Obama'yı bekleyen üç engel

7 Haziran 2009 08:54 tsi
Obama amacına ulaşacak mı? İki anket ve 'bir' Sarkozy 'biraz zor' diyor.

ABD Başkanı Barack Obama Kahire’de yaptığı konuşmayla Müslüman dünyanın kalbine seslenen iyi bir deneme yaptı. Başkanın amacı ortada... Peki, amacına ulaşacak mı? İki anket ve ‘bir’ Sarkozy ‘biraz zor’ diyor. iyibilgi Washington

ABD Başkanı Barack Obama uzun bir süredir beklenen “Müslüman dünyaya hitap” şeklindeki tarihi konuşmasını Mısır’daki Kahire Üniversitesi’nde hafta içinde gerçekleştirdi. Selamünaleyküm diye söze başladı Obama, Kuran’dan atıflarla, Peygamber-i Zişân’a selamla konuşmasına devam etti. “İbrahim’in çocukları” vurgusu kayda değerdi. Bu tılsımlı sözlerle bol alkış aldı Obama... Tarif edilmez bir özgüvenle kurduğu cümleleri “we love you” kendinden geçmeleriyle kesildi.

Obama neden o konuşmayı yaptı? Neden “yeni bir başlangıç için buradayım” dedi? İslam dünyasıyla neden yeni bir başlangıç istedi Washington’ın karanık dehlizleri?

Kimi bunu “Obama kendisine realizm ile idealizm arasında bir yer arıyor” diye açıklıyor. Kimi biraz geriye giderek ve bir üst perdeye çıkarak Condolezza Rice’ın o muhteşem kavramlandırmasına sığınıyor: Yeni Amerikan realizmi... Kimisiyse “bu olsa olsa akıllı gücün yansımasıdır” (smart power) diyor. Meseleye tarih perspektifinden bakanlar ise Alman imparator “hacı” Wilhelm’in Şam’da yaptığı konuşmaya ya da Napolyon’un yine Kahire’deki sözlerine atıf yapıyor. Bu açıklamaların hepsi aslında sokaktaki o değerlendirmenin biraz entellektüel yansımaları. Yani “ABD kırılan kalbimize hitap ediyor.”

Elbette bunun da dillendirilen önemli sebepleri var. Kimi politika ve söylemdeki bu değişimi Obama’ya bağlıyor. “İşte değişim bu” diyor. Kimi daha temkinli yaklaşıyor: ABD bu değişimi 2007’den beri yaşıyor. Kimi ABD’nin bu değişimini yeni yüzyılda kurulan yeni dengelere ve ortaklık arayışına bağlıyor. Kimiyse haklı bir şekilde soruyor: Bu ortaklı arayışı kime karşı, hangi stratejiyle yapılıyor?

Obama’nın ya da ABD’nin “örtülü” amacı ne olursa olsun, o amaca ulaşmak için yani aslında amaç değil araç olarak İslam dünyasını yanında görmek istediği kesin... İşte Obama bu yüzden “yeni bir başlangıç” istiyor. Peki, Obama amacına değil ancak “aracına” ulaşabilecek mi? Bunun için önünde pek çok engel bulunuyor. Ancak sadece geçtiğimiz hafta yapıan anketler ve Sarkozy’nin dün yaptığı çıkış Obama’nın işinin zor olduğunun “taze” ve somut örnekleri olarak karşımıza çıkıyor.

Obama’nın Kahire’de “siz de biz de birbirimize önyargıyla yaklaşmamalıyız” dediği günün haftasında yapılan anketlerden birisi ABD kamuoyunun Müslümanlarla ilgili düşüncelerini yansıtıyor. CNN’de yayınlanan ankete göre Amerikalıların yüzde 46’sı Müslümanarla ilgili olumusuz fikre sahip. Üstelik aynı araştırma olumsuzluk fikrinin 2002’den bu yana 5 puan yükseldiğini söylüyor. Her on kişiden üçü Müslümanlar konusunda “nötr” olduğu yanıtını verirken ankete katılanların yüzde 36’sı Obama’nın aksini düşünüyor: ABD İslam dünyasıyla savaşta...

İkinci anket ise İslam dünyasının ABD ile ilgili fikirlerini yansıtıyor. ABD’deki bir düşünce kuruluşunun yayınladığı çalışmaya göre Obama yönetime geldkten sonra özellikle Ortadoğu’daki halkların ABD’ye yaklaşımında ciddi oranda bir değişim olmadığı gözleniyor. Sonuçlarda 2007 yılına göre “umutlu” bir yükseliş görülse de İslam dünyasında ABD’ye karşı kaydadeğer bir şüpheciliğin yer aldığı görülüyor. Zaten Obama’nın konuşmasından sonra Endonezya, Filistin, İran gibi ülkelerden gelen açıklamalar memnuniyeti ve “çok laf duyduk, sıra icraatta” şüpheciliğini yansıtıyor. Geriye dönüp bakıldığında islam dünyasındaki bu şüpheler haklılık kazanıyor.

İşte Obama hem aracına hem de örtülü amacına ulaşmak için sadece Amerikan toplumundaki önyargıları aşmak değil, aynı zamanda İslam dünyasının da taze acılarla bezenmiş hafızasını silmek zorunda. Obama örneğin “geçmişte karşılıklı çok hata yaptık, geleceğe bakalım” diyor. Ancak İslam dünyasını ikna etmesi için ilk sınavı da Filistin konusunda bulunuyor. Obama’nın İsrail kıskacını aşıp aşmayacağı soru işareti.

Obama’nın hafta sonunda yüzleştiği üçüncü engel ise AB-Türkiye tartışmaları denkleminde gerçekleşiyor. Çünkü Obama “batı” dünyası ile islam dünyası arasındaki önyargıların ortadan kaldırılmasıyla amacına ulaşabileceğini biliyor. Bu önyargıların silinmesi için ikinci sınav belki de Türkiye’nin AB süreci. Çünkü Obama’nın “Türkiye AB’nin bir parçası olmalı” yaklaşımı İslam dünyasına verilecek güçlü bir mesaj arayışından kaynaklanıyor. Obama’nın şu sözleri okuyalım: AB ve Fransa, ABD’nin oynadığı rolü oynayabilir. –Türkiye’yi üye yaparak- İslam dünyasına “tüm insanlığın yararına gelişen ve barışçıl olan dünya toplumunun bir parçası olmanızı istiyoruz ve bunu memnuniyetle karşılayacağız” mesajı gönderebilir. Sarkozy’nin Obama’ya cevabı ise şu oldu: Hedef konusunda, yani Türkiye'nin Doğu ile Batı arasında köprü rolü oynayabileceği konusunda hemfikiriz. Ama bir görüş ayrılığı var, bu da koşullar konusunda. ABD'nin geleneksel tavrı Türkiye'nin AB'ye entegrasyonu, bense buna karşıyım.”

Diğer bir deyişle Obama uzun bir süredir oluşmuş önyargıarı yerle bir etmek için İslam dünyasına güçlü mesajlar veriyor. Ancak buna ne İslam dünyası, ne Amerikan toplumu ne de “batı”nın diğer yüzü AB hazır...

İyibilgi.com

Bu haber 524 defa okundu.