'Var, ama üstü kapatıldı' tartışması bitecek

26 Nisan 2009 13:19 tsi
Petrol çıkmadı diye kapatılan kuyuları özel sektör açacak. Market işleten holdingden beyaz eşya üreticisine, GSM hizmeti verenden tekstilciye bir çok şirket, arama ruhsatı aldı.

Ham petrolün varilinin geçen yıl tarihinin en yüksek seviyesi olan 147 dolara çıkması, özel şirketlerin iştahını kabarttı.

Resmi verilere göre süpermarket işleten holdingden beyaz eşya üreticisine, GSM hizmeti veren gruptan tekstil işiyle uğraşan birçok holding ve şirket, petrol aramak için ruhsat aldı.

2008 yılında alınan ruhsatlarla Antalya'dan Edirne'ye, Ankara'dan İstanbul'a hemen hemen her ilde petrol-doğalgaz araması yapılacak. Enerji Bakanlığı verilerine göre geçen yıl 19 şirket, 50 ilde petrol aramak için 73 yeni arama ruhsatı aldı. Şirketlerin petrole olan ilgisini yorumlayan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, "Son derece sevindirici bir durum. Ülkenin her tarafında petrol aranacak. Geçmişte petrol aranıp da kapanan kuyular da açılacak." değerlendirmesini yaptı.

Eski başvurularla birlikte Ocak 2009 itibarıyla yerli-yabancı 51 şirkete kara ve denizlerde 431 arama ruhsatı verildi. Ruhsat alan şirketlerin, en geç 4 yıl içinde çalışmalara başlaması gerekiyor.

Dünyada ham petrol varil fiyatları uzun bir süre 20-30 dolar bandında gerçekleşti. 2005'ten itibaren artışa geçen fiyatlar 2007'de ortalama 60 dolara çıkmıştı. 2008'de zirve yapan fiyatlar, rekor kırarak varili 147 dolara kadar yükseldi. Anormal artış, petrol üreten şirketleri de yeni arama sahalarına yöneltti. Geçmişte maliyetler yüksek olduğu için arama yapılmayan derin deniz ve karalar, yeniden şirketlerin ilgi alanına girdi. Fiyatların 100 dolara çıkması ve 3-4 bin metrelerde de petrol aramaların kârlı hale gelmesi Chevron, Exxonmobil, Petrobras gibi birçok uluslararası dev şirketin Türkiye'de de çalışmalara başlamasına neden oldu. Kamu şirketi Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) da fiyat artışına paralel arama çalışmalarını hızlandırdı.

'VAR, AMA ÜSTÜ KAPATILDI' TARTIŞMASI BİTECEK

Özel şirketlerin petrol aramalarına gösterdiği ilgi, en çok Enerji Bakanlığı'nı heyecanlandırıyor. İlgiyi samimi bulan Bakan Hilmi Güler, çalışmalar sonucunda hiç tahmin edilemeyen yerlerde bile petrol bulunacağını söyledi. Hemen hemen her ilde arama için başvuruların yapıldığını ifade eden Güler, Zaman'a şu bilgileri verdi: "Türkiye'de petrol aranmayan yer kalmayacak gibi gözüküyor. Ege, İç Anadolu, Karadeniz her bölgeye arama başvurusu var. Zaten devlet olarak TPAO'nun bütçesini 8 kat artırdık ve yapılan çalışmaların semereleri de alınmaya başladı. Özel sektör ayrı bir heyecan oluşturacak." Güler'e göre özel şirketlerin ruhsat almaları, daha önceleri tartışma konusu olan "petrol vardı, yoktu; vardı kuyular kapatıldı" tartışmalarına da son verecek. Çünkü tamamen kârlılık üzerine çalışacak şirketler en küçük bir emareyi dahi önemseyecek.

Holdingler petrolün peşinde

İpek Matbaacılık, Doğan Grubu, Çalık, Kiler Holding, Park Teknik, Çukurova Grubu, Sanko Holding, Zorlu Grubu, başta olmak üzere birçok yerli şirket petrol-doğalgaz arama ruhsatı aldı veya ruhsat başvurusu yaptı.

Altın üretimi ve matbaacılık hizmetleriyle öne çıkan İpek Matbaacılık Ankara ve Siirt, medya sektörüyle öne çıkan Doğan Grubu Düzce; televizyon ve buzdolabı üreticiliğiyle bilinen Zorlu Denizli ve Aydın; GSM hizmetleriyle adını duyuran Çukurova Grubu Mersin; süpermarketçiliğiyle bilinen Kiler, Kayseri ve Adana illerindeki petrolle ilgilenecek.

Eski ve yeni başvurular dikkate alındığında Türkiye'nin tüm illerinde petrol araması söz konusu. Halen başta TPAO olmak üzere kamu-özel şirketler yerli-yabancı ortaklık şeklinde Adıyaman'dan Edirne'ye değişik bölgelerde irili-ufaklı üretim yapıyor. Petrol arama ruhsatlarını Enerji Bakanlığı'na bağlı Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (PİGM) veriyor. PİGM, Ocak 2009 itibarıyla daha önceki başvurular dahil yerli-yabancı 51 şirkete toplam 431 arama ruhsatı verdi (kara ve denizler dahil). Ruhsat alan şirketlerin mevzuata göre 4 yıl içinde kuyu açmaları gerekiyor. Denizlerde bu süre talep halinde iki yıl daha uzatılabiliyor. Şirketler bunun için de ruhsat başvurusu sırasında 3 yıllık bir çalışma programı taahhüt ediyor (jeolojik, sismik araştırma vb. için).

zaman

Bu haber 535 defa okundu.