'Soykırım' demedi ama tatmin de edemedi

26 Nisan 2009 10:13 tsi
Obama konuşmasında ‘soykırım’ demedi ama kullandığı ‘büyük felaket’ ve yaptığı analiz Türkiye’den tepki gördü.

Gül konuşmada bazı bölümlere kesinlikle katılmadığını belirtirken Dışişleri de açıklamayı kabul edilemez buldu.

CUMHURBAŞKANI Abdullah Gül, ABD Başkanı Barack Obama’nın 1915 olaylarıyla ilgili açıklamasını değerlendirirken, konuşmada katılmadığı yönler bulunduğunu belirterek, ‘Özellikle 1915’te hayatını kaybeden yüz binlerce Türk ve Müslüman var. Hayatını kaybeden herkesin acısının paylaşılması gerekir’ dedi. Gül, enerji zirvesine katılmak üzere geldiği Bulgaristan’ın başkenti Sofya’da gazetecilerin soruları üzerine, Obama’nın dün yaptığı açıklamaları değerlendirdi. Cumhurbaşkanı Gül, Obama’nın açıklamasında katılmadığı yönler bulunduğunu belirtti.

GELECEĞE BAKALIM

GÜL Tarihi olaylara siyasilerin ve devlet adamlarının karar vermesinin mümkün olmadığını ifade ederek Obama’nın Türkiye ziyaretinde bu yöndeki görüşlerini geniş biçimde anlattığını anımsattı. Gül, şöyle devam etti: ‘Şimdi geleceğe bakmak lazım. Gelecek için, bugünlerde bazı çevrelerce farklı yerlere çekilebilir ama yapılan diplomasiye fırsat vermek gerekir. Yapılanlar bütün bölgenin çıkarı içindir. Bütün bu çalışmaları bölgeyle ve bu konuyla ilgili ülkelerin desteklediğini görmekten memnuniyet duyuyorum. Bütün bu sorunları çözmek için sadece Türkiye ile Ermenistan arasında değil, Ermenistan ile Azerbaycan arasında ve bölgenin bütün konularını çözmek için ilgili herkesin gayretlerini birkaç misli artırması gerekir ki o ilk defa oldu. Ortada ilk defa bir büyük gayret var. Rölantide giden çalışmalar, birkaç misli hızlandı. En üst seviyede herkes bu problemlerin çözümüne yapıcı katkıda bulunmak için devreye girmiş vaziyette. Ümit ederim ki bütün sorunlar çözülür ve bu bölgede herkes daha fazla iş birliği içerisinde olur.’’

Bu açıklama kabul edilemez

DIŞİŞLERİ Bakanlığı, ABD Başkanı Barack Obama’nın önceki gün yaptığı konuşmasındaki tarihi yorumunun kabul edilemez olduğunu bildirdi. Bakanlıktan yapılan açıklamada 1915 olayları bağlamında o dönemde ve o bölgede yüz binlerce Türkün hayatını kaybettiği gerçeğinin unutulmaması gerektiği belirtilerek şu görüşler dile getirildi: ‘Türk ve Ermeni uluslarının ortak tarihleri ancak tarafsız ve bilimsel verilerle incelenebilir ve değerlendirmeler tarihçiler tarafından bunun ışığında yapılabilir’

O da bürokratik geleneğe uydu

ABD Başkanı Barack Obama, 24 Nisan başkanlık açıklamasında, 1915 Ermeni olayları için ‘soykırım’ ifadesini kullanmadı.Kendisinden önceki başkanlar Bill Clinton ve George W. Bush gib ‘Büyük Felaket’ tanımını kullandı. Obama, soykırım sözünü kullanmadı ve Türkçe’ye ‘’büyük felaket’’ olarak çevrilen Ermenice ‘’Meds Yeghern’’ sözüne yer verdi. Barack Obama, ‘’Ermeni halkı bizim kalplerimizde yaşadığı gibi, ‘büyük felaket’ de, bizim anılarımızda yaşamalı’’ diye konuştu. Obama’nın bu açıklaması ABD’deki Ermeni lobilerini ve Diasporayı kızdırdı. Ermeniler dünyanın dört bir yanında dün düzenledikleri anma gününde tepkilerini Obama’ya yöneltti. Obama önceki gün yaptığı açıklamada şunları belirtmişti: İki ülke birlikte barışçı, üretken ve refah içinde bir ilişki kurabilir. Ve birlikte, Ermeni ve Türk halkları, kendi ortak tarihlerini kabul ettikleri zaman daha güçlü olacaklardır. Hiçbir şey, ‘büyük felaket’ ile kaybedilenleri geri getiremez’’ dedi.

