O mahçup soru: Neda bir SyOp mu?

23 Haziran 2009 12:28 tsi
Cini şişeden çıkaran ölüm psikolojik operasyon mu? iyibilgi Ankara

Tablo o kadar dramatik ki, kimse dilinin ucuna kadar gelen o soruyu soramıyor! Ama biz soralım: İran protestolarının küresel bayrağı haline gelen Neda, emsali bir çok kez görüldüğü gibi bir ‘psikolojik operasyon’ mu? Eğer öyle ise şu soruyu sormak gerekiyor: Neda’yı kim vurdu?

Ve eğer öyle ise Neda’yı vuranın bulunması çok zor.

Tam ismi Neda Agha Soltani. 27 yaşında bir felsefe öğrencisiydi. 20 Haziran günü İran seçim sonuçlarının protesto edildiği bir gösteri sırasında, babası da yanındayken, vuruldu.

Son sözleri “yanıyorum” oldu. Ve o andan itibaren bir anlamda İran’daki demokrasi ve rejim karşıtı hareketin “küresel” sembolü haline geldi.

“O andan itibaren” sözü mübalağalı gelse de aslında çok yanlış değil. Çünkü Neda’nın kanlar içindeki yüzünün ve göğsüne elleriyle bastıran babasının trajik görüntüleri çok kısa zaman içinde YouTube ve Facebook gibi global ağın ana temalarından birine dönüştü.

Ve tekraren.. Yine o andan itibaren, uluslararası ilişkilerin spesifik alanlarıyla ilgilenenler, konu uzmanları, tecrübeli gazeteciler aynı soruyu sormaya başladılar!

Neda bir SyOp mu? Yani bir “psikolojik operasyon” mu? Bu sorunun temiz ve ikna edici bir yanıtını bulmak hayli zor. Bu cinayetten önce de dünyanın ilgisi İran’a yönelikti.

Seçim ertesi sonuçlara itirazdan ivmelenen gösteriler kısa sürede rejim karşıtı bir türev edinmiş, “oyumu geri verin” talepleri kanlı çatışmalar yaratmaya başlamıştı.

Ancak Neda’nın ölümüyle birlikte süreç “bir küresel sembol” kazandı ve hem İran’daki hem de İran’ı protesto eden bir çok ülkedeki pankartlar değişti: “Ben de Neda’yım!”

Bir çok ülkede yaşanan krizler sırasında benzer olayların sayısız örneği bulunuyor. İlk körfez savaşı sırasında Basra Körfezi’ne akan petrolün içinde can çekişen bir kuş, son Irak Savaşı’nda esir düşen bir genç kadın askerin kurtuluş öyküsü vb…

Öyle veya değil, Neda artık bu seviyede bir etkileşim sembolüne kesinlikle dönüşmüş bulunuyor. Aslında bu sembolün “gücü ve anlamı” üzerine tek bir alıntı dahi yeterli olabilir!

ABD Senatörü ve Barack Obama’nın son başkanlık seçimindeki rakibi John McCain şöyle diyor: “Neda artık Jeanne d'Arc’tır!”

Jeanne d'Arc’ın kim olduğu ve hem politik hem dini açıdan ne ifade ettiği ayrı bir tartışma konusu elbette.

Ancak biraz Neda’ya da bakalım. Neda dediğimiz gibi bir felsefe öğrencisiydi. Tüm dünyaya böyle duyuruldu ve bu bilgi doğru. Sadece biraz eksik. Neda bir İslam Felsefesi öğrencisiydi. Tahran’daki Azad Üniversitesi’nde okuyordu.

Neda aynı zamanda Türkçe kursları alıyordu ve arkadaşlarının söylediklerine göre, yeterli parayı biriktirdiğinde Türkiye, Dubai ve Tayland’a gitmeyi planlıyordu.

Nişanlısı, hayatını kaybettiği gösteriye katılmadan önce onu “gitme, faydası olmaz, tehlikeli” diye uyarmış. Neda bu ikaza “kalbimden bile vurulsam gideceğim” yanıtını vermiş.

Sonuç olarak Neda yani Farsça “çığlık”, hayatını kaybetti ve bir sembol haline geldi. Sembol haline geliş süreci tesadüfler zincirine bağlı da olabilir, olmayabilir de.

Ama her ne ise “hayatını kaybeden” o oldu.

NEDA'nın ardından 'küresel kareler' nasıl oldu?

www.iyibilgi.com

Bu haber 3,297 defa okundu.