Kimler olmayan riskler üzerinden kar ediyor?

22 Mayıs 2009 14:13 tsi
'Bazı zengin işadamlarının cebine para koyarak ekonomik durgunluk giderilemez. '

Süleyman Yaşar / Taraf

Memura yok faize var

Yaşanan dünya ekonomik krizinde para politikasının kısa dönemde etkin olmadığı görüldü. Amerikan Merkez Bankası’nın öncülüğünde dünya merkez bankalarının hızla faiz indirmelerine rağmen ekonomik durgunluk giderilemedi. Yaşanan ekonomik kriz maliye politikasının önemini ortaya koydu. Toplam talebi arttırarak durgunluktan çıkmak için kamu harcamalarını arttırmak ve bütçe açığını yükseltmek şart.

Peki, Türkiye’de daralan toplam talebi çoğaltmak için kamu harcamaları nasıl arttırılmalı? Ülkemizde başta sağlık ve eğitim gibi yarı kamusal hizmetler yeterli ve kaliteli olarak görülemiyor. Türkiye’de çalışan doktor sayısı 108 bin, hemşire sayısı ise 92 bin 500.

OECD verilerine göre AB ülkelerinde 100 bin kişiye 340 doktor düşerken ülkemizde 100 bin kişiye 152 doktor düşüyor. Hemşirelik hizmetlerinde ise açık, doktordan daha fazla düzeyde. AB ülkelerinde yüz bin kişiye 730-740 bin hemşire düşerken Türkiye’de 100 bin kişiye 129 hemşire düşüyor. Kaliteli ve yeterli sağlık hizmeti verebilmek için kamunun istihdam ettiği doktor ve hemşire sayısını arttırmak gerekiyor. Yaşanan ekonomik durgunlukta kamu personel sayısını arttırarak yapılacak maaş ödemeleriyle toplam talep yükseltilebilir. Çünkü kamu harcamaları ihtiyaç duyulan alanlara yapılmalı. Bazı zengin işadamlarının cebine para koyarak ekonomik durgunluk giderilemez.

Sağlık Bakanı Recep Akdağ, 24 Eylül 2008’de bir devlet hastanesinde 24 saat içinde ölen 13 bebek için yaptığı açıklamada hemşire sayısının yetersizliğinden yakınarak her yıl devlet sağlık kurumlarına 20 bin yeni hemşire alındığı takdirde ancak 2023 yılında hemşire açığının kapatılabileceğini belirtti.

Hemşire yetiştirmek ve istihdam etmek devletin görevi. Ama bazı kişiler devlet memuru sayısının Türkiye’de fazla olduğunu ileri sürüp yeni personel alımının israf olduğunu söylüyorlar. Halbuki toplam istihdam içerisinde OECD ülkeleri arasında en az kamu personeli istihdam eden ülke Türkiye. Toplam istihdam içinde kamu istihdamının payı Türkiye’de yüzde 9, Finlandiya’da yüzde 24, ABD’de yüzde 15, Fransa’da yüzde 22 oranında bulunuyor. Türkiye diğer ülkelerle mukayese edilince kamu istihdamının oldukça düşük olduğu görülüyor.

İhtiyaç duyulan kamu hizmetlerinin görülmesi için devlet memuru istihdamına karşı çıkanların devletin personel harcamaları ile faiz ödemelerini karşılaştırmalarında fayda var.

Bütçe’den 2009 yılının ocak-nisan döneminde devlet personeline 16 milyar lira ödenirken faizlere 18 milyar lira harcandı. Türkiye için olmayan riskler yaratılıp faizler yükseltilerek devletin hazinesi yılın ilk dört ayında adeta boşaltıldı. Faizlere ödenen tutarları görmezden gelip, kamu hizmetlerinin yeterli ve kaliteli görülmesine pay ayrılmasını istemeyenler doktora, hemşireye, öğretmene yok, faize var diyerek Türkiye’nin geleceğini tehlikeye atıyorlar.

Toplam istihdam içerisinde devlet payları*

Finlandiya	%24
Fransa	%22
Kanada	%17
ABD	%15
İspanya	%15
İrlanda	%15
Belçika	%15
Portekiz	%15
Almanya	%12
Türkiye	%9
Güney Kore	%4

*Kaynak OECD

Bu haber 1,142 defa okundu.