NATO'nun namluları Rusya'ya mı döndü?

Baltık Denizi'nde, ABD Deniz Kuvvetlerinin önderliğinde gerçekleşen ve 11 Avrupa ülkesinin katıldığı BALTOPS 2009 tatbikatı, bugünlerde Rus medyasında alarm zillerini çaldırıyor. Bir Rus gazetesi "Rusya'ya karşı bir başka provokasyon" başlığını attı. Peki ne oldu da Rusya bir anda diken üzerinde oturur oldu? Ne oldu da Baltık Denizi'nde gerçekleşen bu tatbikata Rus savaş gemileri daha önceki yıllarda katılmışken, bu sene dışarıda kalmayı seçti? Peki Rusya abartıyor olabilir mi? Kendi isteği ile katılmadığı bir tatbikat, neden kendisini hedef alsın ki? İşin rengi çok farklı.

1970'den beri düzenli şekilde düzenlenen bu tatbikat, Soğuk Savaş döneminde olası bir Sovyet saldırısına karşı tasarlanmıştı. Oysa son 20 senedir böyle bir tehdit ortada yok. Tatbikatın son yıllardaki amacı, insanı yardım ve Avrupa sınırları dışında, deniz kuvvetlerinin koordinesini geliştirmek. Ancak Rusya için iş bu kadar basit değil. Tatbikata katılan ülkeler arasında Estonya, Letonya, Polonya, Litvanya gibi eski SSCB üyesi ülkeler var. Bir Rus akademisyenin söyledikleri, belki de Rus bakış açısını kolayca anlamanızı sağlayabilir: "NATO, Rusya'ya karşı tarafsız ülkeleri kendi yanına çekmeye çalışıyor." Belli ki Rusya gelişmelerden hiç memnun değil.

Bütün bu gerilimin arkasında Rusya-Gürcistan savaşı yatıyor. ABD ve NATO, savaş sonrası Rusya ile askeri işbirliğini durdurmuş, hatta Karadeniz'de ABD-Rusya gerginliği, savaş gemilerinin karşı karşıya gelmesi ile zirveye varmış, 2009'un baharında iki ülke arasındaki ilişkiler tekrar normale dönmeye başlamıştı. Özellikle bazı ödünler verilmek zorunda kaldı. Afganistan'daki birliklerine Rusya üzerinden yardım gönderebilmek için, ABD, NATO'nun genişlemesini yavaşlatmış, Polonya'ya yerleştirilecek füze kalkanı projesini de gündemin en altına atmıştı. Rus gemileri NATO kuvvetleri ile birlikte Somali sahillerinde korsanlara karşı mücadeleye girişmişti.

David Axe'ın Wired dergisi için kaleme aldığı haberde, bu tehdit algısının sadece Rusya'ya has bir paranoya olmadığı, tatbikata katılan ülkelerden üst düzey yetkililer tarafından, tatbikatın aslında Rusya'ya yönelik bir uyarı olduğu "off the record" söylenenler arasında.

Aslında bu karışık görüntünün altında çok basit bir denklem var. ABD'nin Rusya'nın vereceği desteğe ihtiyacı var. Kuzey Kore'den İran'a, Somalili korsanlardan Afganistan'a kadar ABD'nin uğraş verdiği her krizde, Rusya'nın desteği olmazsa olmaz. Bu yüzden Obama yönetimi, Rusya ile arasına herhangi bir kara kedi girmesine istemiyor.

Öteki taraftan ABD'nin Avrupa'daki, özellikle Doğu Avrupa'daki, yeni müttefiki - eski Sovyet üyesi ülkeler, Rusya'yı hala bir tehdit olarak görüyor. Rusya'nın Gürcistan'da neler yapabildiğini gördükten sonra, hiçbiri eski patrona güvenemiyor.

ABD, çok gergin bir ip üzerinde yürüyor. Bir tarafta yaşlı kıtanın yeni üyeleri (eski Sovyet bloğu ülkeler) ona tam destek vermeye hazır. Öbür tarafta yaşlı üyelei (Almanya ve Fransa), hiç olmadığı kadar uzak ABD'ye. Ortada Rusya - ne yapacağı belli olmayan bir joker. Türkiye ise bütün bu hengamede tarihsel zincirlerini kırmaya çalışıyor. Dengeler her an değişirken, bunu nasıl yapacak, esas merak konusu o...

www.iyibilgi.com analiz