Clinton: Büyük Felaket

BUSH’tan önceki ABD başkanı olan Bill Clinton ise 2000 yılında ABD Başkanı olarak yayınladığı mesajlarda 1915 olaylarından ‘büyük felaket’ olarak bahsetmeyi tercih etmişti. 1999’da daha da dikkatli bir dil kullanan Clinton, 1915 olaylarından ‘tarihin en üzüntü verici bölümlerinden biri’ olarak bahsetmişti.

Bush ‘Trajedi’ demişti

OBAMA’nın görevi devraldığı selefi George Bush, mesajlarında 1915 olayları konusunda ‘20. yüzyılın büyük trajedisi’ olarak bahsetmişti. Bush, geçen yıl ABD Başkanı sıfatıyla yayınladığı 24 Nisan mesajında ‘Bu büyük trajediyi her yıl anıyoruz’ demişti.

Obama’dan geri adım

Obama’nIn açıklaması, Batı dünyasında büyük yankı buldu. İşte Bazı yorumlar:

WASHINGTON POST: ‘Obama soykırım kelimesini kullanmaktan kaçındı.’

LOS ANGELES TIMES: ‘Başkan, kampanya döneminde Ermenilere verdiği sözden geri adım attı.’

LE FIGARO: ‘Obama, kendisinden önceki ABD Başkanlarının diplomatik geleneğini sürdürdü. Diplomatik geleneğe boyun eğdi.’

SAN FRANCISCO CHRONICLE: ‘Başkan kampanyada verdiği sözü bozdu.’

BBC: ‘Obama seçim kampanyasında verdiği sözlere rağmen, soykırım demedi’

DEUTSCHE WELLE: ‘Obama fikrini değiştirmediğini vurguladı.’

‘Türkiye’ye hayal kırıklığı yaşatıldı’

CHP lideri Deniz Baykal, ‘Soykırım sözcüğü Ermenice içeriği sahiplenilerek ifade edilmiştir. Bu, Türkiye’de ciddi bir hayal kırıklığı yaratmıştır’’ dedi. Baykal Trabzon’da konu ile ilgili yaptığı açıklamasında Obama’nın 1915 olayla rıyla ilgili yaptığı açıklamanın, Türkiye’de yaratılan umut doğrultusunda olmadığını söyledi. Obama’nın açıklamasında soykırım sözünü kullanmamış olmasından bir teselli çıkarmanın çok güç gözüktüğünü ifade eden Baykal, yaşanan olaylarda hem Ermeni hem Türk insanının çok büyük acılar çektiğinin bir gerçek olduğunu belirtti. Baykal şöyle devam etti: ‘Bugün ayrım yapmadan bütün bu acılara birlikte sahip çıkma ihtiyacı vardır. Bunu ABD Başkanı’nın ifade etmesi beklenirdi, bu gerçekleşmedi.’

Prag’da buluşacaklar

ERMENİ işgali altındaki Yukarı Karabağ ile ilgili sorunun barışçıl yollarla çözümünde arabuluculuk üstlenen AGİT Minsk Grubunun eşbaşkanlarından Yuri Merzlyakov, Azerbaycan ve Ermenistan Cumhurbaşkanlarının 7 mayısta Çek Cumhuriyetinin başkenti Prag’da bir araya geleceğini bildirdi. Merzlyakov Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’ın görüşmeyi onayladığını söyledi. Rus eşbaşkan Merzlyakov, Yukarı Karabağ sorununun barışçı çözümünü amaçlayan müzakereler kapsamında yapılacak bu görüşmeden olumlu sonuç beklediklerini kaydetti.

Türkiye’yi feda etmenin sonucuna katlanırlar

MHP lideri Devlet Bahçeli, bu yıl da yoğun şekilde ‘24 Nisan sendromu’ yaşandığını ifade ederek, Obama’nın açıklamasında, Ermeni terminolojisinde ‘soykırım’ yerine geçen, ‘büyük felaket’ ifadesini kullanmasının, 1915 olaylarını Ermenistan gibi ‘soykırım’ olarak gördüğünü açıkça ortaya koyduğunu söyledi. Bahçeli, ‘Açıklama ağır ve kabul edilemez. ABD, Türkiye’yi feda etmenin sonucuna katlanacak’ dedi.

SÜPRİZ ZİYARET

ÖTE yandan Bahçeli’ye Obama’nın konuşması öncesinde sürpriz bir ziyaret gerçekleşti. ABD Büyükelçisi James Jeffry Bahçeli’ye partide görüştü. Görüşmede Ermenistan sınır kapısının açılması konusundaki görüşmelerin ele alındığı öğrenildi.Görüşmeye, Cihan Paçacı ile Deniz Bölükbaşı katıldı. Görüşmenin ardından Jeffry, ‘Çok enteresan görüş alış verişi oldu’ dedi.

star

Bu haber 346 defa okundu.