O olayları kim çıkardı?

19 Haziran 2009 08:00 tsi
İran'daki olaylar dinmek bilmiyor. Öyle ki Ayetullah Ali Hamaney sessizliğini bozuyor. Bu arada gösteriler arttıkça şu soru akılları kurcalıyor: Olaylar nasıl ortaya çıktı, düğmeye kim bastı? Obama ve Ahmedinecad'ı kim köşeye sıkıştırdı? iyibilgi Washin

Geçiğimiz Cuma İran'da yapılan seçimlerin ardından Ahmedinecad'ın büyük bir oy alarak iktidarını perçinlemesi ülkeyi karıştırdı. Mir Hüseyin Musavi liderliğindeki muhalefet gösterilerinden vaz geçmiyor. Ayetullah Ali Hamaney'in oylar kısmen yeniden sayılsın çağrısı da muhalefetin tepkisini dindirebilmiş değil. iyibilgi.com'dan İran'daki gelişmelerle ilgili tüm detayları takip ediyorsunuz.

Ancak bir de yaşananların perde arkası var. Yaşanan olaylar ABD-İran ilişkilerinin geleceğini nasıl etkileyecek, olaylar nasıl ortaya çıktı, İran'ın iddia ettiği gibi gelişmelerin arkasında ABD mi var gibi akıllara takılan sorular oldukça önemli. Çünkü bu soruların dikkatli yanıtları gelecekte ususlararası politikanın bölgemizde alacağı şekille ilgili bizlere fikir verecek.

iyibigi'nin Washington'da yaptığı görüşme ve izlenimlerden ortaya çıkan şu: İran'lı yetkililerin önceki gün ilk kez dile getirdikleri "olayların arkasında ABD var" şeklindeki yaklaşım aslına bakılırsa gerçekle pek örtüşmüyor. Uzman ve yetkililerden edindiğimiz bilgi ve gözlemlere göre ABD İran'da olayların bu şekilde gelişeceğini öngörmüyordu. Aslına bakılırsa Obama yönetimi İran'la ilgili jargonunu seçim öncesinde kurmuştu. Obama seçimler sırasında, İran'la ilgili daha önce yaptığı açıklamalara paralel konuşacaktı ki öyle de yaptı. Obama seçimin ertesi günü yaptığı açıklamada İran'da yapılan tartışmalardan duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Ancak Tahran'da işler karışınca ABD'deki kimi medya kuruluşları ve düşünce kuruluşları ile lobiler Washington'ın sürece müdahil olması yönünde Obama yönetimi üzerinde baskı kurmaya başladı. Son beş gündür Washington'da bilindik bir düşünce kuruluşu haritası ortaya çıkıyor. Örneğin Obama yönetimine yakınlığı ile bilinen Brookings Enstitüsü ya da CSIS gibi kurumlar İran konusunda neredeyse sessizliğe bürünmüş durumda. Sözkonusu kurumlar neredeyse dün gece Beyaz Saray'dan yapılan açıklama ile aynı paralelde duruyor: İnsanların demokratik tepkilerini dile getirmeleri en doğal hakları. Ancak ABD, İran'ın iç işlerine karışamaz ve egemenliğine saygı duymak zorundadır.

Elbette Washington'da Obama yönetimiyle aynı paralelde olmayan kuruluşlar da var. Musevi lobisine yakınlığı ile bilinen Washington Institute gibi kurumlar hafta başından bu yana düzenledikleri acil İran toplantılarıyla dikkat çekiyor. Bu toplantılarda rejim muhalifleri konuşmalar yapıyor ve özellikle Ahmedinecad ile Hamaney hedef tahtasına konuyor.

iyibilgi'nin görüşlerine başvurduğu uzmanlar bu ayrıma dikkat çekerek Obama yönetiminin şu anda baskılara aldırmadığını belirtiyor. Ancak Beyaz Saray özellikle medya ve düşünce kuruluşlarının İran politikasına müdahale çabasını engellemek için de henüz adım atmış değil. Dolayısıyla uzmanların anlatımına göre ortaya şöyle bir tablo çıkıyor: İran'da yaşanan gelişmeler iç dinamiklerin bir sonucu. Yani İran muhalefetinin sokakara dökülmesine neden olan aslına bakılırsa iç gerilim. Ancak muhalefetin sokaklara dökülmesi İran'la diyalog yolu arayan Obama yönetiminin sözkonusu politikasından rahatsız olan Amerika'daki iç dinamikleri de harekete geçirmişe benziyor. İran'da sistemi bu denli sarsacak protestolar beklenmediğinden, seçimlerden iki gün sonra ABD'deki kuruluşların harekete geçerek Obama yönetimi üzerinde baskı kurmaya çalıştığı gözleniyor. Bu durum Obama yönetimini zor durumda bırakırken İran'ın açıkça ABD'yi suçlaması Obama yönetiminin dışpolitika hanesine yazılan eksi puan olarak niteleniyor.

iyibilgi.com

 

Bu haber 1,702 defa okundu.