Akaryakıt şirketlerinin vurgunu şok etti

5 Haziran 2009 10:17 tsi
Ham petrol fiyatlarındaki artışı bahane ederek zam yapan akaryakıt şirketlerinin, kâr marjlarını bir hayli artırdıkları ortaya çıktı.

Şirketleri 'kafanıza göre zam yapmayın' diye uyaran Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun tavan fiyat olarak işaret ettiği Avrupa'da vergilerden arındırılmış benzin fiyatı 0,25 Euro cent civarında seyrediyor. Türkiye'de ise rakamın bunun iki katı, yani 0,42 Euro cent olduğu tespit edildi. Mayısta ham petrolün litre fiyatı 0,12 kuruş yükselirken, benzinin litresi 24 kuruş arttı. Şirketler zamlarına gerekçe olarak petrol fiyatlarının uluslararası piyasadaki artışını gösterirken, fiyat artışları Türkiye'nin yakın coğrafyasındaki ülkelerde bu oranda yansımadı. Son dönemdeki benzin zamlarını mercek altına alan EPDK Tarifeler Daire Başkanlığı, bu noktaya dikkat çekerek, Türkiye'deki pompa fiyatlarının yüksek olduğu kararına vardı. Zamlarla ilgili sektöre 20 Haziran'a kadar süre tanıyan Üst Kurul'un, fiyat oluşumuyla ilgili baktığı kriterlerde ilginç ayrıntılar dikkat çekiyor. Sektörü uyarmadan önce konunun uzmanları, Türkiye ile benzer durum sergileyen 4 AB üyesi ülkeyi inceledi. Ardından inceleme bütün birlik üyesi ülkeler esas alınarak genişletildi. Ortaya çıkan tablo enerji bürokratlarını şaşırttı. Çünkü, benzin ve motorinde vergiden arındırılmış şekilde uygulanan fiyatlar esas alındığında iki taraf arasındaki fiyat farkının 2 kata yakın olduğu görülüyor.

İncelemede esas alınan AB üyesi 4 ülke Fransa, İspanya, İtalya ve Yunanistan'dan oluşuyor. Söz konusu ülkeler Akdeniz çanağında bulunduğu için ham petrolün maliyeti bakımından birbirine çok benziyor. Uzmanlar, benzer şekilde gemilerle ticareti yapılan rafine edilmiş akaryakıt ürünlerinin fiyatlarının da birbirine çok yakın olduğunu ifade ediyor. Kanunda bahsedilen en yakın piyasanın tavan fiyatı olarak bu ülkeler baz alınıyor. Tavan fiyat ile ilgili hüküm, 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 10'uncu maddesinde şöyle ifade ediliyor: "Rafinerici ve dağıtıcı lisansı kapsamında yapılan piyasa faaliyetlerine ilişkin fiyatlar, en yakın erişilebilir dünya serbest piyasa oluşumu dikkate alınarak, lisans sahipleri tarafından hazırlanan tavan fiyatlar olarak Kurum'a bildirilir." Bu durumu tespit eden Üst Kurul, geçen pazartesi şirketleri ikaz etmiş ve kendilerine çekidüzen vermeleri için 20 Haziran'a kadar süre tanımıştı. Bu arada pek çok akaryakıt dağıtıcısı ve satıcısı şirketin üst düzey yetkilisinin, 'nazik durumu' izah için EPDK Başkanı Hasan Köktaş'ı ziyaret ettiği öğrenildi.

zaman

Bu haber 532 defa okundu.