap ülkelerinin yönetimlerini de tehtid ettiğini düşünüyor.

Belli ki Rusya bu konunun üzerine daha gidecek. “Obama etkisi”nin bölgeyi farklı bir boyuta çekmesine “mümkün olduğu kadar” az izin verecek.

Bunun işaretlerinden biri de, Ortadoğu’da yaşanan sorunların çözülmesi için Rusya tarafından bu yıl sonunda düzenlenecek bir konferans!

www.iyibilgi.com

Bu haber 803 defa okundu.